بیژن روحانی- سازمان ملل متحد برنامه ویژه خود را برای گرامیداشت سال جهانی جنگل‌ها آغاز کرده است.
پیشتر سال ۲۰۱۱ از سوی این سازمان و برای جلب توجه افکار عمومی به حفاظت و پاسداشت بهتر از این ذخایر محیط زیستی، سال جهانی جنگل‌ها نامگذاری شده بود. از این‌رو امسال، برنامه‌های «روز جهانی محیط زیست» که همه‌ساله در پنجم ژوئن برابر با پانزدهم خرداد برگزار می‌شود، تمرکز ویژه‌ای بر جنگل‌ها و مسايل مربوط به آنها در نقاط مختلف جهان داشت.
اهمیت کلیدی جنگل‌ها در جهان و نقش موثر آنها در زندگی انسان‌ها و جانداران دیگر سبب شده است تا سازمان ملل متحد امسال را به تجلیل از فعالیت‌هایی اختصاص دهد که در مسیر حفاظت پایدار از درختان و مناطق جنگلی است.
این تصمیم در نشست مجمع عمومی سازمان ملل اتخاذ شد و امید می‌رود با انجام یک رشته فعالیت‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی، آگاهی عمومی در خصوص مدیریت، حفاظت و توسعه پایدار جنگل‌ها افزایش یابد.
جنگل‌ها یک سوم کل مساحت خشکی‌های کره زمین را تشکیل می‌دهند. همچنین حدود 80 درصد از گونه‌های حیاتی زمین در جنگل زندگی می‌کنند از این رو این اکوسیستم‌ها دارای تنوع حیاتی فوق‌العاده زیادی هستند. تنها از میان رفتن جنگل‌های برگ‌ریز بارانی می‌تواند منجر به کاهش شدید تنوع زیستی و انقراض روزانه صد گونه حیاتی شود. زندگی بیش از یک میلیارد و 600هزار نفر از جمیعت زمین به جنگل وابسته است.
از این میان حدود 300 میلیون نفر در مناطق جنگلی زندگی می‌کنند. 30 درصد از ذخایر جنگلی به مصرف تهیه محصولات چوبی و غیر چوبی می‌رسد. تنها در سال ۲۰۰۴ میلادی تجارت وابسته به منابع جنگلی در جهان رقمی در حدود ۳۲۷ میلیارد دلار بوده است که تاکیدی بر اهمیت جنگل‌ها به عنوان یک منبع اقتصادی مهم است.
از میان رفتن جنگل‌ها تداوم حیات ما را با دشواری‌ها و موانع زیادی رو‌به‌رو می‌کند. این اکوسیستم‌ها نقش بسیار موثری در مقابله با تغییرات آب و هوایی دارند و با جذب دی‌اکسیدکربن از حجم گازهای گلخانه‌ای تولید شده می‌کاهند. آمارهای بانک جهانی نشان می‌دهند که حدود 20 درصد از گازهای گلخانه‌ای که هرسال وارد جو زمین می‌شوند ناشی از نابودی مناطق جنگلی و جنگل‌زدایی است.
یکی از نقش‌های بسیار مهم و کلیدی مناطق جنگلی، حفظ و ارتقای کیفیت منابع آبی است. جنگل‌ها همانند یک فیلتر بسیار بزرگ طبیعی عمل می‌کنند. آب با عبور از لایه‌های مختلف خاک و پوشش گیاهی در مناطق جنگلی، مواد شیمیایی خود را در آنها جا می‌گذارد و تصفیه می‌شود. از این رو کیفیت آب در بسیاری از شهرهای جهان مدیون استفاده از منابع و رودخانه‌هایی است که از مناطق جنگلی عبور می‌کنند. همچنین باید نقش بسیار مهم جنگل‌ها را در جلوگیری از بروز سیل‌های ویرانگر یادآور شد. به جز نقش جنگل‌ها در تامین نیازهای غذایی، بخش مهمی از محصولات دارویی و بهداشتی از منابع جنگلی تامین می‌شوند.
علی‌رغم آن‌که سلامت و بهداشت تک‌تک انسان‌ها، شکوفایی اقتصادی و تعادل زیست محیطی در کره زمین به وجود جنگل‌ها بستگی دارد، اما در هر دقیقه بخش قابل ملاحظه‌ای از درختان و ذخایر جنگلی در جهان قربانی فعالیت‌هایی از قبیل کشاورزی، معدن‌کاوی و توسعه مناطق مسکونی و صنعتی می‌شود.
بر اساس آمارهای سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو، سالانه حدود یکصد و 30 هزار کیلومترمربع از مناطق جنگلی بر اثر جنگل‌زدایی از میان می‌رود.
به گفته «اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت» یا آی.یو.سی.ان، بیش از یک میلیارد هکتار از جنگل‌های از میان رفته جهان همچنان قابلیت احیا و بازسازی دارند.
سازمان ملل متحد اعلام کرده است که سرمایه‌گذاری در جنگل‌ها و برای حفاظت از آنها می‌تواند به کاهش فقر در جهان بیانجامد و میلیون‌ها فرصت شغلی جدید ایجاد کند.
بر اساس تحقیقات این سازمان، حفاظت پایدار از جنگل‌ها باید به یکی از اولویت‌های سیاست جهانی تبدیل شود و کشورها تنها از الگوهای توسعه منطبق با معیارهای زیست محیطی پیروی کنند. همچنین سرمایه‌گذاری در محصولاتی که میزان کمتری کربن تولید می‌کنند حیاتی است. وضع مالیات کربن نیز از جمله اقداماتی است که می‌تواند به حفاظت بهتر از مناطق جنگلی بیانجامد.
روند جنگل‌زدایی و از میان رفتن مناطق جنگلی در ایران نیز در دهه‌های اخیر شدت یافته است.
بر اساس برآوردهای موجود سالانه هزاران هکتار از مناطق جنگلی در شمال ایران توسط عوامل انسانی یا طبیعی از میان می‌روند. همچنین جنگل‌های منطقه زاگرس نیز به شدت با خطر نابودی تهدید می‌شوند. خشکسالی، آتش‌سوزی، افزایش تراکم جمعیت انسانی و دست‌اندازی به مناطق جنگلی، توسعه ناپایدار و احداث سد و جاده و کشیدن خطوط لوله نفت و گاز در دل مناطق جنگلی، برداشت بی‌رویه چوب از جنگل‌ها و تبدیل آنها به زمین کشاورزی از جمله عوامل تهدیدکننده جنگل در ایران هستند.