بیژن روحانی – کشورهای جهان یک‌بار دیگر در کنفرانسی به ابتکار سازمان ملل متحد در خصوص تغییرات آب و هوایی در تایلند گرد هم آمده‌اند. این نشست که سوم آوریل آغاز شده روز جمعه هشتم آوریل به کار خود پایان می‌دهد و در جریان آن بیش از هزار و ۵۰۰ نفر از ۱۷۳ کشور جهان شرکت دارند. شرکت‌کنندگان امیدوارند بتوانند بر سر یک معاهده جهانی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی به توافق برسند.
از ۲۰ سال گذشته تاکنون سازمان ملل همه‌ساله برگزارکننده چنین نشست‌هایی بوده است، اما بسیاری از منتقدان نتایج چنین نشست‌هایی را ناچیز ارزیابی می‌کنند. نشست سال ۲۰۰۹ در کپنهاگ که قرار بود به یک معاهده جدید جهانی به جای معاهده پایان یافته کیوتو بیانجامد، بدون هرگونه نتیجه رضایت‌بخش به پایان رسید.
نشست سال ۲۰۱۰ در شهر کانکون مکزیک هم صد در صد موفقیت‌آمیز نبود. حال سئوال اینجاست که اگر خطر گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی جدی است پس چرا این نشست‌های پی‌درپی که توسط سازمان ملل برگزار می‌شود تاکنون نتوانسته کشورهای جهان را برای دستیابی به راه حلی همه‌جانبه برای جلوگیری از یک فاجعه زیست‌محیطی متحد کند؟
متوقف کردن روند تغییرات آب و هوایی در درجه اول به کاهش گازهای گلخانه‌ای بستگی دارد، اما کاهش تولید و انتشار این گازها نیز مربوط به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی است. برای دستیابی به چنین هدفی به چند دهه زمان و صرف صدها میلیارد دلار هزینه نیاز است، اما در شرایط بحران اقتصادی جهان، بسیاری از کشورها ترجیح می‌دهند بودجه خود را صرف مشکلات فوری‌تر مانند بیکاری، فقر و مهار تورم کنند.
با این حال هستند منتقدانی که معتقدند شکست تلاش‌ها در حقیقت به علت استراتژی اشتباه است.
دیوید جی ویکتور، استاد دانشکده ارتباطات و مطالعات بین‌المللی در دانشگاه کالیفرنیا ازجمله پژوهشگرانی است که معتقد است نشست‌های سازمان ملل مکان مناسبی برای مطرح کردن و پیشبرد دیپلماسی برای مهار تغییرات آب و هوایی نیست.
او در گفتاری که روز چهارم آوریل در روزنامه گاردین منتشر کرده است این نظر را مطرح می‌کند که نشست‌های سازمان ملل از آنجا که دربرگیرنده تمام کشورهای کوچک و بزرگ و حتی آنهایی است که سهم ناچیزی در تولید گازهای گلخانه‌ای دارند در عمل به یک گردهمایی بزرگ و بی حاصل تبدیل می‌شود. به پیشنهاد او گرچه چنین نشست‌هایی نباید به طور کل تعطیل شود، اما برای دستیابی به اهداف اصلی باید سه راهکار اصلاحی جدید را به کار بست.
اول برگزاری نشست‌هایی کوچک‌تر تنها با حضور ده کشوری است که بیشترین میزان تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای را دارند. اتحادیه اروپا در این میان به عنوان یک کشور در نظر گرفته می‌شود. کار کردن با این ده آلوده‌کننده بزرگ خود به اندازه کافی دشوار است و به نیرو و زمان زیادی نیاز دارد. زیرا هرکدام از این کشورها خواست‌های متفاوتی دارند. از یک سو اتحادیه اروپا تمایل دارد سرمایه‌گذاری بیشتری برای کاهش گازهای گلخانه‌ای انجام دهد، اما کشورهایی مانند چین و آمریکا در این زمینه به شدت مقاومت می‌کنند.
راهکار دوم پیشنهادی او تمرکز بر اهدافی است که واقعاً قابل دسترس باشند. بیش از یک دهه تلاش‌های سازمان ملل متوجه متوقف کردن گرمایش جهانی در حد دو درجه بیشتر از دمای دوران پیشاصنعتی بوده است. اصرار بر امری غیر قابل دسترس مانند توقف گرمایش جهانی به میزان دو درجه، نکته‌ای است که باعث شده بسیاری از مذاکرات و نشست‌های جهانی نتواند به راهکارهای عملی و قابل دسترس بینجامد.
اما شاید راهکار اصلاحی سوم بیش از دو راهکار قبلی بحث برانگیز باشد. به اعتقاد دیوید ویکتور باید به جای تمرکز بیش از حد بر مسئله کاستن از میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای، این نکته را پذیرفت که اینک میزان بسیار زیادی از تغییرات آب و هوایی اجتناب‌ناپذیر هستند. بنابراین به گفته او باید به کشورهای مختلف کمک کرد که با این تغییرات و با کمترین هزینه ممکن هماهنگ شوند.
او همچنین از لزوم به کار بستن فن‌آوری‌های جدید برای کاستن از گرمایش جهانی سخن می‌گوید؛ راهکارهایی مانند انتشار غبار در لایه‌های بالای جو زمین به منظور دور کردن بخشی از حرارت خورشید که به نوبه خود بتواند گرم شدن بیش از حد آب و هوا را جبران کند.
امسال قرار است پس از نشست بانکوک، یک نشست دیگر در ماه ژوئن در شهر بن در آلمان برگزار شود تا مقدمات نشست نهایی در دوربان آفریقای جنوبی مهیا شود.
سازمان ملل متحد امیدوار است نشست آینده در دوربان بتواند نقطه عطفی مهم در متعهد کردن کشورها به کاهش گازهای گلخانه‌ای باشد.
یکی از مشکلاتی که سازمان ملل با آن روبرو شد و باعث کاهش ارزش چنین کنفرانس هایی شده است آن دروغهای بزرگی بود که بر ملا شد . اما واقعیت اینست که هنوز ثابت نشده است که این گازهای گلخانه ای هستند که سبب گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی شده اند . مثلا دخالت دولتها در ارسال امواج رادیویی بر روی مناطق همدیگر و هدایت آنها به جهتهای دیگر و یا تاثیر قلیانهای خورشیدی و …. اما اگر ما به تاریخ زمین هم رجوع کنیم فرایند آن همیشه با یک زیگزاگی به سمت سرد شدن پوسته در حرکت بوده نه گرم شدن و هر گاه پوسته بسیار سرد شده ناگهان حرکت از درون به بیرون این تعادل را حفظ نموده . از اینرو به نظر می رسد هنوز اطلاعات ما برای تصمیم مناسب بسیار کم است .
کاربر مهمان فرهاد - فریاد / 13 April 2011
با سلام
از شما درخواست دارم مقاله ای تحلیلی در مورد زلزله و سونامی ویرانگر ژاپن که به نظر من بعد از زلزله هائیتی بزرگترین فاجعه قرن حاضر تا به امروز بوده بنویسید.به خاطر این میگم که شنیده ها حاکی از اینه که این حادثه، تغییرات اقلیمی رو در سرتاسر دنیا در سالهای آینده سبب خواهد شد.
کاربر مهمان / 10 April 2011
Dear Farhad,
In response to your comment–but with all due respects– I thought I bring up some points:
“Global atmospheric concentrations of carbon dioxide, methane and nitrous oxide have increased markedly as a result of human activities since 1750 and now far exceed pre-industrial values determined from ice cores spanning many thousands of years”
IPCC resport 2007
http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/spmsspm-human-and.html
(as you would know IPCC [international Panel on Climate Change] is the one of the most creditable bodies of) scientists, collaborating from around the world(
And it is almost a hard-proven scientific fact that the climate-Earth system increases in temperature as the carbon dioxide levels in atmosphere increase–that is the famous green house effect actually.
As for the cyclic patterns of the earth, you are certainly right. But the concern is according to these patterns, it is expected for us to be experiencing colder climate rather than warming, which is more alarming. But since the system is a chaotic one, I think we cannot talk about this as certain that we talk about the first point.
Lastly, based on the science of climatology and atmospheric physics, warming of Climate-Earth system is thought to increase the severity and/or frequency of extreme weather patterns–e.g the tsunami that you mentioned.
All in all, I think the fact that the Copenhagen conference and other international conferences have failed is not due to the uncertainty of the scientific facts regarding the issue. More importantly, the alarming consequences are real enough–and scientifically explainable–to conclude that we should not wait to act.
The thing is your argument–that we cannot act because we are not certain yet–has been used by many many policymakers of the world, and climate change denials, to deteriorate local or international Acts and initiatives regarding climate change.
humbly,
Pari
کاربر مهمان / 14 April 2011