کریم فهیم- در روزهای اخیر، پس از هفتهها تاخیر و جلسه پشت درهای بسته، رهبران شورشیان لیبی فهرستی را برای سمتهای جدید اعلام کردند. در این میان همچنین نام دو وزیر «دفاع» و «بازسازی و امور زیربنایی» به چشم میخورد. آنها همچنین اعضایی را به شورای ملی اضافه کردند، تا نماینده نواحی جنوبی، مرکزی و غربی لیبی باشند.
همه این کارها، تلاش در مسیر ایجاد یک پشتوانه برای انقلاب، بازنمایی کشور به مثابه یک کلیت و آنطور که رهبران شورشیان توضیح دادهاند- در صورت هرنوع حرکت سرکوبگرانه از جانب سرهنگ قذافی- عدم امکان بروز جنگ داخلی است.
در این میان فقط یک گروه نادیده گرفته شده است: زنان. در حالی که اندازه دولت نونهال شورشیان به دوبرابر فعلی رسیده است، زنان تنها دو پست از میان ۴۰ پست رهبری را دارند. انتظار میرفت که یک زن وزیر آموزش و پرورش شود، اما پس از اینکه شماری از نامزدها نادیده گرفته شدند و شماری نیز از پذیرفتن این شغل سر باز زدند. اکنون انتظار آن میرود که رهبری این وزارتخانه را نیز یک مرد برعهده بگیرد.
جنبشی انقلابی لیبی توسط زنان آغاز شد و طی آن بستگان مردانی که در زندانهای سرهنگ قذافی کشته شده بودند دست به اعتراض زدند. به همین دلیل کنار گذاشتن زنان در سطوح بالا، فعالیت طولانیمدت فعالان دموکراسیخواه را به بیراهه کشانده و به نگرانیها درباره روند تصمیمگیری در این جنبش سه ماهه، افزوده است؛ جنبشی که به نظر میرسد روزبهروز عمیقتر میشود.
هانا الگلال، وکیل پیشروی حقوق بشر در لیبی که به او پیشنهاد نامزدی پست وزارت آموزش و پرورش داده شده بود میگوید: «ما این روزها یک مشکل داریم: در رژیم گذشته در بخشهای آموزشی و سیاسی، صدای ما انعکاس نمییافت. اکنون در این دو بخش ما دیگر حتی هیچگونه حضوری نداریم.»
سلوا بوغیغیس، وکیلی که در ابتدای انقلاب یک نقش رهبری به او واگذار شده بود نیز میگوید: «باید نقشهای رهبری بیشتری به ما واگذار شود. فکر میکنم مهم است ما در جایگاهی باشیم که در آن تصمیمگیری میشود.»
کنار گذاشتن زنان در سطوح بالای جنبش انقلابی لیبی، فعالیت طولانیمدت فعالان دموکراسیخواه را به بیراهه کشانده و به نگرانیها درباره روند تصمیمگیری در این جنبش سه ماهه، افزوده است
زنان دیگر اما از کم بودن زنان در نقشهای رهبری ناراحت نیستند. آنها میگویند این ساختارهای حکومتی موقتی هستند و نیروهای شورشی سعی دارند مناطق در دسترس خود را از فروغلتیدن در هرج و مرج حفظ کنند.
مالی طرحونی، یک تحلیلگر مستقل در بنقاضی که روی جنبشهای انقلابی کار میکند در این زمینه میگوید: «من نگران نیستم. این مسائل موقتی و گذری است. فکر کنم منصفانه نباشد که بگوییم این موارد نمونه کوچکی است از آنچه در آینده اتفاق خواهد افتاد. من تصور میکنم زنان نقش پررنگی در دولت آینده خواهند داشت.»
امینه مغیربی، سرپرستی گروهی را با عنوان «توسل» برعهده دارد. این گروه برای زنان و جوانان خدمات آموزشی و خدماتی از این دست ارائه میکند. او میگوید: «ما نیاز به افراد باکفایت داریم. انقلاب را زنان رهبری کردند. من مطمئنم که ما در دولت بعدی نقش مهمی خواهیم داشت.»
زنان لیبی پیش از این با خطرهای فزایندهای مواجه بودند. مقامات رسمی در سازمانهای بهداشتی عمومی میگویند آماری به دست آنها رسیده که شمار زنانی را نشان میدهد که توسط نیروهای قذافی به آنها تجاوز شده بود. پس از آن چندین سازمان اقدام به تشکیل گروههایی برای کمک به قربانیان تجاوز کردند. این تلاشها اما با شکست مواجه شد و هیچکس رهبری مرکزی این کار را نپذیرفت. پزشکان میگویند، این جنگ حتی به بالا رفتن خشونتهای خانگی هم منجر میشود. برخی از زنان هم نگران این هستند که پیشرفتهای دهههای اخیرشان، با عقبگرد دوباره مواجه شوند. علیرغم سرکوب خشونتبار نیروهای مخالف سیاسی در دوران قذافی، زنان اما تحت حاکمیت او گامهای بلندی برداشتند و توانستند به شکل وسیعی وارد دبیرستان و دانشگاهها شوند. بسیاری از آنها پزشک، وکیل و قاضی شدهاند. چندین زن نیز سمتهای مهم دولتی را از آن خود کردهاند.
زنان اما میخواهند بیشتر از این سهم داشته باشند. بهتازگی در کنفرانسی در بنقاضی که پیرامون نقش زنان در انقلاب برگزار شد، تعداد زیادی از شرکتکنندگان به ذکر مثال ایمان العبیدی پرداختند که در ماه مارس گذشته، یکباره وارد هتلی پر از خبرنگار شد تا شرح دهد چگونه از جانب مردان ارتش قذافی مورد تجاوز قرار گرفته است.
یکی از سخنگوها در آن مراسم گفت: «ما ساکت نخواهیم ماند»، اما بیشتر صحبتهای آن کنفرانس حول مسائل مربوط به جنگ بود و نیز در این زمینه که باید از مردانی که در خط مقدم مبارزه میکنند پشتیبانی به عمل آید. این کنفرانس برای مادران هم تنها یک نصیحت داشت: «دیکتاتور دیگری پرورش ندهید!» به این ترتیب در آن کنفرانس بازهم زنان در حاشیه بودند!