برای تغییرات اقلیمی این موضوع اهمیت ندارد که در مناظره‌های انتخاباتی، سیاست‌ها و برنامه‌های پیشنهادی و یا شعارهای نامزدها، در صدر قرار گرفته یا نگرفته است.

این مطلب، فهرستی از سوال‌هاست که نامزدهای انتخاباتی امسال هم از پاسخ‌گویی به آن سر باز زدند.

این تغییرات بر پایه قوانین طبیعت و به شکلی مشخص، بر پایه قوانین فیزیک و شیمی انجام می‌شود. این قوانین کوچک‌ترین اهمیتی برای ایران، ایرانی‌ها یا انسان و تمدنش قایل نیستند و تنها برای پایه تفاوت در یک طرف یک معادله، بانی خلق تغییری شگرف می‌شوند:

در یک دماسنج، با کاهش و افزایش دما، سطح مایع درون شیشه بالا و پایین می‌رود. همین اتفاق در سطحی بزرگ‌تر در دریاها، اقیانوس‌ها، خلیج‌ها و رودخانه‌های دنیا می‌افتد.

دمای میانگین زمین همین‌طور که بیشتر می‌شود، سطح آب افزایش پیدا می‌کند. با افزایش دما، یخ‌ها همه‌جا ولی بتدریج ذوب می‌شوند. آنچه بر خشکی ذوب بشود، به آب‌های زمین اضافه می‌شود و بر این افزایش سطح شدت می‌بخشد.

در دنیای امروزی یک درجه سانتیگراد گرم‌تر از قرن میلادی گذشته، این افزایش سطح منتهی به سیلاب‌های ناگهانی در سواحل و نقاط نزدیک به سواحل دنیا، مثل سیلاب‌های سیستان و بلوچستان در ماه‌های اخیر می‌شود. در دنیای ۵ درجه سانتیگراد گرم‌تر، این افزایش سطح بخش عمده‌ای از خوزستان، بوشهر، هرمزگان، گیلان و مازندران را با خودش به زیر آب می‌برد.

ایرانی که در جنگ هشت ساله زمین از دست نداد، سال‌هاست که دارد ایران را به تغییرات اقلیمی می‌بازد و در چند دهه آینده، چندین استان کشور را فدای این تغییرات خواهد کرد.

هرچند که به زیر آب رفتن خشکی‌ها، تنها یک جنبه کوچک تغییرات اقلیمی است.

اقلیم اشاره به شرایط درازمدت منطقه‌های مختلف زمین دارد و درازمدت در اینجا معنایش چند دهه تا چند هزار سال است. این تغییرات، تمامی جنبه‌های مختلف آب، هوا و زمین را متفاوت از گذشته خواهد کرد و انسان را در زمانی بسیار کوتاه، از زمینی آشنا به سیاره‌ای ناشناخته خواهد رساند.

این مطلب، فهرستی از سوال‌هاست که نامزدهای انتخاباتی امسال هم از پاسخ‌گویی به آن سر باز زدند.

ولی با توجه به اینکه رودرروی قوانین فاقد احساسات بشری فیزیک و شیمی قرار دارند، باید در ماه‌ها و سال‌های پیش رو، با واقعیت رودررو بشوند و عکس‌العمل نشان بدهند، خواه برای آن برنامه‌ریزی کرده باشند یا فاقد برنامه‌ای برای این موارد و دیگر موضوع‌ها باشند. خواه آدم آماده واقعیت باشد یا نباشد، واقعیت اتفاق خواهد افتاد.

برنامه پیروز انتخابات در صورت گرمایش ایران تا آستانه ۱.۵ درجه سانتی‌گراد (در حدود ۴ تا ۱۰ سال دیگر) و آستانه ۲ درجه سانتی‌گراد (در حدود ۱۴ سال دیگر) چیست؟

یک – فارغ از آنچه ایران به پیمان پاریس ارائه داده است، هر کشور دنیا برای عدم عبور زمین از آستانه ۱.۵ درجه سانتی‌گراد، باید تولید گازهای گلخانه‌ای در صنعت سوخت‌های فسیلی، حمل و نقل، تولید غذا شامل بر کشاورزی و دامداری، همچنین تولید این گازها از شهرها و روستاهایش را تا ۲۰۳۰ میلادی (۱۳ سال دیگر) تا حداقل ۸۰ درصد کاهش بدهد. تا ۲۰۵۰ (۳۳ سال دیگر) بایستی ۱۰۰ درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای کاسته باشد. شما چطور و در چه برنامه زمانی می‌خواهید در این زمان کوتاه این موارد را عملی کنید؟ از جمله اینکه به اعتیاد اقتصاد ایران به صنعت سوخت‌های فسیلی پایانی قطعی بدهید؟

دو – پنتاگون می‌گوید دولت و ارتش امریکا در گذر زمین از آستانه ۵ درجه سانتی‌گراد، از هم می‌پاشد و دیگر وجود نخواهد داشت. دولت، نیروهای نظامی و سازمان‌های وابسته به دولت شما تا آستانه چند درجه سانتی‌گراد را دوام خواهند آورد؟ گزارش رسمی دولت مرکزی ایران در این زمینه توسط چه کسانی نوشته شده است و کجا عرضه شده است؟

سه – همان‌طور که در مورد ریزگردها شاهد هستید، زیرساخت‌های ایران همانند تمامی زیرساخت‌های تمدن بشری، توان تحمل رویدادهای شدید آب و هوایی را ندارند و در این شرایط، برای کوتاه‌مدت از کار می‌افتند. بخصوص که ایران رودرروی شرایط بلندمدت شدید آب و هوایی است، برای کارآمدی و بهبود زیرساخت‌های ایران چه برنامه‌ای دارید تا توان تحملی بالاتری داشته باشند؟

چهار – رویدادهای شدید آب و هوایی، اول و مقدم بر همه، بر افراد ضعیف‌تر جامعه اثر می‌گذارند، یعنی فقیرها را فقیرتر می‌کنند و بر تعداد آنان می‌افزایند. شما چه برنامه‌های حمایتی تازه‌ای برای حمایت از افراد آسیب‌پذیرتر جامعه دارید؟

پنج – هم‌اکنون فراتر از ۴۲ هزار روستای ایران خالی از سکنه شده است. به‌زودی شهرها و سپس استان‌های کشور، یکی بعد از دیگری در کنار گستره روستاها، غیر مسکونی می‌شوند. شما چطور می‌خواهید نزدیک به دو سوم مردم ایران را جابه‌جا کنید و در دیگر نقاط کشور سکنی بدهید؟

شش – دولت سوریه در مقابل جابه‌جایی ۸۰۰ هزار کشاورز خودش در کنار سنگینی حضور فراتر از ۱ میلیون آواره عرافی، به آستانه جنگ داخلی رسید. این کشور در ۵ سال گذشته، تبدیل به ویرانه‌ای ناآشنا شده است و تغییرات اقلیمی در کنار دیگر عوامل، از علت‌های اصلی این ویرانگی است. شما چطور می‌خواهید مانع ورود ایران به جنگ داخلی مشابه یمن، سوریه، عراق و یا سومالی بشوید؟ چه نظامی برای توزیع آب، غذا و امکانات می‌خواهید خلق می‌کنید که عدالت را رعایت کند و حق مردم را به آنان بدهد؟

هفت – برابر اصل پنجاهم قانون اساسی ایران، «در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط‌زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می‌گردد. از این رو فعالیت‌های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط‌زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا می‌کند، ممنوع است.» شما چطور می‌خواهید محیط‌ زیست را در صدر تمامی برنامه‌های دولت و توسعه اقتصادی بگذارید؟

هشت – شما چطور می‌خواهید از فرصت تغییرات اقلیمی استفاده کند و در گذر ایران به ۱۰۰ درصد تولید انرژی از منابع پاک، بیکاری و فقر را بشدت کاهش بدهید؟ تا چه سالی این کار را نهایی می‌کنید؟

نه – برنامه دولت شما در صورت گرمایش ایران تا آستانه ۱.۵ درجه سانتی‌گراد (در حدود ۴ تا ۱۰ سال دیگر) و آستانه ۲ درجه سانتی‌گراد (در حدود ۱۴ سال دیگر) چیست؟ حتی اگر پیمان پاریس توسط تمامی کشورهای دنیا ۱۰۰ درصد اجرا بشود، سازمان ملل می‌گوید دنیا تا ۲۱۰۰ میلادی، فراتر از ۳ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شده است. برنامه‌تان برای ایران ۳ درجه گرم‌تر چیست؟

ده – برنامه دولت شما برای ایران پس از آستانه ۲ درجه سانتی‌گراد (در حدود ۱۴ سال دیگر) و دنیای تا ۷ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر (در حدود ۹۰ سال دیگر) چیست؟ بخصوص که در این دنیا امکان مهار تغییرات اقلیمی و تغییر روند آن دیگر وجود ندارد.

یازده – دنیا، از جمله ایران، شاهد ششمین عصر انقراض بزرگ به علت دخالت‌های آدم در طبیعت است. شما برای حفظ گونه‌های حیاتی برای حفظ تمدن ایران، از جمله زنبور عسل، چه برنامه‌ای دارید؟ اگر گونه‌های حیاتی همانند زنبور عسل منقرض بشوند، برنامه دولت شما در مقابل فروپاشی کشاورزی و دامداری کشور چیست؟

دوازده – با توجه به تغییرات دراز مدت شرایط آب و هوایی، شما چطور می‌خواهید برابر فن‌آوری‌های امروزی کشت محصول و دامداری ایران را طوری ارتقاء بدهید که در صورت عدم وجود حمل و نقل بین‌المللی، بتوان امنیت غذایی مردم کشور را حفظ کرد؟

سیزده – امنیت و حق دسترسی به آب سالم و آشامیدنی مردم ایران را با توجه به تغییرات اقلیمی چطور تضمین خواهید کرد و چه برنامه‌هایی برای شرایط اضطراری امروز و فردای ایران در کوتاه‌ترین زمان ممکن اجرایی می‌کنید؟

چهارده – امنیت و حق دسترسی مردم ایران به هوای پاک را چگونه تضمین می‌کنید؟‌ چطور شرایط اضطراری امروز و فردای ایران را به سرعت تغییر خواهید داد؟

پانزده – ایران مثل بقیه دنیا بایستی شبکه حمل و نقل خودش را به روز کند: استفاده از پرواز را به حداقل ممکن کاهش بدهد، از ماشین‌های وابسته به سوخت‌های فسیلی استفاده نکند، حمل و نقل ارزان، عمومی و متکی به انرژی‌های پاک در سرتاسر شهرها، روستاها و استان‌های کشور داشته باشد. چطور می‌خواهید در زمان کوتاه باقیمانده این موضوع را عملی کنید؟ جزییات برنامه‌تان چیست؟

شانزده – تمدن بشر در فاصله آستانه ۵ تا ۷ درجه سانتی‌گراد منقرض می‌شود. احتمال این وجود دارد که زمین در ۲۱۰۰ میلادی (کمتر از ۹۰ سال دیگر) به آستانه ۵ درجه برسد یا حتی از آستانه ۷ درجه رد شده باشد. شما می‌خواهید در مقابل این واقعیت چه کار کنید؟

هفده – تغییرات اقلیمی میلیون‌ها نفر در دنیا را آواره خواهد کرد. بخشی از این آوارگان به ایران خواهند آمد و بر تعداد افرادی که داخل کشور بایستی جابه‌جا بشوند و در مناطق امن‌تر سکنی بگیرند، افزوده خواهند شد. شما می‌خواهید در مقابل ورود این افراد به ایران، چه برنامه حمایتی را اجرایی کنید؟

هجده – ایران نیازمند بدنه‌ای علمی و متخصص به موضوع اقلیم است. چطور می‌خواهید جای خالی این افراد متخصص را با توجه به محدودیت زمانی موجود، به سرعت پر کنید و همچنین برنامه‌ریزی‌های کشور را بدست نظر تخصصی آنان بسپارید؟

نوزده – تغییرات اقلیمی نیازمند یک دیپلماسی قوی است تا بتواند در مقابل رویدادهای شدید آب و هوایی، کمک دیگران را جذب کند و همچنین به دیگران در شرایط سخت کمک کند. شما چه برنامه‌ای در این موضوع دارید؟

بیست – برنامه شما برای کاهش اعتیاد ایران به انواع پلاستیک چیست؟ چطور می‌خواهید این مشکل را از کشور کنار بزنید؟

بیست و یک – برنامه شما برای کاهش شدید مصرف گوشت در کشور و جایگزینی آن با پروتین‌ها و چربی‌های گیاهی چیست؟ چطور می‌خواهید به مردم این آموزش داده بشود که با کنار گذاشتن گوشت، تا ۸۰ درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای خودشان خواهند کاست؟ چطور می‌خواهید بتدریج سرمایه‌گذارها و افراد شاغل در صنعت دامداری را به دیگر صنایع سوق بدهید؟

بیست و دو – تغییرات اقلیمی و رودررویی با آن، نیازمند صداقت محض است. شما چطور می‌خواهید این صداقت را بین خودتان و ملت خلق کنید؟ بخصوص در شرایطی مشابه هجوم ریزگردها که فن‌آوری‌هایی همانند اینترنت، تلفن یا ماهواره از کار می‌افتند، شما می‌خواهید چطور ارتباط مابین دولت و مردم را حفظ کنید و اوضاع را کنترل کنید؟ اگر این شرایط همیشگی سرتاسر ایران باشد، چطور این ارتباط را حفظ خواهید کرد؟

بیست و سه – در مقابل رویدادهای شدید آب و هوایی، تعداد نامشخصی از مردم ایران – شاید هزارها نفر، شاید میلیون‌ها نفر – در سال‌های پیش رو جان خودشان را از دست خواهند داد. در مقابل این موضوع، یک، شما چطور می‌خواهید این حجم جنازه را کنترل کنید؟ دو، شما چطور می‌خواهید سلامت روانی افراد و جامعه را حفظ کنید؟

بیست و سه – تک به تک جوامع شهری و روستایی کشور، چه آمادگی در مقابل رویدادهای شدید آب و هوایی دارید؟ در مقابل هوای خیلی گرم، خیلی سرد، باران خیلی شدید و یا خشکیدگی طولانی‌مدت و دیگر موارد، منطقه شما چه آگاهی‌ای نسبت به شرایط محلی خودش دارد؟ چه برنامه‌ریزی برای این دارد که در عدم وجود کمک از دیگر مناطق کشور یا دولت مرکزی، شرایط را تحت کنترل نگه بدارد؟ چطور مردم را نسبت به شرایط موجود قرار است آگاهی بدهید؟

بیست و چهارم – سازمان‌های امنیتی مختلف کشورهای گوناگون دنیای امروز، تغییرات اقلیمی را یک خطر امنیتی بسیار جدی تلقی می‌کنند. آیا ایران هم چنین دیدگاهی دارد؟ اگر آره، جزییات این نگاه چیست و چطور باید مردم نسبت به آن حساس باشند؟ اگر نه، چرا نه؟

بیست و پنجم – فن‌آوری‌های، دولت و سازمان‌های دولتی و غیر دولتی، هر کدام تا یک آستانه دمایی دوام می‌آورند. برنامه افراد و جوامع شهری و روستایی در نبود فن‌آوری‌ها، دولت و سازمان‌های دولتی و غیر دولتی چیست؟ چه آگاهی‌رسانی در زمینه مشارکت افراد برای کمک به همدیگر آماده عرضه هستند تا در این شرایط جوامع بتوانند از انقراض کامل خودشان جلوگیری کنند؟

بیست و ششم – دولت مرکزی و دولت‌های محلی ایران بایستی فضای امن برای خودشان و مردم درست کنند تا بتوان یک گفتگوی ملی در زمینه تغییرات اقلیمی داشت. خواه در رسانه‌ها، خواه در کوچه و بازار، خواه به هر شکل دیگری. چطور می‌خواهید چنین موضوعی عملی بشود؟ چه راهکاری اندیشیده‌اید تا در امنیت، صلح و صفا، بتوان با بزرگ‌ترین مشکل رودروری تمدن بشر رودررو کرد؟