درختکاری در حریم تختجمشید نه تنها حریم این محوطه تاریخی را مخدوش کرده، بلکه لایههای باستانی در زیر خاک را هم که برای کاوش شهر پارسه اهمیت دارد، مضطرب کرده است.
مسعود رضایی منفرد، رئیس پایگاه میراث جهانی تخت جمشید به خبرگزاریهای داخلی گفته است که فعلاً کاوشها در محوطه پارسه امکانپذیر نیست. درختکاری در حریم تختجمشید اما در آینده کاوشهای باستانشناسی در این محوطه را به خطر میاندازد:
«هنوز آثاری از بقایای شهر پارسه باقی مانده که کاوش نشده و ممکن است کاشت درخت به آنها آسیب بزند.باستانشناسان معتقدند که ریشههای درختانی که در این محدوده رشد خواهند کرد به آثار باقی مانده از این شهر ممکن است لطمه وارد کند در حالی که بقایای این شهر باید زمانی از زیر خاک بیرون آمده و به آیندگان منتقل شود. اما اگر از اکنون جلوی کاشت درخت در این محدوده را نگیریم بعدها به مشکل برمیخوریم. چون این بخش حاصلخیز است و این اقدام موجب ایجاد باغهای متعدد شده و تغییر کاربری پیدا میکند.»
کشاورزان زمینهایشان را تقطیع میکنند و با کاشت درختان، زمینهای کشاورزی را به باغهایی تبدیل میکنند و آنها را با قیمت بیشتری به فروش میرسانند. کسانی که این باغها را میخرند، با حصارکشی، این محوطهها را از سایر محوطهها متمایز میکنند و سپس در ملکشان ساختمان میسازند. در اثر این فعالیتها حریم تختجمشید مخدوش میشود.
تخت جمشید جزو مشهورترین آثار باستانی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است.
تخت جمشید مجموعهای از کاخها و بناها است که از دوران هخامنشی به جا مانده است. بنای تخت جمشید، متعلق به دوران هخامنشی است (۵۵۰تا ۳۳۰پیش از میلاد) و در ۴۵کیلومتری شمال شرق شیراز و در نزدیکی شهر مرودشت قرار دارد. پیش از این بارها حریم این محوطه باستانی که یونسکو هم به آن حساسیت زیادی دارد، در اثر ساخت و ساز دانشگاه اسلامی مرودشت و همینطور احداث یک کارخانه رُبسازی نقض شده بود.
سعید صفرزاده، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان مرودشت به خبرگزاریهای داخلی گفته است اداره میراث فرهنگی در تلاش برای قلع و قمع درختانیست که در محوطه تختجمشید کاشته میشوند. اما اخذ حکم معمولاً زمانبر است و تا حکم صادر شود، ممکن است درختان تنومند شده باشند:
«برخی از درختانی که به تازگی حکم قلع و قمع آنها را گرفتهایم در سال ۹۳ کاشته شده بودند. آن زمان نمیتوانستیم جلوی این کار را بگیریم چون به هر حال گرفتن حکم زمانبر است. در مرحله اول ما اخطار میدهیم و بعد شکایت میکنیم تا زمانی که این شکایت رسیدگی شود، زمان از دست میرود.»
در سال ۱۹۷۹ میلادی محوطه باستانی تختجمشید همراه با چغارزنبیل و محوطه نقش جهان به عنوان نخستین آثار ایران در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید و در سال ۱۹۹۰ هم این پرونده مورد بازنگری قرار گرفت. از آن زمان تاکنون درختکاری در حریم تختجمشید ممنوع اعلام شده است.
فرونشست زمین در اثر استفاده نادرست از منابع آب زیرزمینی در اطراف محوطه تختجمشید و نقش رستم این مجموعه را در خطر قرار داده است.
بیشتر بخوانید – پرونده ویژه: