«تیم اسدالله اینجاست»، «خون‌مان هم بریزد اسلام پیروز است»، «اگر ترکی افتخار کن و اگر نیستی اطاعت کن»، «دندان گرگ خونی شده است» … این‌ها نوشته‌هایی هستند که در شهرهای کردنشین جنوب شرقی ترکیه روی دیوارها به چشم می‌خورند. این شهرها توسط ارتش، ژاندارمری و نیروهای امنیتی ترکیه محاصره شده‌اند و در آنها عملا حکومت نظامی برقرار است.

essdullah

گروه اسدالله (Esedullah Timi) نام یک گروه شبه نظامی با مشی اسلام‌گرای سنی-ناسیونالیست ترک است که در جریان حکومت نظامی در شهرهای کردنشین در کردستان ترکیه در پاییز ۲۰۱۵ اعلام موجودیت کرد. هویت اعضای این گروه و وابستگی آن به جریانات شناخته شده، روشن نیست. تیم اسدالله اکنون در شهرهای کردنشین در کنار نیروهای دولتی و ارتش، موجب رعب و وحشت اهالی شده است.

حزب جمهوری‌خواه خلق، دومین حزب پارلمان ترکیه،  قبلا در گزارشی در رابطه با دیوارنوشته‌های گروه اسدالله در مناطق کردنشین، خواستار آشکار شدن این مسئله شد و حزب دموکراتیک خلق‌ها نیز این مسئله را به مجلس کشاند، اما وزیر کشور ترکیه هیچگاه به این سوال که «تیم یا گردان اسدالله چه کسانی هستند» جواب نداد.

مطبوعات ترکیه اما در رابطه با هویت و وابستگی این گروه که اعضای آن افرادی با ریش‌های بلند هستند، گمانه‌زنی‌هایی کرده‌اند. برخی آن‌ها را نیروهای ویژه وابسته به ریاست جمهوری ترکیه و برخی دیگر نیز آن‌ها را تیمی ویژه در داخل نیروهای امنیتی ترکیه و سازمان «میت» دانسته‌اند.

برخی از مخالفان دولت ترکیه نیز ادعا می‌کنند که گروه اسدالله در شمال سوریه مسئول هماهنگی و آموزش ترکمن‌های شمال سوریه و رابط اصلی بین جبهه‌النصره و داعش است.

محاصره شرناخ، جزیره و سیلوپی

ارتش ترکیه با اعلام مقررات منع رفت و آمد، با ١٠ هزار نیرو و تجهیزات سنگین نظامی از جمله تانک و زره‌پوش، شهرهای شرناخ، جزیره و سیلوپی را محاصره کرده است. هزاران نفر از ساکنان این مناطق مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شده‌اند، صدها خانه ویران شده و بیش از صد هزار دانش‌آموز از رفتن به مدرسه بازمانده‌اند. بنابه آخرین گزارش‌ها تاکنون بیش از ١١٠ نفر از مردم غیرنظامی این شهرها جان خود را از دست داه‌اند که از این تعداد ۵۴ نفر آن‌ها را کودکان و زنان تشکیل می‌دهند. یکی از زنان کشته شده باردار بوده است.

احمد داوود اوغلو نخست‌وزیر ترکیه می‌گوید، ارتش برای بازگرداندن آرامش و مقابله با پ‌ک‌ک به مناطق کردنشین جنوب شرقی آن کشور اعزام شده. حزب کارگران کردستان اما اعلام کرده که گریلاهای آن‌ها هنوز وارد جنگ با ارتش نشده‌اند و سنگربندی‌‌ها در داخل شهرها، سد کردن راه تانک‌های ارتش و درگیری با آن‌ها از سوی نیروهای مردمی صورت گرفته است.

گروه بحران بین‌المللی، با متشنج خواندن اوضاع ترکیه، به دلیل ازسرگیری درگیری‌ها میان نیروهای دولتی ترکیه و حزب کارگران کردستان، خواستار رعایت حقوق کردها، ازجمله مسئله زبان مادری و تمرکززدایی از سوی دولت ترکیه شده و از سوی دیگر از پ‌ک‌ک خواسته است تا از اعلام خودمختاری در مناطق کردنشین ترکیه خودداری کند.

silupi

این گروه تحقیقاتی در ادامه گزارش خود، خودداری دولت ترکیه از مذاکره با عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ‌ک‌ک و به حاشیه راندن حزب دمکراتیک خلق‌ها را از عوامل بحرانی شدن اوضاع ترکیه دانسته است. گروه بحران بین‌المللی همچنین، عوامل یاد شده را باعث از دست دادن فرصت حل مسئله کردها از طریق قانونی و پارلمانی دانسته که که نتیجه‌ای جز پیگیری حس ناسیونالیستی کردها از راه اقدام مسلحانه ندارد.

همچنین سازمان حقوق‌بشری اتحادیه حقوق بشر (IHD)، که یکی از سازمان‌های عضو فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر در ترکیه است، در یک پیام رسانه‌ای اعلام کرده است: «فرماندهان ارتش از ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ در عملیات شرکت دارند. ارتش ترکیه با به‌کارگیری ۱۰۰۰۰ سرباز در جزیره و سیلوپی می‌جنگد.» این سازمان حقوق‌بشری همچنین افزوده است: «رئیس جمهوری و نخست وزیر ترکیه اظهارات هولناکی ابراز می‌کنند، از جمله می‌گویند که کلیه‌ مخالفان خود را در سنگرها دفن خواهند کرد.

عبدالسلام اینچه اورن، یکی از اعضای این سازمان حقوق بشری با متهم کردن نیروهای امنیتی ترکیه به نقض حقوق بشر در مناطق کردنشین ترکیه، با بیان اینکه “ارتش با بمب و تانک حمله کرده و ملاحظه زنان، کودکان و بیماران را نمی‌کند”، درباره شرایط مردم سیلوپی گفت: «در این خانه‌ها نه تروریست‌ها، که مردم عادی زندگی می‌کنند.»

وضعیت مردم شهرهای محاصره شده

بنابه گزارش رسانه‌های خبری، از صبح روز ۲۱ دسامبر، ارتش ترکیه از ساکنان شهرهای یاد شده خواسته است که خانه‌هایشان را ترک کنند. در بیانیه فرماندهان ارتش آمده است، اگر ساکنان این شهرها خانه‌هایشان را ترک نکنند، دولت نمی‌تواند هیچ مسئولیتی را در قبال آن‌ها بپذیرد، به همین دلیل، تاکنون بیش از ٢٠٠ هزار نفر مجبور به ترک خانه‌هایشان شده‌اند.

در همین رابطه هیات اعزامی حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) دومین حزب بزرگ در پارلمان ترکیه به دیاربکر، می‌گوید که تنها در منطقه سور در استان دیاربکر که ٢٤ هزار نفر جمعیت دارد ٢٢ هزار نفر سکنه مجبور به ترک خانه‌هایشان و مهاجرت به نقاط دیگری شده‌اند و اکنون فقط ٢ هزار نفر در آنجا ساکن هستند.

این هیات که به دستور کمال قلیجدار اوغلو به دیاربکر سفر کرده بود و هیلمی یارایچی و ایلهان جیهاندار نمایندگان ختای و استانبول نیز عضو آن بودند، در مصاحبه با رسانه‌ها اعلام کرده‌اند که از آغاز سال ٢٠١٥ تا پنجم دسامبر فقط در استان دیاربکر ٥٢٣ نفر در درگیری‌ها جان خود را از دست داده‌اند که ١٥٧ نفر از آن‌ها از شهروندان عادی بوده‌اند.

در رابطه با رفتار نیروهای امنیتی ترکیه در مناطق کردنشین این کشور، هیات اعزامی حزب جمهوری‌خواه خلق ضمن بیان اینکه اهالی منطقه شکایت‌های زیادی از برخورد و رفتار نیروهای امنیتی دارند، افزوده است، توهین به شهروندان کرد از سوی این نیروها باعث وخیم‌تر شدن شرایط شده است.

فرهاد آنچو، نماینده حزب دموکراتیک خلق​های ترکیه (HDP) نیز با اعلام این مطلب که «شرایط مردم در شهر سیلوپی در جنوب شرق ترکیه بسیار اسفناک است»، افزوده است: «تانک‌های ارتش، شهر را محاصره کرده‌اند و شلیک خمپاره به شهر قطع نمی‌شود.»

فرهاد آنچو که روز ٢١ دسامبر در شهر سیلوپی بوده، در یک مکالمه تلفنی به خبرگزاری آلمان گفته بود: «ما صدای کمک مردمی را می‌شنویم که می‌گویند یک هفته است در زیرزمین خانه‌های‌شان مخفی شده‌اند و احتیاج به کمک دارند.»

او همچین گفته است: «در بسیاری از مناطق شهر دیگر خبری از خانه نیست، زیرا خانه‌ها یا با خاک یکسان شده یا به آتش کشیده شده‌اند… ماموران امنیتی بدون مجوز به هرخانه‌ای که بخواهند وارد می‌شوند و این در حالی است که اجساد زیادی در خیابان‌ها افتاده‌اند و هیچ کس به خاطر ادامه درگیری‌ها جرات نمی‌کند آنها را به قبرستان شهر منتقل کرده دفن کند.»