آینده توافق اقلیمی پاریس بدون حضور و رهبری آمریکا چگونه خواهد بود؟
به نظر می آید که دونالد ترامپ خواهان بازنگری قرداد پاریس است. اما اروپا و چین به طور واضح اعلام کرده‌اند که حاضر نیست تا بر سر قردادی جدید مذاکره کنند. می‌ماند اینکه آمریکا تقریباً به تنهایی راه خود را برود که حاصلش افزایش تولید سوخت‌های فسیلی در آمریکا است. اما این سیاست با چند چالش روبروست:
تولید کنندگان و مصرف کنندگان اینگونه سوخت‌ها که عمده آنها نیروگاه‌های تولید برق هستند می‌دانند که سرمایه‌گذاری آنها به تصمیمات سیاسی وابسته است و باید ارزیابی کرد که این تصمیمات تا چه زمانی دوام می‌یابند. لاقل در حال حاضر این اعتماد نسبت به ترامپ و تصمیماتش موجود نیست.
بسیاری از تصمیمات سیاست انرژی توسط ایالت‌های آمریکا به‌طور خودمختار اتخاذ می‌شود و واشنگتن چندان قدرتی بر تصمیات اتخاذ شده در این ایالت‌ها ندارد. برای مثال کالیفرنیا، به عنوان یکی از بزرگترین اقتصادهای ایالتی آمریکا، راه خود را سوای واشنگتن انتخاب کرده است. نمودار یک به وضوح نشان می‌دهد که در این ایالت سبد انرژی در حال گذار از سوخت فسیلی به نیروگاه‌های تجدیدپذیر است.
- اگر دنیا متحد بر سر قرداد پاریس بماند این به این معنی است که تمامی کره زمین – به‌جز آمریکا و چند کشور دیگر- معتقدند که باید گازهای گلخانه‌ای را کم کرد وگر نه هستی بر روی زمین برای انسان‌ها بسیار دشوار خواهد شد. و این انزوا عواقب سنگینی سیاسی و اقتصادی برای آمریکا خواهد داشت.
- نه تنها جامعه آمریکا به‌خصوص شرکت‌های بزرگ همانند اپل و تویتر و ای بی ام هم رای با تصمیم آقای ترامپ نیستند. حتی مشاوران ترامپ هم همه با این تصمیم موافق نیستند و حتی یکی از آنها از سمت خود استعفا داده. و سر آخر همه اینها متزلزل بودن تصمیم خروج آمریکا از معاهده پاریس را نشان می‌دهد.
- در بسیاری از کشورها چرخ صنعت انرژی تجدیدپذیر به حرکت آمده است و به سختی یک کشور هر چند کشوری مثل آمریکا بتواند آن را متوقف کند.
- در آخر بیداری وجدان عمومی جهانی و از جمله آمریکا در مورد محیط زیست و آینده کره زمین می‌تواند به عنوان ضامنی قدرتمند عمل کند. این بیداری از جمله یکی از عوامل شکل‌گیری سبد انرژی در ایالت‌هایی مثل کالیفرنیا بوده است.
اما گذشته از این چالش‌ها که واشنگتن بر سر راه خود دارد یک واقعیت را نمی‌توان نادیده گرفت و آن این است که در صورت عملی شدن این تصمیم جامعه آمریکا که تقریباً ۱۶٪ کل تولید دی اکسید کربن جهان را به خود اختصاص داده است می‌تواند روند کاهش دی اکسید کربن را کندتر کند و برای مثال Clean Power Plant را متوقف کند. و اگر این تصمیم دوام بیاورد چالشی برای متحدان قرداد پاریس خواهد بود. زیرا که در ابتدای کار کاستن از گازهای گلخانه‌ای مخارج روی دست کشورها می‌گذارد. اما اینک آمریکا خود را رها از آن می‌داند.
اگر جامعه جهانی متحد بر سر قرداد پاریس بماند به باور من آمریکا به سختی می‌تواند در این انزوا باقی بماند. به‌خصوص که در طولانی مدت این انزوا عواقب اقتصادی هم برای آمریکا به همراه خواهد داشت.
اما پرسش بعدی این است که معاهده اقلیمی پاریس تا کنون چگونه پیش رفته است؟ و آیا می تواند گرمایش زمین را کنترل کند؟
این در چند سال آینده معلوم خواهد شد. اما در مجموع کشورها برنامه‌های در دست تهیه دارند، برای مثال:
چین بنا دارد که تا سال ۲۰۳۰ سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر ۲۰٪ از انرژی چین را تشکیل بدهد.
هند هم بنا دارد که ناوگان سواری خود را برقی کند.
در اروپای شمالی نیز برنامه‌های فراگیری برای کاستن از دی اکسید کربن به حد خنثی بودن (میزان تولید با میزان جذب دی اکسید کربن یکسان باشد) در دست اجراست.
در ایران هم چرخشی از سوخت مازوت و گازوئیل به گاز در سبد انرژی دیده می‌شود. در ضمن اینکه کارایی نیروگاه‌ها و شبکه برق‌رسانی در دو سال گذشته بهبود پیدا کرده است.
مجموعه طرح‌ها، ایده‌ها و قوانینی در این راستا موجود است اما تا جایی که من مطالعه کرده‌ام این مجموعه در بسیاری از کشورها برای رسیدن به هدف کافی نیست. علاوه بر این طرح‌های کنونی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای تنها به‌صورت یک ایده باقی مانده است. به عبارت دیگر تنها نگرانی خروج آمریکا از توافق نیست.
با سانسور مشکلات حل نمی شود/تمام.
Computerist / 06 June 2017