اجرای نمایش «هدا گابلر»، یکی از مهمترین آثار ایبسن در سالن چهارسوی تئاتر شهر تهران به اتهام «ترویج اباجهگری» متوقف شد.
به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا) اجرای نمایش «هدا گابلر» که از ۱۵ دیماه جاری در سالن چهارسوی تئاتر شهر تهران به روی صحنه رفته بود، به اتهام «ترویج اباحهگری» متوقف شد. این نمایش یکی از مهمترین نمایشنامههای ایبسن، نمایشنامهنویس سرشناس نروژی است و هدا گابلر، شخصیت اصلی این نمایش نمایانگر یک زن کاملاً قدرتمند و مسلط است.
ایلنا گزارش میدهد که پس از اجرای نمایش «هدا گابلر» به کارگردانی وحید رهبانی، عکسهایی از این نمایش در برخی از سایتهای خبری منتشر شد. این سایتها در گزارشهایی که پیرامون این نمایش منتشر کردند، «هدا گابلر» را به اباجهگری، ابتذال، عادیسازی چند شوهری و اختلاط زن و مرد و «استفاده از نمادهای فرقه موسوم به بردگی جنسی و فراماسونری» متهم کردند. پس از انتشار این گزارشها بود که اجرای این نمایش در سالن چهارسوی تئاتر شهر متوقف شد.
ستار هدایتخواه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس اعلام کرد که «هدا گابلر» برخلاف ارزشهای ملت ایران است و در اولین فرصت با هنرمندان که او از آنها بهعنوان «مسئولان و عاملان این نمایش» نام برد، به صورت قاطع برخورد خواهند کرد.
روابط عمومی اداره کل هنرهای نمايشی وزارت ارشاد نيز طی اطلاعيهای اعلام کرد: «با توجه به حساسيتهای ايجاد شده از سوی برخی از اهالی رسانه و مسئولان فرهنگی اجرای نمايش «هدا گابلر» جهت بررسی مجدد توسط شورای نظارت و ارزشيابی اين اداره کل و جلوگيری از تشويش افکار عمومی و توجه به دلنگرانیهای مسئولين فعلأ متوقف میشود.»
اين در حالی است که محمد حسينی، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی، در اظهارنظری درباره نمايش «هدا گابلر» گفت: «ما پیگيری کرديم آنطور که گفتند نيست بلکه در اين مسئله اغراق شده است.»
«هدا گابلر» از مهمترین نمایشنامههای ایبسن است که تا امروز بارها در صحنههای تئاترهای جهان به شکلهای گوناگون روی صحنه رفته است.
منصور کوشان، نمایشنامهنویس و نویسنده در کتاب «فراسوی متن، فراسوب شگرد» که به بررسی زندگی و آثار هنریک ایبسن اختصاص دارد، درباره «هدا گابلر» مینویسد: «داستانی ساده بر اساس شخصیت مغرور یک زن، شالوده هدا گابلر را میسازد و در چهار پرده موجز ساختاری شکیل پیش روی تماشاگر میگذارد.»
هدا گابلر دختر نازپروردهای است که زیبایی و رفتار او مردهای بسیاری را دلباخته میکند و میخواهد از هر نظر برترین باشد. او در جستوجوی بهدست آوردن بهترین عاشق خود، مردهای بسیاری را محک میزند و از آنان انتظار کارهای خارقالعاده دارد. او دوست دارد همانطور که خود دارای بلندپروازیهای بسیار است و در راه دست یافتن به آنها بسیار جسور است، عشاق او نیز دارای همین ویژگی باشند.
در برخی افسانههای ایرانی و در برخی آثار ادبیات پهلوانی ایران مانند حاتم طاعی یا سمک عیار این مضمون در دلباختگیهای شخصیتهای داستان نيز به چشم میخورد.
منصور کوشان در تحلیل شخصیت هدا گابلر مینویسد: دنیای ملموس هدا در مرز بین واقعیت و خیال در نوسان است. شخصیت پارادوکسی او نیز امکان شادی و راحتی را از او سلب میکند و هر چه هدا گابلر بیشتر به جستوجوی آرامش و رفاه میرود، با مشکلات و شکستهای بیشتری مواجه میشود.
آثار نمایشی در ایران پیش از آنکه روی صحنه بروند، توسط اداره نظارت و ارزشیابی مرکز هنرهای نمایشی بازبینی میشوند و سپس مجوز نمایش میگیرند. نمایش هدا گابلر هم از این مسیر اداری عبور کرده و مجوز نمایش گرفته و نخستین بار در جشنواره تئاتر فجر نیز به نمایش درآمده است.
نمایش «هدا گابلر» با بازی نسیم ادبی، احمد ساعتچیان، مهدی بجستانی، رضا مولایی، شیوا ابراهیمی، روحالهه حقگو لسان و ندا حاجیبابایی روی صحنه رفته بود.
هنریک ایبسن که در سال ۱۸۲۸ به دنیا آمد و در سال ۱۹۰۶درگذشت مهمترین نمایشنامهنویس نروژ و از مهمترین نمایشنامهنویسان جهان بهشمار میآید.
نخستین نمایشنامه او که با اقبال منتقدان مواجه شد، «خانه عروسک» نام دارد. «اشباح»، «دشمن مردم»، «مرغابی وحشی»، «روسمرآباد»، «بانوی دریا»، «هدا گابلر»، «ایولف کوچولو» و «و وقتی ما مردهها بیدار میشویم» پارهای از مهمترین نمایشنامههای ایبسن است.