حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ را به مجلس شورای اسلامی ارائه داد. در این بودجه هزینه‌های جاری دولت بار دیگر افزایش، و بودجه طرح‌های عمرانی کاهش یافته است.
حسن روحانی یکشنبه ۱۹ آذرماه نخستین لایحه بودجه در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش را به مجلس تحویل داد و گفت که «بودجه ۹۷ آغاز برنامه‌های دولت دوازدهم است.»
بر اساس بخشی از این لایحه منابع عمومی بودجه ۳۶۸ هزار میلیارد تومان و درآمدهای مالیاتی و گمرکی و سایر ۱۹۳ هزار میلیارد تومان است.
روحانی مدعی شد که «تمام وعده‌های اصلی دولت دوازدهم»، از جمله اشتغال، رشد اقتصادی، فقرزدایی، کاهش نابرابری و خصوصی‌سازی اقتصادی در این لایحه «تبلور یافته‌اند».
رئیس‌جمهوری ایران گفت که چهارسال نخست زمامداری‌اش به «ایجاد آرامش اقتصادی» و قراردادن «قطار اقتصاد روی ریل» سپری شده و اکنون زمان «پیش رفتن» است.
به گفته او، هدف تعیین‌شده دولت رسیدن به رشد اقتصادی بالای پنج درصد است. او وعده داد که برنامه‌ریزی‌های مرتبط با بودجه ۹۷ برای افزایش اشتغال و «رفع فقر مطلق» انجام شده است.
قیمت نفت در این بودجه هر بشکه ۵۵ دلار تعیین شده است.
تلاش برای شفافیت و تمرکززدایی در بودجه
حسن روحانی از تمهید جدید دولت برای شفافیت بودجه خبر داد.
بر اساس توضیحات رئیس‌جمهوری ایران، بودجه دستگاه‌های دولتی در ۱۳۹۷ نه به‌صورت یک‌جا، بلکه پس از هربار ارزیابی عملکرد سه‌ماهه به آنها پرداخت می‌شود.
به گفته روحانی، دستگاه‌های دولتی به اندازه اعتبار دریافتی‌شان، کارایی نداشته‌اند و کیفیت کم خدمات ارائه‌شده از سوی آنها با هزینه بالای این خدمات برای دولت همخوان نبوده است.
روحانی در ادامه از شمار زیاد ردیف‌های بودجه نیز انتقاد کرد و گفت: «ردیف اندر ردیف، ردیف‌های زیادی درست شده و معلوم نیست این پول‌ها کجا مصرف می‌شود. ردیف‌ها در بودجه امسال کاهش یافته.»
ردیف‌ها بخشی از وظایف دستگاه‌های دولتی هستند که فعالیت مشخصی را برای رسیدن به هدف معینی دنبال می‌کنند و بودجه خاصی از دولت برای آنها در نظر گرفته می‌شود. هر ردیف برای پیش‌برد فعالیت‌هایش می‌تواند از چندین برنامه اعتبار دریافت کند. گفته می‌شود برخی از ردیف‌ها در بودجه ایران محرمانه است.
روحانی می‌گوید که نمی‌توان با داشتن این تعداد ردیف در بودجه از پس اداره کشور برآمد.
پرداخت بودجه بر اساس عملکرد سه‌ماهه شامل استان‌ها نیز می‌شود. حسن روحانی مدعی است که در بودجه ۱۳۹۷، نسبت به سال‌های پیش تمرکززدایی صورت گرفته و ۲۴ درصد بودجه هزینه‌های جاری و ۳۰ درصد بودجه هزینه‌های عمرانی در اختیار استان‌ها قرار گرفته است.
به گفته او، پیش از این تمام اعتبارها در اختیار تهران بوده است و تنها مدیریت «دو، سه‌درصد بودجه هزینه‌ای و مقدار کمی بودجه عمرانی» به استان‌ها داده می‌شد.
تغییرات در مسکن مهر و هدفمندی یارانه‌ها
حسن روحانی در مجلس بار دیگر از مسکن مهر انتقاد کرد. او مدعی شد که مسکن مهر با «استقراض از بانک مرکزی و جیب مردم و جیب فقرا» ساخته شده و به لحاظ ریشه‌ای «غلط» بوده است.
او توضیح داد که دولتش زمین را در اختیار سرمایه‌گذاران خصوصی می‌گذارد و برای مشتریان «خانه‌اولی» تسهیلات ارزان‌قیمت قایل می‌شود.
او همچنین گفت که در بودجه ۹۷، «استانداردی برای حداقل زندگی» تعیین می‌شود. بر این اساس، افرادی که درآمد پایین‌تری نسبت به هزینه‌های حداقلی دارند، می‌توانند برای بهره‌مندی از نظام رفاه اجتماعی و کمک‌های دولتی ثبت‌نام کنند.
به گفته روحانی، در راستای این طرح سازمان هدفمندی یارانه‌ها که در دوران محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری پیشین ایران تأسیس شد، به «صندوق رفاه اجتماعی امید» تبدیل می‌شود. بر این اساس، شرایط جدیدی برای یارانه نقدی به وجود خواهد آمد.
افزایش هزینه‌های جاری، کاهش هزینه‌های عمرانی
در بودجه‌ای که حسن روحانی امروز به مجلس ارائه داد، بار دیگر هزینه‌های جاری افزایش یافته و از هزینه‌های عمرانی نیز کاسته شده است.
هزینه‌های جاری دولت در لایحه بودجه ۸.۹ درصد رشد کرده و بودجه طرح‌های عمرانی ۱۵ درصد کاهش یافته است.
هزینه‌های جاری دولت هزینه‌هایی هستند که منافع زمان حال را تأمین می‌کنند و مستقیماً منافع بلندمدت به همراه ندارند؛ برخلاف هزینه‌های عمرانی که به پروژه‌های بلندمدت اختصاص می‌یابد. نام دیگر هزینه‌های جاری، هزینه‌های مصرفی است.
دولت حسن روحانی از ابتدای بر سر کارآمدن، به تندی از افزایش هزینه‌های جاری در دوران احمدی‌نژاد انتقاد کرده است.