شهزاده سمرقندی – موفق‌‌ترین تلویزیون خصوصی در قزاقستان K+ TV است. این تلویزیون در مسکو به ثبت رسیده و دفتر اصلی آن نیز در همین شهر است.
K+ TV برنامههای خود را به زبان روسی روی هارتبرد میفرستد و همینطور از طریق اینترنت به‌‌طور ۲۴ ساعته در دسترس است.
این تلویزیون اخبار و مسائل سیاسی- اجتماعی تمام کشورهای سابق اتحاد شوروی را در بر میگیرد و یکی از دلایل راه‌‌اندازی آن، فراهم کردن میدان بیشتر برای آزادی بیان و همچنین طرح تابوهای اجتماعی است. این تلویزیون تا بهحال در این زمینه‌‌ها پیشقدم و در واقع، در آسیای میانه نخستین تلویزیون بوده است.
K+ TV در تمام کشورهای سابق شوروی در دسترس است و از معروفترین برنامههای آن، برنامهای است به شکل میانپرده که در کوچه و خیابان از مردم نظرخواهی میکند. در این برنامه، پرسش مشترکی در میان مردم کشورهای مختلف آسیای میانه مطرح میشود و پاسخهای مردم، بدون سانسور پخش میشود.
این برنامه زنده، یکی از برنامههای موفق شبکه تلویزیونی K+ TV است. جایی است که مردم میتوانند حرف خود را بدون هیچ ترس و سانسوری بیان کنند. هرچه به میکروفون K+ TV گفته میشود، همان نیز از تلویزیون پخش میشود؛ مسئلهای که البته مورد پسند دولتهای آسیای میانه نیست.
تاکنون اعتراضهایی هم علیه این تلویزیون مطرح شده است. به عنوان نمونه دریافت موجهای آن در کشورهای همسایه ترکمنستان و ازبکستان قطع شده است.
نمونهای از میانپرده تلویزیون K+ TV را در اینجا می‌‌توانید ببینید.
در این برنامه، رهگذری میگوید: «رهبران را باید عوض کرد. این کشور دزدان و قاتلان است. ما باید خودمان کار کنیم. بس است دستنگری، ما باید خودمان بتوانیم کار کنیم و دستمزد خود را کسب کنیم. تا کی باید گدایی کنیم؟»
اینها حرفهایی است که شنیدن آنها در دیگر تلویزیونهای محلی امکان ندارد.
بهتازگی روشنفکران و مبارزان حقوق بشر در ترکمنستان تصمیم گرفتهاند برنامههای تلویزیونی خود را از طریق این تلویزیون به مخاطبان خود برسانند.
آنطور که گفته میشود، موفقیت تلویزیون K+ TV در این نکته است که برنامههای خود را به زبان روسی پخش میکند؛ زبانی که ۲۰ سال بعد از فروپاشی شوروی، هنوز برای ۸۰درصد از مردم آسیای میانه قابل فهم است و همچنان به عنوان زبان دوم بهکار میرود.
باید تاکید کرد که این تلویزیون دولت قزاقستان را بار‌ها به دادگاه کشیده و معتقد است که حملههای مشکوکی که به امواج این تلویزیون شده، از سوی دولتهای ترکمنستان و قزاقستان بوده است. این دادگاهها به نتیجه روشنی نرسیدهاند اما فعالیت K+ TV هنوز ادامه دارد و طرفدار آزادی بیان است.
استاندارد پخش برنامههای این تلویزیون، چه از لحاظ محتوایی و چه از لحاظ گرافیکی و آرایش صحنه، همپا با استانداردهای جهانی است.
مدارک دانشگاهی خارجی در ترکمنستان
در سال ۲۰۰۴ قانونی در ترکمنستان تصویب شد مبنی بر آن که مدرکهای تحصیلی صادر شده از مراکز آموزشی کشورهای خارجی به هیچ عنوان در این کشور پذیرفته نشود. این قانون پس از گذشت شش سال، به تازگی در این کشور لغو شد.
جوانان ترکمنی که در کشورهای اروپایی یا آمریکایی تحصیل کرده بودند و صاحب مدرک دانشگاهی شده بودند، نمیتوانستند به ترکمنستان، وطن خودشان، برگردند و صاحب کار در رشته تحصیلی خودشان بشوند. مشکل آنها داشتن مدرکی بود که خارج از ترکمنستان بهدست آورده بودند.
این قانون یکی از دلایل بیکاری و همینطور مهاجرت دائمی نسل جوان از کشور ترکمنستان شده بود. حالا با تلاشهای سازمانهای مدافع حقوق بشر، این مسئله برطرف شده و جوانان با مدارک خارجی نیز میتوانند به کشور خودشان برگردند و صاحب کار در رشته مورد علاقهشان بشوند.
جماعت مستوران
در تاجیکستان بحث و نگرانی پیرامون گروه مخفی و غیر قانونیای که بهتازگی بهوجود آمده و مروج پوشش حجاب است همچنان ادامه دارد.
به گزارش بیبیسی تاجیکی، منابع امنیتی کشور تاجیکستان از فعال بودن چنین گروهی خبر دادهاند. همچنین تأیید کردهاند که این گروه به رسمیت شناخته نشده و به ثبت نرسیده است. همین نشان از غیر قانونی بودن این گروه می‌دهد.
گروه مورد نظر منابع امنیتی تاجیکستان چندین سال است که در شمال کشور تاجیکستان فعالیت دارد. کار آنها تشویق زنان تاجیک به پوشاندن چهرههای خود و استفاده از روسری و دیگر حجابهای اسلامی است.
بر اساس تحقیقات انجام شده کسانی که این گروه را تأسیس کردهاند، همسران مردانی هستند که در زندانهای تاجیکستان بهسر میبرند و جرم آنها تبلیغ دین اسلام بوده است. همسران این مردان مذهبی، برای اثبات وفاداری خود به همسرانشان، آرام آرام این گروه را شکل دادهاند و باورهای همسرانشان را در محل زندگی خود ترویج می‌کنند.
آنطور که گفته میشود، این گروه با نام «جماعت مستوران» در شمال تاجیکستان به حدی فعال است که شمار زنان با حجاب را به شکل قابل ملاحظه‌ای بالا برده است. این نشان می‌دهد که این گروه تا بهحال موفق عمل کرده و به خواستههای خود نیز رسیده است؛ چیزی که دولت تاجیکستان علیه آن مبارزه میکند.
تاجیکستان از سنتیترین کشورهای سابق اتحاد شوروی است. گفته میشود علت این مسئله، فعالیتهای دولتهای همزبان ایران و افغانستان است که همواره موازی با بدهبستانهای سیاسی و فرهنگی خود، اسلام را نیز به تاجیکستان صادر می‌کنند.
هنوز روشن نشده که گروه «جماعت مستوران» از کجا سرچشمه گرفته است، اما گفته میشود آنها در جدا کردن جامعه تاجیک به زنانه و مردانه سخت میکوشند و تا حدودی هم موفق شدهاند. آنها با آمیخته بودن کلاسهای دختران و پسران تاجیک در مدارس و دانشگاهها نیز مخالفت دارند.
دولت تاجیکستان بین دیگر کشورهای آسیای میانه بیشترین تلاشها را داشته تا از اسلامیتر شدن جامعه جلوگیری کند، اما مذهبیون در واکنش به این رفتار دولت، بر ضد آن عمل کردهاند و بیشتر رو به اسلام و مذهب آوردهاند.
دولت تاجیکستان ورود زنان محجبه به بناهای دولتی، مانند وزارتخانهها و همینطور دانشگاهها را ممنوع کرده است؛ قانونی که بسیاری از زنان مذهبی را مجبور به خانهنشینی کرده و در نتیجه، تاثیری منفی در پی داشته است.
زنان فعال تاجیک، از جمله آنان که برای برابری حق و حقوق زنان در جامعه مبارزه می‌کنند و برای بهدست آوردن جایگاه بیشتر برای زنان در پارلمان و سازمانهای مهم دولتی کوشا هستند، متأسفانه تربیت و تدریس روسی دارند. این موضوع آنان را از زنان محلی دور کرده و گفتمان مستقیمی بین زنان روشنفکر و زنان عادی جامعه وجود ندارد.
این مسئلهای است که دولت تاجیکستان تاکنون نتوانسته آن را از بین ببرد یا میدان بیشتری به زنان فعال این کشور بدهد که خود این مشکل را حل و فصل کنند.
در نتیجه، زنان خانهنشین بیشتر رو به مذهب آوردهاند. چون زنان مذهبی با توجه به اینکه وقت بیشتری برای تبلیغ و ترویج دین اسلام دارند، موفقتر از زنان روشنفکر بوده‌اند که دمکراسی‌خواه هستند و اهدافی چون رسیدن به حق و حقوق برابر اجتماعی دارند.