فروغ.ن.تمیمی ـ دیروز تونس و الجزایر؛ امروز مصر و یمن؛ و فردا؟ به راستی این قافله را دیگر سر باز ایستادن نیست. یاسمین، دوستم جامعهشناس است. در شهر نجف به دنیا آمده و در مصر، اردن و چند کشور عربی دیگر زندگی و تحقیق کرده است. او همیشه با احترام و تحسین راجع به ایرانیان حرف میزند و معتقد است که مردم در ایران خیلی آگاهند و در مقاطع حساس تاریخی، قدرت عمل زیادی از خود نشان دادهاند.
یاسمین اغلب با اندوه و حسرت از خاموشی، ناآگاهی مردم در جهان عرب و فقدان یک اپوزیسیون فراگیر در میان کشورهای عربی حرف میزد.پیروزی سریع مردم در تونس در برچیدن یک حکومت خودکامه، برای یاسمین و دوستانش نوید آغاز دوران تازهای در جهان عرب است. حالا یاس و ناامیدی ناپدید و شور و شوق فوقالعادهای آنها را فرا گرفته. دیگر وقت سر خاراندن ندارند. فعالیت اینترنتی فشرده و شبانهروزی از طریق فیسبوک و توییتر، تلفن اسکایپ و غیره برای پخش آخرین اخبار دربارهی تظاهرات و قیام مردم در تونس، الجزایر، مصر و یمن روز و شب ادامه دارد. یاسمین میگوید یک سونامی بزرگ در راه است.
در چند روز گذشته، مردم مصر با برپایی تظاهرات وسیع، خواهان استعفای «حسنی مبارک» از ریاست جمهوری شده و دست کم هفت نفر در مصر در درگیریها کشته و هزار نفر دستگیر شدهاند.
روز گذشته در آخرین جمعهی ماه ژانویه تظاهرات بزرگی در چند شهر مصر برگزار شد و حکومت پرزیدنت مبارک با قطع اینترنت و ممنوع کردن گردهماییها در صدد سرکوب مجدد هزاران شهروند این کشور شده است.
روزنامهی فولکس کرانت چاپ هلند روز جمعه ۲۸ ژانویه در صفحهی اول دلایل نارضایتی و شورش مردم در مصر را بهطور خلاصه شرح داده که فشردهای از آن را در اینجا میخوانید:
فقر
در مصر بیش از ۸۰ میلیون نفر زندگی میکنند و رشد سالانهی جمعیت دو درصد است. ۶۰ درصد از مردم این کشور زیر ۳۰ سال سن دارند و ۱۸ درصد از آنها زیر خط فقر زندگی میکنند. در مناطق روستایی این میزان به ۴۰ درصد میرسد. دولت مصر برای مبارزه با فقر، با اختصاص دادن سوبسیدی به مواد غذایی، سوخت و مسکن سعی در کنترل قیمتها دارد.
سرکوب و شکنجهی مردم
شکنجه، آزار و اذیت در زندانها و ادارات پلیس مصر رواج دارد. چندماه پیش دو پلیس در شهر اسکندریه یک جوان ۲۸ ساله را به شدت مضروب کردند و باعت مرگ او شدند. در این کشور بسیاری از شهروندان بدون یک دادرسی عادلانه در زندانها ناپدید میشوند. نه تنها مخالفان سیاسی بلکه بلاگرها، ژورنالیستها، همجنسگرایان و فعالین حقوق بشر مرتب دستگیر و زندانی میشوند.
فساد
فساد و سوء استفادهی مالی در مصر در سطوح مختلف جامعه به شدت رواج یافته است. دولت خود اذعان دارد که فساد یک معضل اصلی است و مانع از رشد اقتصادی و سرمایهگذاری خارجی در این کشور میشود. دولتمردان اما تاکنون یک استراتژی مدون برای مبارزه با این مشکل در سطح ملی ارائه نکردهاند. در قوانین جاری این کشور از رشوهخواری در روابط بینالمللی بهطور مشخص به عنوان جرم نام برده نشده و مجازاتی هم برای آن تعیین نشده است. از سوی دیگر بسیاری از افرادی که پستهای مهم دولتی را بر عهده دارند از نظر قانونی مصونیت داشته و در صورت تخلف تحت تعقیب قرار نمیگیرند. در مصر میتوان با پول مجازات را خرید. در این کشور حتی مدارک دانشگاهی خرید و فروش میشوند.
در ایندکس بینالمللی اندازهگیری «شفافیت و فساد» کشور مصر رتبهی ۹۸ را از آن خود کرده است.
بیکاری
آمار رسمی بیکاری در سال ۲۰۱۰ میزان بیکاری در مصر را ده درصد اعلام میکند، اما بیکاری پنهان در این کشور بسیار گسترده است. هرسال ۶۰۰هزار نفر به بازار کار وارد میشوند. بر اساس آمار ۹۸ درصد از بیکاران این کشور در فاصلهی سنی ۱۵ تا ۲۵ قرار دارند. یک چهارم از افراد فاقد شغل افراد تحصیلکرده با مدارک دانشگاهی هستند.