شانس کم فوتبال ایران

ایرج ادیب‌زاده-پانزدهمین دوره‏ی جام ملت‏های فوتبال آسیا، با مراسم گشایش خیره‌کننده‏ای در ورزشگاه «خلیفه»ی قطر آغاز شد.برای نخستین‌بار در یک رویداد ورزشی، از تماشاگران قطری دعوت شده بود که سرود ملی این کشور را بخوانند. یک نمایش لیزری شگفت‏آور و زیبا، با طراحی یک زمین فوتبال با نور و انعکاس نقش پرچم‏ ۱۶ کشور شرکت‌کننده، به زیبایی این مراسم افزوده بود.

مراسم آتش‏بازی بر فراز ورزشگاه خلیفه، پایان‏بخش افتتاحیه‌ی پانزدهمین دوره‌ی جام ملت‌های فوتبال آسیا بود. پس از چنین مراسم باشکوه و خیره‏کننده‏ای، انتظار می‏رفت که بازیکنان تیم قطر، میزبان این رقابت‏ها هم نمایشی خیره‌کننده داشته باشند، اما شکست نومیدکننده‏ی دو بر صفر میزبان در برابر ازبکستان، آب سردی بر ۴۰هزار تماشاگر قطری حاضر در ورزشگاه ریخت.

هر دو گل در نیمه‏ی دوم زده شد. ادیل احمدف، نام‏ خود را به عنوان زننده‏ی نخستین گل این جام‏ ملت‏ها در دقیقه‏ی ۵۸، با شوتی از راه دور، به ثبت رساند. گل دوم را سرور جبارف در دقیقه‏ی ۷۷ به ثمر رساند. برونو متسو، مربی فرانسوی تیم ملی قطر در پی این شکست، از هواداران تیم معذرت‏خواهی کرد و گفت که خیلی بد بازی کرده‏ایم.

قطر باید چهارشنبه‏ی آینده با چین بازی کند که برای امیدوار بودن به صعود، حتماً باید پیروز شود، وگرنه یک خداحافظی زود‏هنگام با این جام خواهد داشت. در دیدار دوم گروه A چین با دو گل کویت ده نفره را شکست داد . کویت از دقیقه ی سی و پنج با اخراج مساعد ندا مدافعش ده نفره شد . نخستین دریافت کننده ی کارت قرمز این جام . شکست کویت کامل کننده ی شروع بد تیم های عربی در این رقابت ها بود پس از شکست قطر میزبان . چینی ها که با یک گروه بازیکنان جوان و یک مربی چینی – گائو – به این جام آمده اند نمایشی امیدوار کننده داشتند . به این ترتیب ازبکستان و چین با سه امتیاز صدر نشین این گروه شدند .

تیم ملی فوتبال ایران که برای تکرار افتخار و شکوه دهه‏ی ۱۹۶۰-۷۰، سال‌های پیش از انقلاب اسلامی، تحت فشار قرار دارد، روز سه‏شنبه یازدهم ژانویه، در ساعت ۱۹:۱۵ دقیقه به‏وقت قطر و ۱۹:۴۵ دقیقه به وقت تهران در نخستین بازی، مقابل عراق، قهرمان دوره‏ی پیشین جام آسیا، به میدان می‏رود.

پیش از این بازی، دو تیم دیگر گروه Dیعنی کره‏ی شمالی و امارات با هم روبه‌رو می‏شوند. فوتبال ایران از قدرت‏های قاره‏ی آسیا، در سال‏های اخیر موفقیتی در این جام آسیایی نداشته است. افشین قطبی، پس از پایان جام ملت‏ها، هدایت تیم شیمیزو در لیگ ژاپن را برعهده می‏گیرد. او نخستین ایرانی‏ای است که در ژاپن به مربی‏گری خواهد پرداخت. ایران روز پانزدهم ژانویه مقابل کره‏ی شمالی قرار می‏گیرد و چهار روز بعد، در آخرین دیدار مرحله‏ی گروهی، با امارات روبه‌رو می‏شود.

فوتبال ایران بازنده ی اصلی زد و بند های سیاسی

در رویدادی دیگر، روز پنجشنبه، در جریان انتخابات کنفدراسیون فوتبال آسیا، ایران از داشتن هر سمت و نماینده‏ای در این کنفدراسیون محروم شد. در این انتخابات، علی سعیدلو، رئیس سازمان تربیت بدنی و معاون محمود احمدی‏‏نژاد، قصد داشت کرسی نایب‏ رئیسی کنفدراسیون را به‏دست آورد. – که یک عنوان تشریفاتی بیشتر نیست .

علی کفاشیان، رئیس فدراسیون فوتبال هم خود را برای کمیته‏ی اجرایی نامزد کرده بود.یک پست بسیار مهم در کمیته ی اجرایی که پیش از انقلاب ایران در اختیار داشت و پس از انقلاب محسن صفایی فراهانی برای این کمیته انتخاب شد اما به دنبال رویدادهای انتخابات ریاست بازداشت شد و در زندان اوین استعفا داد تا راه برای نامزدی کفاشیان رییس کنونی فدراسیون فوتبال باز شود . اما او هم به دلیل امتیاز دادن به سعید لو پیش از انتخابات انصراف داد . اما کناره‏گیری اجباری علی کفاشیان هم به داد علی سعیدلو نرسید.

معاون رئیس جمهوری اسلامی در برابر تنها رقیب خود، نماینده‏ی نپال، شکست خورد. به این ترتیب، کرسی کمیته‏ی اجرایی کنفدراسیون فوتبال آسیا هم از دست ایران خارج شد و بازنده‏ی اصلی این زدوبندها فوتبال ایران بود.

امیر برادران، روزنامه‏نگار و کارشناس ورزشی در لندن، عقیده دارد که با این ناکامی، ایران نمی‏تواند تا ده سال آینده، فردی را در پست‏های مهم کنفدراسیون فوتبال آسیا داشته باشد.

امیر برادران: همان‏طور که مستحضر هستید، در انتخابات مجامع بین‏المللی در ورزش، کسانی که نامزد این پست‏ها می‏شوند، احتیاج به سابقه‏ی ورزشی دارند، از نظر کار مدیریت هم باید ثبات مدیریت داشته باشند و آدم‏های مهمی در عرصه‏ی ورزشی کشورشان باشند.

متأسفانه وقتی می‏بینید آقای سعیدلو با چه فاکتورهایی نامزد نایب‏ رئیسی کنفدراسیون آسیا می‏شود که پستی کاملاً تشریفاتی هم هست، واقعاً دردآور است. سعیدلو هیچ سابقه‏ای در کار ورزش ندارد و هیچ ثبات مدیریتی در کار او دیده نشده است. به‏جز این‏که یک سالی است بدون هیچ‏گونه شناختی مصدر کار سازمان تربیت بدنی ایران شده است.

متأسفانه کسانی که در کنار این آقایان هستند و به اینها می‏گویند که می‏توانند بیایند و این پست‏ها را بگیرند، در اشتباه بسیار بزرگی بودند. چون در مجامع بین‏المللی، به‏خصوص در همین کنفدراسیون فوتبال آسیایی، هیچ‏کسی سعید‏لو را نمی‏شناسد.

در گذشته، قبل از انقلاب، رئیس فدراسیون فوتبال ایران، کامبیز آتابای، رئیس کمیته‏ی اجرایی تشکیلات فوتبال آسیا بود. این به‏نفع فوتبال ایران بود. بعد از انقلاب هم تنها شخصی که دیدیم در این مجامع نفوذ بارزی پیدا کرد، شخص صفایی فراهانی بود. پستی که در اختیار صفایی فراهانی بود، متأسفانه بعد از انتخابات و محدودیت سیاسی‏ای که برای او پیش آمد، به علی کفاشیان محول شد.

ایشان هم بدون هیچ‏گونه شناختی از مسائل ورزش کشور، بدون هیچ‏گونه آگاهی و صرفاً با یک‏سری بازی‏های پشت صحنه، بازنده ی بزرگ این انتخابات شد و پستی که اصلاً متعلق به آقای کفاشیان نیست، بلکه مختص فوتبال ایران است، از دست ایران خارج شد. ما احتیاج به فردی داریم که بتواند از منافع فوتبال ایران در کمیته‏ی اجرایی کنفدراسیون فوتبال آسیا دفاع کند.

اگر خاطر علاقه‏مندان فوتبال باشد، در بازی‏های مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، در آخرین بازی که بازی بسیار مهمی بود، ما باید با کره‏ی جنوبی بازی می‏کردیم و عربستان باید با بحرین بازی می‏کرد. یکی از نگرانی‏هایی که تمام ورزش‏دوستان داشتند، این بود که می‏بایستی این بازی هم‏زمان انجام بشود. هم‏زمان شدن این بازی، می‏توانست در رفتن ایران به جام جهانی تأثیر داشته باشد. – و احتمال تبانی دو کشور عربی را از بین ببرد .

اما از آن‏جا که ما آدمی در تشکیلات کنفدراسیون فوتبال آسیا نداشتیم، نتوانستیم از قدرت اجرایی و نفوذ خود استفاده کنیم و بازی را هم‏زمان برگزار کنیم. دو تیم در حالی به دیدار هم رفتند که دقیقاً از نتیجه‏ی بازی ایران آگاه بودند و خیلی با سیاست، بازی را به نفع خودشان تمام کردند. در حالی که اگر بازی هم‏زمان انجام می‏شد، ما شانس بسیار زیادی داشتیم که در بازی‏های جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی حاضر باشیم.
این یک نمونه‏ی کوچک بود از مسائلی که می‏تواند در کل به‏نفع فوتبال ایران باشد.

متأسفانه با توجه به شرایط فعلی، آقای کفاشیان با یک ناکامی بسیار بزرگ روبه‌رو شد، قمار بزرگی را باخت و خود را به نفع آقای سعیدلو از این تشکیلات بیرون کشید. نکته‏ی قابل توجه این‏جاست که وقتی آقای سعیدلو می‏بیند از ۴۵ رأیی که باید به‏دست بیاورد، فقط ۲۰ رأی به‏دست می‏آورد، می‏گوید رأی بدی نبوده است و به نظر من، رأی بسیار خوبی بوده است. انشاالله ما تلاش می‏کنیم که در آینده بتوانیم جایگاه خودمان را در فوتبال آسیا حفظ کنیم … که چنین رویکردی واقعاً باعث تأسف است.

همان‏طور که شما اشاره کردید، من اعتقاد دارم این آقای سعیدلو و کفاشیان نبودند که ضربه خوردند. چون اینها به قول معروف، عددهایی در فوتبال و در ورزش ایران نیستند. در واقع، این فوتبال ایران بود که متأسفانه با از دست دادن این کرسی‏ها، ضربه‏ی زیادی خورد.

در ایران همین مسئله واکنش‏های بسیاری در پی داشته است. ازجمله محمد دادکان، رئیس پیشین فدراسیون فوتبال، تصمیم کناره‏گیری علی کفاشیان از نامزدی هیئت اجرایی را خیانت به جامعه‏ی فوتبال ایران توصیف کرده و گفته است که ایران برای به‏دست آوردن این پست، ۱۱ سال تلاش کرده بود. فکر می‏کنید این مسئله به کجا ختم بشود؟

من فکر می‏کنم همان‏طور که آقای سعیدلو برگشته، آقای کفاشیان هم به ایران برمی‏گردد. ما باید تلاش کنیم آدم‏های دیگری در سطح ورزش پیدا کنیم، از نفوذهای سیاسی‏مان استفاده کنیم و بتوانیم جایگاه خودمان را حفظ کنیم.

با شرایطی که در فوتبال امروزه‏ی ایران حاصل شده است و با حاکم شدن یک سری آدم‏های غیر ورزشی، سیاسی و گاه سپاهی بر فوتبال ایران، من خیلی مشکل می‌دانم که ما حداقل در ده سال آینده بتوانیم فردی را در این مسند داشته باشیم.

همان‏طور که در ابتدا گفتم، آمدن به این تشکیلات، کار بسیار مشکلی است. یکی از فاکتورهایی که شما می‏توانید چنین پست‏هایی را در اختیار بگیرید، داشتن سابقه است و این‏که آدم‏های اعضای کنفدراسیون فوتبال آسیا شما را بشناسند.

ما متأسفانه کسی را نداریم که الان آن‏قدر در میان دیگر اعضای کنفدراسیون فوتبال آسیا، آدم معروفی باشد و آدمی‏ مورد احترام و با سابقه باشد. وقتی خالی از این مسئله هستیم، بعید می‏دانم ما همچنان که گفتم در ده سال آینده بتوانیم فردی را در یکی از این پست‏های مهم داشته باشیم.

برمی‏گردیم به گشایش پانزدهمین جام ملت‏های فوتبال آسیا در قطر که با مراسم گشایش زیبا و خیره‌کننده، اما نتیجه‏ی نومیدکننده‏ برای تیم ملی این کشور با شکست دو بر صفر برابر ازبکستان همراه شد. برای ایرانی‏ها اما دیدار روز سه‏شنبه‏ی تیم ملی در برابر عراق، اهمیت ویژه‏ای دارد. ایران ۳۵ سال است که انتظار قهرمانی جام ملت‏های قاره را می‏کشد. شما به دیدار روز سه‏شنبه چطور نگاه می‏کنید؟

بسیار بازی حساسی است. من اعتقاد دارم که برنده‏ی این دیدار، شانس صعود به مرحله‏ی بعدی را دارد. هم برای عراق، هم برای ایران. با توجه به شرایط فوتبال ایران، بهترین نتیجه‏ای که ایران می‏تواند از این بازی به‏دست بیاورد، یک نتیجه‏ی مساوی است. به این امید که برود امارات را بزند، یک نتیجه‏ی مساوی هم با کره‏ی شمالی بگیرد و با تقریباً حداقل امتیاز (۵ امتیاز) به مرحله‏ی بعدی صعود کند.

عراق تیم ناشناخته‏ای برای ما است. ما تیم عراق را در بازی‏های غرب آسیا شکست دادیم. اما فراموش نکنیم که آن تیم، تیم دوم عراق بود و نه تیم اول آن. عراق دستش را برای ما رو نکرده و ما بسیار بازی مشکلی در مقابل عراق داریم که از حساسیت زیادی هم برخوردار است.

این حساسیت را هم مسئولان فوتبال کشور و سرمربی تیم ملی فوتبال ایران ایجاد کردند. آن‌هم زمانی که مدعی شدند ما می‏رویم برای قهرمانی بازی‏های جام ملت‏های آسیا؛ قهرمانی‏ای که به‏ قول شما، ۳۵ سال است نصیب فوتبال ما نشده است. یا به بیانی دیگر، ۳۵ سال ما در هیچ فینالی از جام ملت‏های آسیا نبوده‏ایم.
به اعتقاد من، ریشه‏های آن را باید در مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران جست‏وجو کرد. اگر فرد آگاهی در مصدر کار فوتبال ایران بود، حتی در سازمان تربیت بدنی بود، قبل از این‏که از این ادعاها بکنند و این شعارها داده بشود، می‏توانستند بنشینند و با چند کارشناس فوتبال صحبت کنند تا دلایل این‌که ۳۵ سال است ما جام ملت‏های آسیا را نبرده‏ایم، برآورد کنند و ببینند امروز آیا مسائلی که باعث شده در این مدت ما به این جام دسترسی نداشته باشیم، در کشور ما حل شده است؟ و بعد با این شعارها، وارد صحنه‏ی بازی‏ها شوند.

به اعتقاد من، هدفمندی بعد از شکست در بازی‏های مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، هدفمندی برای قهرمانی در جام ملت‏های آسیا، کار اشتباهی بود. ما باید یک تیم جوان درست می‏کردیم، از این بازی‏ها استفاده می‏کردیم و هدف را در بازی‏های ۲۰۱۴ قرار می‏دادیم.

آقایان اما اعلام کردند ما قادر هستیم جامی را که ما ۳۵ سال است نبرده‏ایم، با ۱۵-۱۶ ماه برنامه‏ریزی، به دست بیاوریم که به‏نظر من، حرف کاملاً غیر کارشناسانه‏ای بود و امروز هم این حساسیت را در جامعه ایجاد کرده‏ است که ایران باید قهرمان جام ملت‏های آسیا بشود.

در حالی‏که من اگر بخواهم کارشناسی نگاه کنم، ما هیچ شانسی در این بازی‏ها نخواهیم داشت. به عنوان یک ایرانی، دوست دارم تیم ملی کشورمان حتماً قهرمان این جام بشود، چون می‏تواند باعث افتخار همه‏ی ما ایرانیان باشد، ولی درصد و شانس موفقیت ایران را کم می‌بینم.