شهزاده سمرقندی-بیش از یک هفته است که اورینبای اثمانوف، از کهنه‌کارترین گزارشگران بخش ازبکی بی‌بی‌سی جهانی در تاجیکستان در بازداشت به‌سر می‌برد و بیانیه این رسانه به مقامات تاجیکستان تا به حال بی‌جواب مانده است.
این گزارشگر محلی که بسیاری از همکارانش از او به عنوان گزارشگر بی‌طرف، شاعر حساس، دموکرات و مدافع حقوق بشر نام می برند به اتهام همکاری حزب‌الطحریر، از احزاب غیر قانونی در آسیای میانه بازداشت شده و به زندان منتقل شده است.
روز گذشته بی‌بی‌سی جهانی وضعیت جسمانی اورینبای اثمانوف را بسیار وخیم اعلام کرد. قرار است کل کارمندان دفتر اصلی بی بی سی جهانی در لندن از ساعت یک بعد از ظهر تحصن کنند و از گزارشگر محلی خود در شهر خجند تاجیکستان پشتیبانی کنند.
در همین زمینه با سراج‌الدین طالیبوف، یکی از تهیه‌کنندگان بخش آسیای میانه بی‌بی‌سی جهانی گفت‌وگویی کرده‌ام.
سراج‌الدین طالیبوف: چه کسی به ذهنش می‌رسد که مردی مثل اورینبای اثمانوف شاعر، نویسنده و یک روشنفکر، فردی که قانون تاجیکستان را خوب می‌داند به حرکت حزب‌التحریر ربط دهد؟ می‌گویند که او با طرفداران حزب‌التحریر ملاقات داشته و ادبیات مربوط به این حزب را در خانه داشته است، خوب یک خبرنگار باید حق آشنایی و ملاقات با همه احزاب را داشته باشد. مثل این است که کسی را به خاطر داشتن کتاب Mein Kampf، نبرد من هیتلر بازداشت کنند و اتهام فاشیستی به او بزنند. واقعیت این است ما از وضعیت امروز در تاجیکستان نگران هستیم.
دیروز برخی از خبرنگاران بی‌بی‌سی در مقابل سفارت تاجیکستان گردهمایی اعتراضی داشتند و از بی‌گناه بودن همکار خود می‌گفتند. همینطور اورینبای اثمانوف نیز از داخل زندان پیام فرستاده که «به همه برسانید، من بی‌گناه هستم و هیچ رابطه‌ای با حزب‌التحریر ندارم». این اعتراض‌ها تا به حال چه تاثیری در وضعیت این خبرنگار داشته است؟
امیدواریم مقامات تاجیکستان و همینطورآن‌هایی که با کشورهای غربی در تماس هستند، برای آزادی اورینبای اثمانوف، نویسنده و میهن‌دوست دست به کار شوند.
تاجیکستان از معدود کشورهای آسیای میانه است که شبکه جهانی بی‌بی‌سی در آن دفتر دارد و حالا بسیاری از روزنامه‌نگاران نگرانند و از سفر به تاجیکستان خودداری می‌کنند. برخی نیز از بازداشت خبرنگار بی‌بی‌سی به عنوان بهانه‌ای برای محدود کردن فعالیت بی‌بی‌سی در تاجیکستان یاد می‌کنند. نظر شما در این زمینه چیست؟
من فکر نمی‌کنم که وضعیت تاجیکستان دوباره مثل دوران شوروی و یا کشورهای همسایه ترکمنستان و ازبکستان شود. قبلاً به عنوان یک خبرنگار همیشه با سربلندی می‌گفتم که در تاجیکستان آزادی بیان هست و ما می‌توانیم اندیشه خودرا بیان کنیم و بنویسیم. حتی از رئیس‌جمهور نیز انتقاد کنیم، ولی امروز دوستان ما از کشورهای همسایه می‌گویند که تاجیکستان چه فرقی با دیگر کشورهای آسیای میانه دارد. واقعاً نگران‌کننده است و بازداشت خبرنگار بی‌بی‌سی زبان ما را کوتاه می‌کند. چون مردم تاجیکستان برای این رسانه احترام زیاد قائلند.
من فکر نمی‌کنم که تاجیکستان بی‌بی‌سی و یا دیگر رسانه‌های بین‌المللی را دست کم بگیرد. شاید فشار از بیرون باشد. تاجیکستان کشوری کوچک است و از لحاظ اقتصادی از دیگر کشورهای دیگر توقع زیادی دارد. با این همه نمی‌دانم چرا این‌گونه رفتار می‌کند و دلیل اصلی این حرکت چیست. تا چندروز پیش می‌گفتیم تاجیکستان کشوری به نسبت آزاد است و در آن در مقایسه با کشورهای همسایه‌اش رسانه و آزادی بیان وجود دارد. حتی روزنامه‌های اسلامی فعال است و حزب نهضت اسلامی نیز در این کشور فعالیت می‌کند؛ چیزی که در کشورهای همسایه امکان ندارد.
در پرونده اورینبای اثمانوف آورده شده که این خبرنگار از طریق بی‌بی‌سی گزارش‌های جانبدارانه و تبلیغی برای حزب التحریر پخش می‌کرده است و این را بی‌بی‌سی تکذیب کرده است.
این نوع برخورد با خبرنگاران نگران‌کننده است.
منبع عکس ها: بی بی سی فارسی