ترجمه‌ی احسان سنایی‌ـ انسان برای درک اعداد، نیازمند زبان است. این کشف – که پیش‌تر، تا حدی احتمالش می‌رفت و اخیراً با مدارک محکمی، مستدل شده است – شاید راه را برای درک نحوه‌ی کسب حس شمارش در ذهن کودکان، بگشاید.
مطالعاتِ پیشین ِ صورت‌پذیرفته بر اقوام کهن آمازون که کلمه‌ای را برای بیان اعداد بزرگتر از ۳ در بین خود استعمال نمی‌کنند – و یا حتی در خصوص قوم Pirahã که اصلاً برای اعداد، نامی ندارند – مشخص ساخته که آنان برای فهم مقادیر دقیقی که به اعداد بزرگتر ارتباط پیدا می‌کند؛ همواره مشکل دارند. با این وجود، مشخص نبود این مسأله به عدم نام‌گذاری اعداد برمی‌گردد؛ یا به فرهنگی که اساساً اعداد بزرگ را حائز اهمیت نمی‌پندارد. حال، «الیزابت اسپیپن» (Elisabeth Spaepen)؛ روان‌شناسی از دانشگاه شیکاگو و همکاران‌اش، این پرسش را احتمالاً پاسخ گفته‌اند. این تیم، مطالعاتی را بر روی چندی از افرادِ شدیداً کر و لالِ اهل نیکاراگوئه که زبانِ اشارهی خاص ِ خود را برای ارتباط متقابل‌شان ابداع کرده بودند؛ به‌ثمر رساندند.
این افراد، پرورش‌یافته‌ی فرهنگ حسابگری بودند که به معامله خو گرفته بودند و پول را در بین خودشان به رسمیت می‌شناختند. از این‌رو، پژوهش‌گران فرض را بر این نهادند که هر تغییری در سیستم شمارش‌شان را بایستی به زبان نسبت داد.
تیم اسپیپن، حس شمارش این افراد را با درخواست از چهارتایشان جهت خلاصه‌گویی ِ داستانی که در آن، اعداد از نقش حائز اهمیتی برخوردار بودند؛ محک زدند. مثلاً قصه‌ای در رابطه با ۱۰ گوسفندِ پراکنده در یک آغل. نیکاراگوئه‌ای‌های سالمی که به زبان اسپانیایی سخن می‌گفتند؛ و کر و لالانی که از زبان اشارهی آمریکایی برای ارتباط بهره می‌جستند؛ این کار را به‌سهولت انجام دادند. اما کر و لال‌هایی که خود اقدام به ابداع زبانِ اشاره کرده بودند؛ تنها قادر به شمارش کوچکترین اعداد بودند. آنان در شمارش اعداد بزرگتر از ۳ یا ۴، اغلب دچار مشکل می‌شدند: مثلاً برای بیان کردن ۱۰ گوسفند، ۹انگشت‌شان را نشان می‌دادند.
در آزمایش دیگری، چند چیز مختلف در اختیار این افراد قرار داده شد و از آنان خواسته شد تا از نشانه‌ها، برای بیان مجموعه‌چیزهای دیگری به همان تعدادی که در اختیار دارند؛ استفاده کنند. بار دیگر دقت شمارش‌شان فراتر از سه چیز مختلف نرفت. اسپیپن در این‌باره می‌گوید: «البته آنان کاملاً دچار مشکل نمی‌شوند. می‌توانند مقادیر را تخمین بزنند؛ اما راهی برای بیان تعداد دقیق، ندارند».
آزمایشات اسپیپن نشان نداد کدامین‌یک از اجزای زبان، برای ایجاد حس دقیق شمارش، نقش ضروری دارد؛ اما وی گمان می‌بَرد که این جزء، همان «فهرست شمارشی» است؛ یعنی همان سلسله‌اعدادی که کودکان در ابتدای تکلم‌شان بیان می‌کنند. به‌گفته‌ی «مایکل فرانک» (Michael Frank) از دانشگاه کالیفرنیا؛ کودکان، پیش از آنکه بفهمند اصلاً مفهوم «چهار» به مثلاً سه یا شش چیز برمی‌گردد؛ کلمه‌ی چهار را در ابتدا می‌آموزند.
منبع: NewScientist
در همین زمینه: