خراسان رضوی از اواسط فروردین تاکنون دو بار لرزیده است: ۱۶ فروردین در فریمان و ۲۳ اردیبهشت در بجنورد. بهرام عکاشه، زمین‌شناس برجسته که از او به عنوان پدر زلزله‌شناسی در ایران یاد می‌شود، به صدها گسل خفته در شمال شرق ایران اشاره کرده و گفته است که وقوع زلزله در خراسان رضوی و از جمله در مشهد یک امر طبیعی‌ست. در بجنورد هم به گفته رییس سابق بخش زلزله‌شناسی مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران یک بازه ۲۲ ساله برای وقوع زلزله وجود دارد. عکاشه یک بار دیگر در پرتو این رویدادها، نسبت به وقوع زلزله در تهران هشدار داده است. او می‌گوید اگر تهران بلرزد، فاجعه بزرگی اتفاق می‌افتد.
روزنامه «قانون» با بهرام عکاشه، رییس سابق مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران گفت‌وگویی انجام داده است. این زمین‌شناس برجسته به احتمال وقوع زلزله تا ۱۵ سال آینده در تهران اشاره کرده است:
«محاسبات ریاضی، ریتم ۲۰۰ سالهای را برای زلزله تهران نشان می‌دهد و طبق محاسبات، از این ۲۰۰ سال، ۱۸۵سال گذشته و ۱۵ سال باقی مانده است. البته ریاضیات با رفتار زمین یکسان نیست. رفتار زمین فوق العاده ناهمگن است، به این شکل که ممکن است ۲۰۰ سال به ۳۰۰ سال برسد و خبری نشود، ممکن است همین فردا شاهد زلزله باشیم. اما محاسبات ریاضی به تهران ۱۵ سال دیگر فرصت می‌دهد.»
آخرین زلزله بزرگ تهران در ۲۷ مارس ۱۸۳۰ میلادی (۱۸۳سال پیش) با بزرگی بیش از ۷ درجه ریشتر اتفاق افتاد. مناطق شمیرانات و دماوند به طور کامل ویران شدند و حدود ۷۰ روستا در شرق جاجرود هم از بین رفتند. در پایتخت حتی یک خانه از آسیب در امان نماند. بخشی از کاخ و بازار فروریخت و ساختمان سفارت بریتانیا به‌سختی آسیب دید. در آن زمان تهران فقط ۳۰ هزار نفر جمعیت داشت.
پیش از آن هم در البرز مرکزی زلزله‌های تاریخی مخربی اتفاق افتاده بود که از آن جمله می‌توان به زلزله‌های سالهای ۷۴۳، ۸۵۵، ۹۵۸، ۱۱۷۷، ۱۲۸۳، ۱۶۶۵ و ۱۸۱۵ میلادی با بزرگی‌های تا مرز ۷/۷ ریشتر اشاره کرد.
بهرام عکاشه در گفت وگو با روزنامه قانون با اشاره به اسناد تاریخی که از وقوع زلزله در تهران حکایت می‌کنند، می‌گوید:
«تهران، استعداد زلزله ۷ و نیم تا ۸ ریشتر را دارد. زلزله تهران، زلزله بزرگی خواهد بود اما مردم و مسئولین ما ملاحظه حوادث را نمی‌کنند و کسی فکر نمی‌کند که همین حالا اگر در تهران زلزله بیاید، برای مثال ماشین آتش‌نشانی چگونه می‌خواهد خود را به مناطق ناامن برساند؟ ما حدود ۱۴۰ پایگاه آتش نشانی داریم اما با این وضعیت در صورت وقوع زلزله، ۴۰۰ پایگاه نیز فایده نخواهد داشت.»
گسل مشا یکی از مهم‌ترین گسل‌هایی است که تهران روی آن قرار گرفته. زلزله ۱۸۳۰ میلادی نیز در اثر تکان‌های گسل مشا اتفاق افتاد.
گسل مشا حدود ۲۰۰ کیلومتر طول دارد، از گسل‌های اساسی البرز مرکزی در شمال تهران است. شیب این گسل رانده به سمت شمال برآورد شده است. طول این گسل را از روستاى دلیچاى در خاور تا فشم در باختر در نظر گرفته‌اند.
بهرام عکاشه به روزنامه «قانون» می‌گوید اگر گسل مشا مجدداً فعال شود، مناطق ۱، ۲ و ۳ تهران بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند. علاوه بر این مناطق ۷، ۹، ۱۱ و ۱۷ تهران هم به دلیل داشتن بافت فشرده شهری، آسیب جدی می‌بینند:
«شمال و جنوب تهران به شدت زلزله‌خیز هستند و به جرات می‌توان گفت که چند هزار گسل از مناطق حومه تهران، کرج و قزوین به سمت شرق ادامه دارد. رودهن، بومهن، فیروز کوه، ورامین، پیشوا، جوادآباد، پرند، رباط کریم، شهریار، ملارد و ماهدشت و فشم از مناطق به شدت خطر پذیر هستند و اگر به تاریخ نگاه کنیم، تا کنون تهران حداقل ۱۰ بار بر اثر زلزله از بین رفته است.»
به گفته این زمین‌شناس ایرانی در حال حاضر نیز در تهران، روزانه حداقل پنج زلزله نامحسوس ثبت می‌شود و هر روز حداکثر شاهد پنج زلزله نیم تا ۲ریشتری هستیم و همین زلزله اگر به ۴ ریشتر برسد، جنوب تهران از دست می‌رود.
رییس سابق بخش زلزله‌شناسی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران برآورد کرده است که کشته‌های زلزله تهران بیش از پنج میلیون نفر خواهد بود و از آن پس دیگر شهری به نام تهران به شکل حاضر وجود نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید: