وزارت علوم ایران قرار است رشتههای دانشگاهی فاقد جذابیت برای بازار کار را از چرخه آموزش عالی حذف کند. در حالی که ۶۵.۵ درصد زنان تحصیلکرده بیکارند و ۱۳ درصد مردان، وزارت علوم میگوید که برای برخی رشتهها بازار کار وجود ندارد.
آمارهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که گزارشی در روزنامه ایران منتشر شده، نشان میدهد که نرخ بیکاری مردان ۱۳درصد و این نرخ در مورد زنان درس خوانده ۶۵.۵ درصد است. به علاوه تعداد زنان تحصیلکرده در جستوجوی شغل در حال حاضر از تعداد مردان تحصیلکرده در جستوجوی شغل بیشتر است.
همچنین بر اساس این آمار، از مجموع ۶ میلیون و ۸۶ هزار مرد فارغالتحصیل دانشگاهی، ۳ میلیون و ۲۶۲ هزار نفر شاغل و تنها ۴۸۷ هزار نفر در جستوجوی شغل هستند. ۲ میلیون و ۳۳۶ هزار نفر کاملاً غیرفعال هستند.
وضعیت زنان هم بر اساس این آمار نگران کننده است. در بین زنان از مجموع ۵ میلیون و ۳۰۵ هزار زن فارغالتحصیل دانشگاهی، تنها یک میلیون و ۲۸۲ هزار نفر شاغل بوده و ۵۴۶ هزار نفر در جست و جوی شغل هستند. در حال حاضر نرخ عمومی بیکاری زنان و مردان فارغالتحصیل دانشگاهی کشور ۱۸.۵ درصد است.
به نظر میرسد که برخی از رشتههای دانشگاهی بازار کار ندارند. معاون آموزشی وزیر علوم، شریعتی نیاسری، در گفتوگو با روزنامه «ایران» در این باره گفته که برخی از رشتهها اشباع شدهاند: «طرحی را در دست تدوین داریم که براساس آن رشتههایی که بازار کار آنها اشباع شده از اولویت خارج میشوند. درحال حاضر این فهرست درحال تدوین است اما هنوز به تأیید نهایی نرسیده است. علاوه بر آن برخی از دانشگاهها که در سطح پایینتری قرار دارند، اگر بخواهند رشتههای اشباع شده را درخواست کنند به آنها مجوز نمیدهیم. البته حساب دانشگاههای بالاتر به علت اینکه مأموریت دانشافزایی بیشتر را برعهده دارند، جداست.»
بر اساس آخرین آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره اوضاع بیکاری در رشتههای مختلف تحصیلی، رشته بهداشت با ۷.۹ درصد، کمترین میزان بیکاری و رشته محیط زیست با ۴۹.۱ درصد بیشترین میزان بیکاری را در کشور دارد.
بر اساس این آمار رشتههای علوم رفتاری و اجتماعی با نرخ بیکاری ۱۹.۷ درصد، بازرگانی و امور اداری با ۱۹.۵ درصد، حقوق ۲۱.۸ درصد، علوم زیستی ۲۲ درصد، علوم طبیعی ۲۲.۴ درصد، رایانه ۳۹.۹ درصد، صنعت و فرآوری ۳۲ درصد، معماری و ساختمان ۲۵.۹ درصد، کشاورزی، جنگلداری و شیلات با ۲۲ درصد و محیط زیست با ۴۹.۱ درصد؛ بالاترین میزان بیکاری فارغالتحصیلان در این رشتهها اعلام شده است.
همچنین رشتههای تربیت معلم با ۸ درصد، روزنامهنگاری ۸.۸ درصد، بهداشت ۷.۹ درصد، خدمات امنیتی ۸.۴ درصد و خدمات حمل و نقل با ۱۰.۸ درصد، کمترین میزان بیکاری فارغالتحصیلان را دارد.
معاون سازمان سنجش و آموزش،حسین توکلی در اظهارنظری در این زمینه گفته: «برخی از رشتهها هستند که داوطلبان هم میدانند که بازار کار مناسبی برایش وجود ندارد اما آن را انتخاب میکنند مثلاً خانمهایی که وارد رشته کشاورزی میشوند خیلی نباید امیدوار پیدا کردن شغلی مناسب در این رشته باشند. آنها عموماً در رشتههای غیر از کشاورزی کار پیدا میکنند.»
توکلی میگوید: «خیلیها فقط برای گرفتن مدرک تحصیلی میآیند و برایشان کار مهم نیست.»
بر اساس این گزارش دانشگاهها با هدف کسب درآمد دانشجو میپذیرند و در مقابل مسئولیتی درباره اشتغال و اتفاقات پس از تحصیلات دانشگاهی افراد نمیپذیرند.
مدیرکل دفتر آموزش عالی غیردولتی وزارت علوم یکی از مهمترین دلایل به وجود آمدن بیکاری قشر تحصیلکرده را، عدم ارتباط صحیح و منطقی بین دانشگاه و بازار کار دانسته است.
بر اساس این نتایج، بیشترین نرخ بیکاری جمعیت فارغالتحصیل یا در حال تحصیل دانشگاهی به ترتیب به استانهای لرستان ۲۹.۵ درصد، کهگیلویه و بویراحمد ۲۷.۸ درصد و فارس ۲۷.۱ درصد اختصاص دارد. همچنین کمترین نرخ بیکاری مربوط به استان هرمزگان ۶.۲ درصد است.