تام پک ـ هرکدامشان کمتر از یک ثانیه دوام آوردند؛ اما همین برای رساندن جمعیت خانه‌های جدول مندلیف به ۱۱۶، کافی بود. مدارکی دال بر وجود این دو عنصر، که سنگین‌ترین عناصر شناخته‌شده محسوب می‌شوند، از چندین سال پیش وجود داشته است و عده‌ای از پژوهش‌گران حتی مدعی شده بودند که با برخورد دادنِ اتم‌های سبک‌تر به همدیگر، موفق به تولید این عناصر سنگین شده‌اند. اما سه سال بایستی می‌گذشت تا نتایج حاصل از این حضور چندثانیه‌ای، مورد بازبینی قرار گرفته و رسماً مورد پذیرش مجامع علمی واقع شود.

از گروه کاشفِ این عناصر خواسته شده تا نامی را برای این عناصر نوپا پیشنهاد دهند و هرچه باشد احتمالاً پذیرفته خواهد شد؛ مگر اینکه پیشنهادهای فوق‌العاده عجیبی داده شود! به‌هر ترتیب، این اخبار هم به‌زودی منتشر خواهد شد. اما در این فاصله، «اتحادیه‌ی بین‌المللی ِ شیمی محض و کاربردی» (IUPAC)، نام این دو عنصر را «اونانکوادیوم» (Ununquadium) و «اونانگزیوم» (Ununhexium)؛ بهترتیب با اعداد اتمی ِ ۱۱۴ و ۱۱۶ نامیده است.

هرچند ادعاهایی مبنی بر کشف عناصری با اعداد اتمی ِ ۱۱۳، ۱۱۵ و ۱۱۸ مطرح است؛ اما طبق گزارش کمیته‌ی مشترک کشف عناصر جدید که متشکل از نمایندگان اتحادیه‌ی شیمی ِ کاربردی و فیزیک کاربردی می‌شود، این مدارک به اندازه‌ی کافی محکم و مستدل تشخیص داده نشده‌اند.

از ویژگی‌های اصلی ِ عناصر سنگین‌وزن، رادیواکتیو بودنشان است؛ چراکه تعداد نوترون‌هایشان به‌مراتب بیشتر از پروتون‌هایشان بوده و لذا سریعاً واپاشیده می‌شوند (هرگاه تعداد نوترون‌های یک اتم، از ۵/۱ برابر تعداد پروتون‌هایش بیشتر شد، آن اتم خاصیت رادیواکتیویته پیدا می‌کند). علی‌الظاهر عناصری که تنها کمتر از یک ثانیه تا پیش از واپاشیده شدنشان دوام می‌آورند، هیچ استفاده‌ی عملی ِ خاصی هم ندارند؛ اما پژوهش‌ها صرفاً برای تولید عناصری با عدد اتمی ِ ۱۲۰ یا بالا‌تر ادامه خواهد یافت. نظریه‌پردازانِ علوم هسته‌ای معتقدند که این اتم‌های فرضی ِ فوق‌سنگین، ممکن است تا چندین دهه پایدار مانده و خواص شیمیایی ِ کارآمدی را هم از خود بروز دهند.

دکتر «پل کرول» (Paul Karol)، رئیس کمیته‌ی مشترک کشف عناصر جدید، می‌گوید: «این کشف، ما را به «جزیره‌ی پایداری» نزدیک‌تر کرده است. هرچندکه [تولید عناصر] ۱۱۴ و ۱۱۶، گام کوچکی به‌نظر می‌رسد؛ اما هرگز اینچنین نیست. وقتی‌که ما به آنجا (یعنی جزیره‌ی پایداری) برسیم، مجدداً اوضاع به حال خود برخواهد گشت. این عناصر، اصولاً بایستی حضور طولانی‌تری داشته باشند و از این‌رو هم ما قادر به بررسی ِ خواص شیمیاییشان خواهیم بود. هیچکس نمی‌داند که پایداریشان محدود به دقیقه خواهد بود، یا چندین سال. این [اتم‌ها] شاید حتی قادر به تغذیه‌ی نیروگاه‌ها و یا جنگ‌افزارهای هسته‌ای هم باشند. هیچکس مطمئن نیست؛ اما خب همیشه می‌دانید که ارتش علاقه‌مند به چنین کارهایی‌ست».
دانشمندان، موفق به کسب اطلاعات چندانی از خواص عناصر جدید نشده‌اند و کرول می‌افزاید: «مقادیر تولیدشده، بسیار اندک بود و دوام چندانی هم نداشت. عناصر، دست‌کم بایستی حدود ۱ دقیقه دوام آورند تا بتوان بررسی‌هایی را رویشان صورت داد».

پلوتونیوم، با عدد اتمی ِ ۹۴، سنگین‌ترین عنصر موجود در طبیعت است. تمامی ِ عناصر ِ سنگین‌تر از این، از قبیل اینشتنیم، رادرفوردیم و کالیفرنیوم، مصنوعی بوده و سریعاً متلاشی می‌شوند. دکتر «تری رنر» (Terry Renner)، دبیرکل IUPAC، اظهار داشته که: «اگر بتوانید به [عدد اتمی ِ] ۱۲۰ تا ۱۲۶ برسید، چیزی با نیمه‌عمر بی‌‌‌نهایت به‌دست خواهید آورد. اگر اینچنین شود، قادر به تولید ترکیباتی از جنس مواد جدیدی خواهید شد که در صنعت رایانه و پزشکی، مثمر ثمر خواهند بود. اما هیچ‌کس اطلاع دقیقی ندارد و تمامی ِ این‌ها در حد یک فرضیه است».

منبع: The Independent

توضیح تصویر:
جایگاه دو عنصر تازه‌واردِ جدول تناوبی عناصر / منبع: ایندیپندنت