آرمان نامدار ـ سال ۱۳۸۹ عده‌ای از دگرباشان ایرانی تصمیم گرفتند اولین جمعه مردادماه را به نام خودشان و برای خودشان نامگذاری کنند. جمعه گذشته هفتم مرداد (بیست‌و‌نهم جولای ۲۰۱۱) دومین سال برگزاری این روز بود. به همین مناسبت با دوتن از کنش‌گران دگرباش گفت‌وگویی انجام دادم و پرسش‌هایی پیرامون این روز از آن‌ها پرسیدم. ساقی قهرمان، شاعر و مدیرسازمان دگرباشان جنسی ایران و یکی از وبلاگ‌نویس‌های دگرباش به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهند. آن‌چه می‌خوانید بخش اول این گفت‌وگو است و هفته‌های آینده بخش‌های دیگر آن منتشر خواهد شد.

ایده روز ملی دگرباشان از کجا، چگونه و توسط چه کسانی به وجود آمد؟

ساقی قهرمان: ممنون که به این روز پرداختید. هرچند این روز گذشته ولی الآن هم وقت خوبی است که در موردش صحبت کنیم. سال گذشته (۱۳۸۹) برای اولین‌بار روی چند وبلاگ خبری منتشر شد در مورد «روز ملی دگرباشان ایرانی»، «روز ملی اقلیت‌های جنسی ایرانی» و با جمله‌های مختلف که این روز، مطرح خواهد شد، جشن گرفته خواهد شد و… خب این خیلی جالب بود. یعنی خبر خیلی جالب بود ولی من نمی‌دانستم از کجا می‌آید و دقیقاً چه خواهد بود این روز.

این ایمیل برای من و یک سازمان دیگر حمایت از دگرباشان فرستاده شده بود، با این مضمون که: ما هم مثل شما باخبر شدیم از روی وبلاگ‌های دیگر که روز ملی دگرباشان ایرانی به زودی قرار است که جشن گرفته شود و تاریخی برای این روز معین خواهد شد. به عنوان کسانی که در داخل ایران زندگی می‌کنند، پیشنهاد می‌کنیم با فاصله با این روز برخورد کنید و به هیچ صورتی صحبتی نکنید و یا نظری ندهید که اینطور وانمود بشود، به اشتباه اینطور وانمود بشود که این روز ربطی به بیرون از ایران، به عنوان برگزارکننده‌، یا مطرح کننده ایده دارد.

خیلی جالب بود این ایمیل. خیلی توضیح خوبی بود. کاملاً درک کردم و رعایت کردم. نوشتم ما خیلی خوشحالیم که چنین چیزی قرار است باشد و مهم نیست از کجا شروع شده است و کی مطرح می‌کند. مهم این است که در ایران اتفاق می‌افتد و کسانی که در ایران هستند مطرح‌اش می‌کنند.

من کاملا درک کردم و پیشنهاد را رعایت کردم. به آن‌ها پاسخ دادم که خیلی خوشحال هستم که همچنین رخدادی اتفاق می‌افتد و مهم نیست منشا آن از کجاست و چه کسی سخنگوی آن است، ‌ همین‌قدر که در داخل ایران مطرح می‌شود و در داخل ایران در حال رخداد است مهم است. روزی هم که وبلاگ روز ملی باز شد و روز مشخص شد همه تبریک گفتند و خیلی‌ها راجع به روز ملی در وبلاگ‌هایشان صحبت کردند.

اولین‌بار این مسئله از یک‌جایی روی اینترنت پخش و گفته شد. وقتی روی اینترنت این مباحث مطرح می‌شود دقیقاً نمی‌توان مشخص کرد که اولین‌بار از کجا شروع شده است. زمان آن یک ماه پیش از جمعه اول مرداد ماه سال گذشته بود.

چیزی که برای من جالب بود این بود که بالاخره به این روز پرداخته شد. روزی که برای دگرباشان جنسی ایرانی است. نکته دیگری که برایم جالب بود این بود که به نظرم آمد که جامعه دگرباش داخل ایران بسیار مسئولیت‌پذیر است. بسیار با حوصله و با دقت با چنین چیزهایی نگاه می‌کند. جامعه دگرباش داخل این‌طور گفت که ما نگاه، برخورد و شیوه دیگری داریم برای روز ملی دگرباشان. شما که خارج از ایران هستید بدون ارتباط با داخل برخورد خاصی با این روز نکنید. فکر می‌کنم این مسئولیت پذیری درستی بود.

عید صدا و دیگر پیش‌زمینه‌ها

بلاگر: «عید صدا»؛ چند سال پیش عده‌ای از دگرباشان تصمیم می‌گیرند یک روز خاصی در یک جلسه اینترنتی چت صوتی کنند. تا جایی که من شنیدم به دلیل هراسی که آن‌موقع وجود داشت و اوایل فعالیت‌ها بود و دریچه بازی وجود نداشت، آن روز هیچکس هیچ حرفی نمی‌زند اما با این حال اسم آن روز را می‌گذارند «عید صدا». تا یکی دو سال هم سالگرد این روز را به‌هم یادآوری می‌کردند اما چون کسی برای ادامه آن پیشقدم نشد، این روز فراموش شد.

ایده روز ملی ایده چهار نفر آدم نبود که صرفاً برای دور هم بودن و خوشگذرانی باشد. از زمانی که وبلاگ‌ها و نشریات قدیمی دگرباش فعالیت می‌کردند، ایده داشتن چنین روزی به ذهن همه کسانی که فعالیت می‌کردند خطور می‌کرد. از همین رو بود که «عید صدا» را به وجود آوردند و حتی برای آن شعر و لوگو ساختند. عید صدا پیش‌زمینه «روز ملی دگرباشان» شد. زمانی که گردهمایی اینترنتی دگرباشان فعال بود حرف ضرورت این روز گفته می‌شد و برای آن تاریخ پیشنهاد می‌شد ولی هیچ‌وقت به نتیجه نرسیده بود.
این ایده به اتفاق نظر چند آدم مربوط نیست. اگر این روز به وجود آمده و تاریخی برای آن مشخص شده خواستی بوده که مدت‌ها برای فعال‌های حقوق اقلیت‌های جنسی ایرانی مطرح بوده است.