این روزها که خبر فاجعه پلاسکو افکار عمومی را در ایران درگیر کرده و هنوز ابعاد آن و تعداد کشته‌شدگان و خسارت‌های ناشی از آن معلوم نیست، آیا به این فکر کرده‌اید که محل زندگی و کارتان چقدر در مقابل آتش‌سوزی مقاوم است؟ آیا فکر کرده‌اید که اگر آتشی در خانه‌تان بگیرد، چه باید بکنید؟ آیا در خانه شما هشدار دهنده دود وجود دارد؟ اگر هشدار دهنده دود دارید، آخرین بار کی باتری‌اش را چک کردید؟
خیلی‌ها خیال می‌کنند حادثه برای خودشان پیش نمی‌آید یا توجه به هشدارهای ایمنی را غیرضروری و تهیه وسایل ایمنی را خرج اضافه می‌دانند. اما حتما برای شما هم چیزی مهم‌تر از امنیت خانواده‌تان وجود ندارد. از آنجا که در ایران استانداردهای ایمنی در ساخت و ساز رعایت نمی‌شود و قوانین سختی برای رعایت ایمنی در خانه وجود ندارد، خود شما به عنوان شهروند می‌توانید برای امنیت خانواده‌تان کاری بکنید.
اگر نتوانسته‌اید به سوال‌های بالا جواب بدهید، پس باید همین امروز کاری بکنید تا با انجام آنها از امشب خواب راحت‌تری داشته باشید. حتی اگر به سوال‌های بالا پاسخ درست دادید، باز هم این نوشته را بخوانید تا مطمئن شوید که هر کاری از دست‌تان برمی‌آمده کرده‌اید.
این قدم‌های ساده را همین امروز بردارید تا امنیت خانه‌تان را بالا ببرید و به اعضای خانواده‌تان هم بیاموزید تا در مقابل آتش واکنش درست نشان دهند.
- خانه را امن کنید. موضوع امنیت در مقابل آتش‌سوزی یک کار سالی یک باری نیست. این باید بخشی از کار روزانه شما باشد. اهمیتش درست به اندازه زمانی است که واقعا آتش‌سوزی اتفاق افتاده. باید مطمئن بشوید که هرگز آتش‌سوزی اتفاق نمی‌افتد و اگر این اتفاق افتاد، اعضای خانواده در کوتاه‌ترین زمان و به سرعت از آن آگاه خواهند شد.
- مانور خانگی مقابله با آتش سوزی برگزار کنید. بچه‌ها می‌دانند که اگر قرار باشد چیزی را خوب یاد بگیرند باید آن را تمرین کنند، مقابله با آتش هم همین‌طور است. وقت بگذارید و با اعضای خانواده‌تان روی نقشه فرار تمرین کنید و به آنها یاد بدهید که چطور از اتاق‌های مختلف خارج شوند. چند بار این کار را تمرین کنید. بعد به آنها اجازه دهید که خودشان این کار را بکنند تا ببینید آیا موضوع را کاملا متوجه شده‌اند یا نه.
- مساله آتش‌سوزی را جدی بگیرید. اگر شما جدی نگیرید، بچه‌هایتان هم این موضوع را جدی نمی‌گیرند.
- برای اعضای خانوده یک نقشه فرار درست کنید. این نقشه فرار باید ساده و آسان‌فهم باشد و از هر اتاق دو مسیر خروجی در نظر گرفته باشید و بیرون خانه هم یک جایی برای پیوستن به هم در نظر گرفته باشید که امن باشد. مثلا یک درخت، یک کیوسک تلفن یا مثلا جلوی در خانه همسایه. وقتی از خانه خارج شدید، با آتش‌نشانی تماس بگیرید.
- هشداردهنده دود نصب کنید. آمارها نشان می‌دهند که نیمی از آتشسوزیها در خانه‌هایی روی می‌دهد که هشداردهنده دود ندارد و تقریبا سه چهارم مرگ‌ها بر اثر آتش‌سوزی، در خانه‌هایی روی می‌دهد که هیچ سیستم هشداردهنده‌ای در مقابل آتش ندارند. در خیلی از کشورها داشتن این وسیله اجباری است اما در ایران چندان رواج ندارد، با نصب یک هشداردهنده دود در خانه‌تان، احتمال این که اعضای خانواده‌تان ۴۰ تا ۵۰ درصد از آتش در امان بمانند افزایش می‌دهید. توجه کنید که که دود می‌تواند شما را گیچ کند یا ممکن است وقتی خوابید متوجه آن نشوید یا حتی خواب‌تان عمیق‌تر شود.
یادتان باشد:
یکی توی هر اتاق: خیلی مهم است که این هشداردهنده‌ها در جای مناسبی در خانه نصب شده باشند و به ویژه هر اتاق یکی از آنها داشته باشد.
امتحانش کنید: اطمینان پیدا کنید که باتری هشداردهنده‌ای دود کار می‌کند و خود دستگاه هم مشکلی ندارد، ماهی یک بار آن را چک کنید.
مطمئن نیستید؟ عوضش کنید: اگر هشداردهنده دود خانه‌تان کهنه شده یا مطمئن نیستید که درست کار می‌کند یا نه، عوضش کنید. هشداردهنده‌های جدید، ضامن امنیت شما و اعضای خانواده‌تان هستند.
سالی دوبار باتری‌ها را عوض کنید: بیشتر متخصصان امنیت در مقابل آتش‌سوزی توصیه می‌کنند که باتری هشداردهنده‌های آتش باید دو بار در سال عوض شود. این کار خیلی ساده است. وجود این هشداردهنده‌ها، زندگی‌های بسیاری را نجات داده است. یادتان نیست آخرین بار کی باتری هشداددهنده‌تان را عوض کردید؟ چرا ریسک کنید؟ همین حالا عوضش کنید.
صدایش را بشناسید: صدای هشداردهنده را بشناسید و به همه اعضای خانواده هم یاد بدهید. هر چه سریع‌تر این صدا را تشخیص بدهید، سریع‌تر می‌توانید واکنش نشان بدهید.
- دور و برتان را نگاه کنید. چندین وسیله را به یک پریز برق وصل کرده‌اید، یک پیراهن افتاده روی یک چراغ، یک سیم خراب و فرسوده… اینها تنها چند مثال ساده از خطرات توی خانه هستند.
- موقع آشپزی مراقب باشید. اجاق‌های گازی باید سالانه چک شوند. در ایران اجاق‌های آشپزی اغلب گازی هستند. اگر بوی گاز حس کردید یا اجاق خوب کار نمی‌کرد، خانه را ترک کنید و با متخصص تماس بگیرید. حواس‌تان باشد که بچه‌ها هرگز بدون مراقبت یک بزرگ‌تر آشپزی نکنند.
اجاق را همیشه تمیز نگه دارید تا روغن روی اجاق باعث آتش‌سوزی نشود. روغن را کنار گاز نگه ندارید و دستمال و وسایل قابل اشتعال را نزدیک اجاق نگذارید. هرگز غذای روی اجاق یا هیچ شعله دیگری از جمله شعله شمع یا روغن را بی‌توجه رها نکنید. اغلب آتشسوزیها در منازل، از آشپزخانه‌ها شروع می‌شود.
- هر خانه‌ای باید یک کپسول آتش‌نشانی داشته باشد. کپسول را یک جایی بگذارید که در دسترس باشد. بهترین جا معمولا در نزدیکی در ورودی است و البته نباید در دسترس بچه‌ها باشد. هرگز کپسول آتش‌نشانی را در نزدیکی جایی که ممکن است آتش از آنجا شروع شود نگذارید.
یادتان باشد که کپسول آتش‌نشانی نمی‌تواند کار اداره آتش‌نشانی را بکند، اما می‌تواند آتش‌های خیلی کوچک را خاموش کند و جلوی از کنترل خارج شدنش را بگیرد. کار کردن با آن را یاد بگیرید. اگر موقع آتش‌سوزی تازه شوع کنید به خواندن دستورالعمل، خیلی دیر است!
دوشاخه‌ها را مرتب چک کنید که درست فرو رفته باشند. دوشاخه وسایل برقی را وقتی از آنها استفاده نمی‌کنید بکشید. کبریت و فندک را از دست بچه‌ها دور کنید. به آنها بگویید که اینها وسیله کار هستند نه اسباب بازی و تنها آدم بزرگ‌ها می‌توانند از آنها استفاده کنند. فیلتر خشک‌کن لباس را هربار که از آن استفاده کردید تمیز کنید.
- محل کارتان را امن کنید. خیلی از این کارها را در محل کار یا کسب خود هم می‌توانید انجام دهید. اگر سیستم جامعی برای امنیت محل کار شما وجود ندارد، با همکاران‌تان جمع شوید و برنامه‌ای تهیه کنید. از مدیران بالایی بخواهید امنیت محل کارتان را ارتقا بدهند. اگر نتوانستید روی آنها اثر بگذازید، خودتان دست به کار شوید. مغازه‌تان را بیمه کنید، هشداردهنده دود نصب کنید، کپسول آتش‌نشانی بخرید و راه‌های خروج را یاد بگیرید و تمرین کنید.
- توصیه شخصی: هیچ وقت توی تخت‌خواب سیگار نکشید. اگر موقع سیگار کشیدن نوشیدنی الکلی می‌خورید بیشتر دقت کنید.