ترجمه‌ی احسان سنایی – پژوهش‌گران ژاپنی، بنا دارند که پروژه‌ای را به‌کمک فناوری همانندسازی؛ با هدف احیای ماموتهای کهن ِ سرزمین‌های سردسیر پیش از تاریخ، کلید بزنند. انتظار می‌رود این هدف، تا پنج سال آینده محقق گردد.
این پژوهش‌گران، قرار است از طریق استحصال بافت‌های لازم از جسد یک ماموتِ محافظت‌شده در پژوهشگاهی روسی، طی تابستان سال جاری؛ عملیات احیا را عملاً آغاز کنند. پروفسور «آکیرا ایریتانی» (Akira Iritani)؛ استاد بازنشسته‌ی دانشگاه کیوتو و سرپرست این تیم، اظهار می‌دارد: «تمهیدات لازم برای محقق‌سازی این هدف آماده شده است».
در این برنامه قرار است هسته‌ی سلولی ِ این ماموت، در سلول تخمک یک فیل که هسته‌اش زدوده شده، جاگذاری گردد و این‌گونه جنینی محتویِ ژن‌های یک ماموت حاصل آید. آنگاه جنین، به امید تبدیل به یک بچه‌ماموت؛ در رحم یک فیل قرار داده خواهد شد. فیل مزبور که پستانداری غول‌پیکر و پشمالوست؛ نزدیک‌ترین خویشاوندِ زنده‌ی ماموت‌هایی به شمار می‌رود که گمان می‌رود پس از آخرین عصر یخبندان زمین، به‌تمامی از میان رفته‌اند. برخی از اجساد باقی‌مانده از ماموت‌ها، بر خلاف دایناسورها که ۶۵ میلیون سال پیش انقراض یافتند و تنها بقایایشان همان فسیل‌های سنگی‌ست؛ همچنان حاوی بافت‌های سالمی هستند که بتوان از آن‌ها سلول‌های لازم برای همانندسازی را استحصال نمود. پژوهش‌گران، امید دارند که تا پنج یا شش سال آتی، به چنین هدفی دست پیدا کنند.
این گروه، که پژوهشگری روسی و نیز دو متخصص آمریکایی ِ فیل‌ها را هم به جمع خود دعوت کرده؛ از روشی در استحصال DNA جاندار از سلول‌های منجمدش بهره خواهد برد که تا پیش از این، مانعی در راه عملیات همانندسازی محسوب می‌شد؛ چراکه خواه‌ناخواه این سلول‌ها به‌هنگام انجمادشان متحمل آسیب‌هایی شده‌اند. اما پژوهشگری ژاپنی به‌نام «تروهیکو واکایاما» (Teruhiko Wakayama)، از مرکز زیست‌شناسی ِ رشدیِ «ریکن»؛ در سال ۲۰۰۸ میلادی موفق به همانندسازی یک موش از طریق سلول‌های موش دیگری که سلول‌هایش در سرمای مشابهی، از ۱۶ سال پیش باقی مانده بود؛ گردید. دانشمندان برای انجام چنین کاری، هسته‌ی سلولی ِ متعلق به یکی از اندام‌های موش مرده را استخراج کرده و آن را در سلول تخمک موش دیگری که زنده بود؛ کشت دادند و این، نتیجتاً به تولد یک نوزاد شبیه‌سازی‌شده انجامید.
طبق روش واکایاما، تیم ایریتانی هم از روشی برای استخراج هسته از سلول ماموتِ یخ‌بسته استفاده خواهند نمود که به سلول‌ها آسیبی نمی‌رساند. اما ایریتانی، همچنان وجود موانعی را پیش روی انجام موفق این پروژه برمی‌شمرد. او می‌گوید: «اگر بتوان یک جنین مصنوعی ساخت؛ ما قبل از استقرارش در رحم [فیل]، بایستی در خصوص نحوه‌ی تولد ماموت و امکان نمایش عمومی‌اش هم بحث کنیم. پس از آنکه جانور متولد شد؛ ما به‌منظور درک دلیل انقراض ماموت‌ها و نیز چندین پرسش دیگر؛ به بررسی بوم‌شناختی، و نیز ژن‌شناختی ِ نوزاد خواهیم پرداخت».
بالغ بر ۸۰ درصد از ماموت‌هایی که تاکنون یافت شده‌اند؛ در اعماق «پرمافراست*»های گسترده‌ی واقع در جمهوری «ساخا» در شرق سیبری مدفون بوده‌اند. دلیل اصلی ِ اینکه چرا چنین موجوداتی که روزگاری دور در پهن‌دشت‌های اوراسیا و آمریکای شمالی پرسه می‌زدند، به‌ناگاه در آخرین عصر یخبندان زمین از میان رفتند؛ همچنان مایه‌ی مباحثات فراوان دانشمندان است. برخی معتقدند که ماموت‌ها به‌واسطه‌ی شکار بی‌رویه‌‌شان توسط موجوداتی که بعدتر بر این سیاره سیطره یافتند (انسان‌ها) منقرض شده‌اند. برخی هم معتقدند این گرمای گسترده‌ی زمین بود که مقصر اصلی انقراض ماموت‌هایی به شمار می‌رود که در رویارویی ِ با یک زمین گرم؛ در تطابق با اوضاع جدید زیستگاه‌هایشان ناکام ماندند.
منبع: Agence France-Presse
پانوشت:
* – پرمافراست؛ به لایه‌ی منجمد واقع در اعماق سرزمین‌های توندارایی زمین اطلاق می‌شود.
توضیح تصویر:
آیا فناوری همانندسازی، ماموتهای مرده را زنده خواهد ساخت؟ / عکس از Wikimedia
ياد فيلم 10000 سال قبل از ميلاد افتادم. بسيار جالب بود
کاربر مهمان / 18 January 2011