بارک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، در گفتوگو با «آتلانتیک» گفته است که به باور او عربستان سعودی و ایران باید یاد بگیرند که منطقه خاورمیانه را با هم قسمت کنند. او به نقش هردو کشور در افروختن آتش جنگهای نیابتی در سوریه، عراق و یمن، اشاره کرده است.
رئیسجمهوری آمریکا در یک سری گفتوگوها با مجله «آتلانتیک» که با عنوان «دکترین اوباما» در روز ۱۰ مارس منتشر شده است، به بررسی کارنامه سیاست خارجی آمریکا و به نقش ایالات متحده در جهان پرداخته است. او میگوید صلح سرد ایران و عربستان در منطقه هم به نفع ایالات متحده است و هم به نفع ایران و متحدان آمریکا.
روابط اوباما با کشورهای سنی خاورمیانه
در بخشی از این گفتوگو که مربوط به رابطه دولت آمریکا با کشورهای سنی منطقه خاورمیانه است، جفری گولدبرگ، روزنامهنگار آمریکایی- اسرائیلی از اوباما در مورد تغییر کیفیت روابط ایالات متحده با عربستان سعودی و دیگر کشورهای عرب در فرآیند به نتیجه رسیدن برجام میپرسد.
گلدبرگ در پیشدرآمد این بخش از گفتوگوها مینویسد: «ولیعهد ابوظبی، محمد بن زاید آل نهیان، از اوباما برای رها کردن حسنی مبارک، رئیس جمهور سابق مصر، ناراحت است.» او در ادامه میگوید که این ولیعهد اوباما را «غیر قابل اعتماد» خوانده است. پادشاه اردن، عبدالله دوم، هم دل خوشی از اوباما ندارد. به گفته گلدبرگ او تمایل اوباما برای فاصله گرفتن از متحدان عرب سنی، و ایجاد یک اتحاد جدید با ایران را «غیر منطقی» میداند.
خشم سعودیها هم از سیاستهای اوباما همچنان ادامه دارد و گلدبرگ میگوید که عادل احمد جبیر، سفیر عربستان سعودی در واشنگتن، در نامهای به ریاض نوشته است که «ایران قدرت جدید در خاورمیانه است و آمریکا قدرت کهنه است.»
با این حال رئیسجمهوری آمریکا با گلدبرگ موافق نیست. او در پاسخ میگوید: «نظر من هرگز این نبوده که ما متحدان دیرین خود را منطقه به نفع روابط با ایران به دور بیاندازیم.»
اوباما در ادامه میگوید: «ایران، از سال ۱۹۷۹، دشمن ایالات متحده بوده است؛ درگیر حمایت حکومتی از تروریسم است؛ تهدید واقعی برای اسرائیل و بسیاری از متحدان ما محسوب میشود و کماکان سرگرم انواع رفتارهای سیاسی مخرب بوده است.»
با این حال، اوباما از انتخابهایش در پیشبرد مذاکراتی که به برجام منتهی شد حمایت میکند و معتقد است که عربستان هم بهتر است به استقبال این تحولات سیاسی برود. رئیسجمهوری آمریکا تا جایی پیش میرود که عربستان و ایران را دعوت به صلح سرد میکند.
صلح عربستان و ایران لازم است
اوباما با صراحت میگوید که جنگ و هرج و مرج در خاورمیانه زمانی به پایان خواهد رسید که عربستان سعودی و ایران بتوانند راهی برای اشتراک قدرت در منطقه پیدا کنند.
رئیسجمهوری آمریکا معتقد است که جنگهای نیابتی و هرج و مرجهای نظامی در سوریه و عراق و یمن، به رقابت بین عربستان سعودی و ایران مرتبط است. او میگوید: «ما باید به دوستان خود در منطقه و همچنین به ایرانیها بگوییم که باید راه موثری برای تقسیم منطقه پیدا کنند و نوعی صلح سرد را برقرار کنند.»
اوباما در این گفتوگوها چندین بار سیاستهای رئیس جمهورهای پیشین، از جمله رونالد ریگان و بوش پدر و پسر، را نقد میکند. او در رابطه با نظم سیاسی فعلی در خاورمیانه، نسبت به کسانی که بارها آنها را در این گفتوگوها «دست راستی»ها میخواند، انتقاد دارد.
رئیسجمهوری آمریکا میگوید: «رویکردی که به دوستان آمریکا بگوید حق با شماست، ایران منبع همه مشکلات است، ما از شما در برخورد با ایران حمایت خواهیم کرد، اساسا این طور معنی میدهد که همچنان که این درگیریهای فرقهای ادامه مییابند، و متحدان ما در خلیج توانایی خاموش کردن شعلههای این درگیریها را به خودی خود ندارند و یا نمیتوانند قاطعانه برنده این درگیریها باشند، ایالات متحده ناچار میشود که درگیر شود تا با استفاده از قدرت نظامی ما تسویه حساب صورت گیرد.» اوباما سپس تاکید میکند که چنین رویکردی نه به نفع ایالات متحده است و نه به نفع هیچ یک از متحدان آمریکا در خاورمیانه.
برجام و گزینه حمله نظامی که روی میز بود
گلدبرگ میگوید که خیلیها تردید داشتند که اوباما در صورت عدم موفقیت برجام به تاسیسات هستهای ایران حمله نظامی کند و از رئیسجمهوری آمریکا میپرسد: «آیا بلوف بود؟»
اوباما پاسخ میدهد: «حمله میکردم.»
گلدبرگ میگوید که این سوال را سال ۲۰۱۲ هم از رئیسجمهوری آمریکا پرسیده و پاسخ گرفته بود: «من رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا هستم؛ بلوف نمیزنم.»
با این حال اوباما لحن متفاوتی نسبت به مردم ایران دارد. رئیسجمهوری آمریکا به خودبزرگ بینیها و خودخواهیهای تاریخی آمریکا اشاره میکند و میگوید «ما تاریخ داریم، ما در ایران تاریخ داریم…».
او به بیاعتمادی مردم ایران نسبت به آمریکا اشاره میکند و میگوید که آمریکاییها باید نسبت به دلایل تاریخی این بیاعتمادیها آگاه باشند.