شب گذشته، ۲۴ اسفند و شب آخرین چهارشنبهی سال خورشیدی ۱۳۸۹ در شرایطی پشت سر گذاشته شد که مردم ایران به گزارش شاهدان عینی و ویدیوهای منتشر شده در اینترنت، جشن چهارشنبهسوری را در برخی از نقاط ایران از جمله در تهران با شعارهایی علیه حکومت پیوند دادند و آن را پررنگتر از سالهای گذشته برگزار کردند.
این در حالی است که پلیس و مقامات قضایی ایران طی روزهای گذشته اعلام کرده بودند با کسانی که در مراسم چهارشنبه سوری دستگیر شوند برخورد جدی خواهد شد. به گفتهی یکی از خوانندگان زمانه، مراسم چهارشنبهسوری امسال در مشهد به طور «غیر قابل انکاری» از سالهای پیش «پر سر و صداتر» بوده است. آنچه در زیر میخوانید مشاهدات نیلوفر.آ از شهر مشهد است:
همهجای مشهد میشد دستههای بزرگ و کوچک مردم که دور آتشها جمع شده بودند را دید؛ مخصوصاً در کوچه پسکوچهها و زمینهای خالی اطراف شهر که امنتر از خیابانهای شلوغ شهر بودند. این روزها امنتر بودن یعنی دور بودن از دسترس نیروهای انتظامی و پلیس. عدهای دیگر طبق عادت آخر هفتههای این روزهای ایرانیها که زادهی همان محدودیتهای خاص این سالهاست، بیرون از شهر در باغهایشان جشن گرفتند و به شادی و پایکوبی پرداختند. البته روش اول یعنی تجمع افراد غریبه به طور تصادفی و پیوستن افراد بیشتری که از آن مکان گذر میکنند به هستهی اولیه و چرخیدن و پایکوبی آنها دور آتش و بریدن از روی آن بیشتر به سنت باستانی و شیرین چهارشنبهسوری شبیه است. جوانهایی از قشرهای مختلف از ته دل شادی میکردند. انگار مدتها بود شادی توی وجودشان زندانی شده بود. این همان فصل مشترکی است که دیشب افراد را دور هم جمع کرد. مسلماً این نوع شادی وهیجان خیابانگردی در چهارشنبهسوری عمق خیلیبیشتری نسبت به جشنها و پارتیهای قشر مرفهتر جامعه دارد که شاید حالتی تصنعی پیدا کرده است.
در عین حال، باید از حضور چشمگیر ماموران انتظامی هم بسیار قدردانی کرد که وجب به وجب تمام شهر را متر میکردند و ما را تنها نگذاشتند! با اینکه تجمع دوستان انتظامی نسبت به سالهای پیش چند برابر شده بود، در نهایت نتوانستند برخلاف سال گذشته گروههای مردم را با خاموش کردن آتشها متفرق کنند. در چند منطقه حتی سعی کردند با ماشین به سمت جمعیت و آتشهایشان هجوم بیاورند بلکه مردم از ترس متفرق بشوند، اما با اعتراض مردم مواجه شدند. جایی شنیدم که مردم فریاد میزدند: «پلیس باید برقصه از مردم نترسه.»
امسال حضور مردم در مشهد آنقدر گسترده بود که قابل سرکوب نبود (خبری البته از بازداشت شدگان ندارم). شاید هم دولت تحلیل درستی کرد و فهمید در این موقعیت نباید با دم شیر بازی کند؛ نباید خاکستر دل جوانها را یکباره با خشم شعلهور کند. شاید آنها هم فهمیدند در این شبی که جوانها اندکی شادی، اندکی دور هم بودن، اندکی امید و اندکی همدلی یافتهاند یک جرقه کافی است تا ویرانکنندهترین آتش از خیل جمعیت شعلهور شود.
به هر حال از تحلیلهای سیاسی گذشته، تمام شواهد نشان میدهد که جنبش سبز یا جنبش اعتراضی گام خیلی بزرگی در طول یکسال گذشته برداشته و دلیل بارز آن هم همین موفقیت بینظیر جشن چهارشنبه سوری امسال بود که هیچکس نتوانست مانع از برگزاری آن شود.