«بابا، بابا، آب»، «بابا، بابا، نان» در درس اول از کتاب اول دبستان در دوران پیش از انقلاب را کمتر کسی به یاد دارد. این کتاب با تصویرسازیهایی که در آن زمان چشمنواز بود در سالهای دهه ۱۳۲۰ تألیف و منتشر شد و نسلهای پیاپی از فارسیزبانان، خط و زبان فارسی را اولین بار با این کتاب آموختند.
در زمانی که رضا شاه پهلوی برای اصلاح نظام آموزشی ایران «شورای عالی معارف» را بنیان گذاشت، کودکان ایرانی یا به مدارس فرانسوی و آمریکایی و انگلیسی میرفتند و یا در مکتبخانهها زیر نظر «آخوند مکتبی» آموزش میدیدند.
سعید نفیسی در خاطراتش مینویسد:
«مکتب عبارت بود از دکانی و گاهی هم بالاخانهای که مردی معمم و مسن کرایه میکرد و در آن بچههای خردسال را میپذیرفت و دو سه سالی به آنها درس میداد.»
اکنون پس از هفتاد سال کودکان ایرانی مهاجر میبایست در مدارس کشور میزبان زبان آن کشور را بیاموزند و در همان حال از آنها انتظار میرود بر خواندن و نوشتن به زبان فارسی هم تسلط داشته باشند.
در آلمان نیز مانند دیگر کشورهای جامعه مشترک اروپا و اسکاندیناوی، آموزش زبان مادری یک حق قانونیست. به سه روش عمل میشود: همزمان با برگزاری کلاسهایی به زبان آلمانی، زبان فارسی در کلاس درس جداگانهای تدریس میشود، در یک کلاس درس، کارگروههایی به چند زبان، از جمله به زبان فارسی تشکیل میشود و کودکان در این گروهها آموزش میبینند و یا اینکه به شکل کلاس فوقالعاده فارسی را به کودکان درس میدهند. قدم اول اما در دست داشتن یک کتاب آموزشیست.
جهانکیر درمنی، هنرمند ایرانی اکنون کتاب اول دبستان را برای آموزش کودکان ایرانی مقیم خارج از ایران تصویرسازی کرده است.
درمنی در سال ۱۳۳۸ متولد شده، در شهر کلن در آلمان زندگی میکند و تحصیلاتش را در رشته نقاشی در دانشگاه هنر تهران به پایان رسانده است. او در مدارس آلمانی انیمیشن و کمیکاستریپ تدریس میکند و اولین اثری که در آلمان پدید آورده داستان «سگ گمشده» از مجموعه داستانهای «حبه و بابا» است.
او در گفتوگو با محمد تنگستانی توضیح میدهد که چگونه ضرورت تصویرسازی کتاب اول دبستان برای آموزش کودکان ایرانی مهاجر در آلمان پیش آمد و به چه دلیل برای این منظور کتابی مبنا قرار گرفت که بیش از نیم قرن پیش تألیف و منتشر شده است. آیا کتاب اول دبستان در سالهای پیش از انقلاب میتواند نیازهای کودکان مهاجر ایرانی را برآورده کند؟
گفتو گوی محمد تنگستانی با جهانگیر درمنی را میشنوید:
آقای درمنی
با سلام، کتابی را که تصویر پردازی کرده اید بر پایه رویکرد تحلیلی تالیف شده که امروزه این رویکرد جای خود را به رویکرد ترکیبی داده است. یعنی برای دانش آموزانی که زبان مادریشان فارسی است و در فضای زبانی فارسی زندگی میکنند این رویکرد آموزشی قدیمی بشمار میآید تا برسد به این که بخواهید زبان فارسی را به عنوان زبان دوم تدریس کنید. پیشنهاد میکنم که این موضوع را با متخصصان رشته در میان بگذارید.
Nima / 24 October 2015
باسلام و خسته نباشيد
لطفا بفرماييد ازچه طريق مى توان كتاب را تهيه كرد
سپاس گزارم
Maryam Sajadi / 25 October 2015
لطفا برای سفارش با ای میل من تماس بگیرید.تشکر
jahangir. Dermani / 26 October 2015
جناب درمنی با سلام فراوان
البته به عنوان نقاش زحمت کشیده اید اما کتابی که در دهه چهل تالیف شده نه فقط از نظر تصویری بلکه از نظر محتوایی هم برای تدریس مناسب نیست. علاوه بر این ،کتاب درسی باید مطابق با محیط زیست کودک و روش های تعلیم و تربیت محل زندگی کودک باشد . و مهمتر از آن کودک دوزبانه نیاز به کتاب و روش های های آموزشی خاص خود دارد.کاش در این مورد با افراد کاردان در زمینه آموزش و پرورش مشورت می کردید .
افروز / 01 November 2015
کانون آموزگاران زبان فارسی در حال حاضر کتاب های آمادگی ، اول و دوم ویژه دانش آموزان خارج از کشور را منتشر کرده است . این کتاب ها با موضوعات مناسب با زندگی کودکان خارج از کشور و روش های آموزشی نوین تالیف و تهیه شده است . کتاب های کلاس سوم ،چهارم و پنجم نیز به زودی منتشر خواهد شد. برای اطلاع بیشتر به سایت کانون آموزگاران مراجعه فرمایید. www.kanun-amuzgaran.de
کانون آموزگاران ربان فارسی در آلمان / 01 November 2015
آقای درمنی با عرض خسته نباشید از نقاشی های زیبایتان.
تصویر و عکس در آموزش وسیله ای است برای عینی سازی و ساده کردن امر تدریس.
ولی برای انتخاب یک کتاب، خصوصا یک کتاب درسی تنها تغییر نقاشی و مدل لباس کافی نیست. یک کتاب زمانی می تواند تاثیرگذار و موفق باشد که بنابه به فرمایشات گوینده ی محترم رادیو زمانه منطبق برمتد های دنیای امروز باشد و به عبارتی نه تنها از نظر نقش و تصویر بلکه از نظر محتوا و روشهای آموزشی در برگیرنده ی ویژگی های شرایط اجتماعی، محیط زیستی و توانایی های فردی دانش اموز باشد و اصول آموزش بایستی به گونه ای باشد که نه تنها ان را فراموش نکرد بلکه پایه و مبنایی قرار گیرد برای ادامه ی یادگیری زبان و فرهنگ مردمانی که با آن زبان سخن می گویند .همان طوری که فرمودید این کتاب متعلق است به دهه ی 40 برای دانش آموزان ساکن ایران، یعنی چیزی بیش از نیم قرن پیش!!!
می دانید که فارسی آموزان خارج از کشور و در اینجا آلمان، به موازات یادگیری زبان فارسی در مدارس آلمانی به امر یادگیری مشغلولند و دانش آموز کلاس اول فارسی در خارج از کشور الزاما یک کودک 6 یا 7 ساله نیست.چه بسا که کودک 6 یا7 ساله ی ایرانی امروز نیز دیگر آن کودک 54 سال پیش نیست. وجود روشها ی تدریسی چون والدورف، مونتسوری و … در مدارس آلمان این ضرورت را ایجاد می کند که برای هماهنگی بیشتر در امر آموزش بدنبال روشی باشیم که یادگیری زبان فارسی را در قالب این روشها برای فارسی آموزان میسر سازد.
پریوش / 02 November 2015
با تشکر از زحمات آقای درمنی
آموزگاری هستم با بیش از سی سال تجربه در امر آموزش در ایران و آلمان.در این چندین سالی که در آلمان به تدریس ز بان فارسی پرداخته ام از کتاب های مختلفی که در کشور و خارج از کشور وجود داشت استفاده کردم ولی هیچ کدام جوابگوی خواسته های بچه های ما که در مدارس آلمانی تحضیل می کنند نبود،چرا که بعضی از آن ها فرسنگ ها با روش های جدید فاصله داشت.در مدت چند سالی که من از کتاب های کانون آموزگاران زبان فارسی در آلمان استفاده می کنم متوجه شدم دانش آموزان با رغبت بیشتری به کلاس می آیند و یاد می گیرند چون کتاب دارای متن های جدید و ملموس برای دانش آموزان خارج از کشور است و از تصاویرمناسب برای آن ها استفاده شده است.به علاوه برای دانش آموزان ما که در مدارس آلمانی با روش های نوین آموزشی، آموزش می بینند بهتر است که این روش ها را نیز در تدریس فارسی دنبال کنیم چون دو گانگی در روش های یادگیری و به روز نبودن متن های آموزشی باعث بی علاقگی آنها می شود پس فقط با تغییرات ظاهری در کتاب های دهه ی چهل ایران نمی توانیم به هدف های آموزشی خود نزدیک شویم.
آقای درمنی! با توجه به تجربه ی بیست ساله ی شما در تصویر سازی، ای کاش زحمتتان را بر روی اثری می گذاشتید که به روز بود و جوابگوی خواسته های دانش آموزان خارج از کشور.
ستاره / 03 November 2015
با عرص سلام
حصور یک کتاب دیکر برای اموزش زبان فارسی در بازار کتاب اکرچه در حد کپی از کتابهای اموزشی دهه ۴۰ ایران شاید خالی از لطف نباشد ٫ اما باید توجه داشت که در طول ۵۰ سال کدشته زندکی ما و کودکانمان و شیوه های تعلیم و تربیت در تمام زمینه ها با تعییرات بنیادی فراوانی رو به رو بوده۰ حال تکیه بر این موصوع که صرف اموزش ۳۲ حرف الفبا برای اموختن و یا اموزش زبان فارسی به کودکانمان کافی میباشد ان هم در یکی از مدرنترین کشورهای دنیا که در مدارس ان از جدیترین شیوه ها و امکانات اموزشی بهره کرفته می شود ٫ جای بسی تفکر و افسوس دارد۰
موفق باشید
مریم / 03 November 2015
با درود
همانطور که ميدانید زبان یک پدیده ی زنده ، پویا و سامانمند اجتماعی و نیز مجموعه ای درهم تنیده از مؤلفه های آوایی، نحوی و معنایی است که انسان برای ایجاد تفاهم و تعامل در جامعه بشری ار آن بهره میکیرد و نقش عمده آن ارتباط و مراوده اجتماعی است.
زبان فارسی در گام نخستِ آموزش و یادگیری،هم موضوع و هم هدف ِ یادگیری و در قدم بعد وسیلهای برای یادگیری علوم دیگر است.
هدف و فلسفه ی آموزش زبان،پرورش و تقویت سواد دیداری ، تربیت سواد شنیداری، کسب تجربه در امر خواندن، مهارت در نوشتن، ورزیدگی در گفتن، ودر نتیجه پرورش تفکر است.
ما نیز اذعان داریم که اکنون روشهای آموزشی جدیدتری مثل والدورف ومونتسوری به دنیا معرفی شدهاند و رویکردهای پیکره نگر یا کلی جای خود را به رویکردهای سازه نگر یا جزء بنیاد دادهاند؛ اما ما براین باوریم که تمام اینها هنوز چیزی از نظام تربیتی و آموزشی کتاب باغچه بان نمیکاهد و تنها با گنجاندن اندک تغییراتی میتوان از آن همچنان به عنوان کتاب آموزشی پایه استفاده کرد.
از آنجا که هر برنامهی کلان آموزشی دارای ۳ سطح برنامه ریزی، پیاده سازی و ارزشیابی میباشدکه با هم رابطه تنگاتنگ دارند و در انتها هم یک نهاد مدیریتی باید بر آن نظارت کند، امر چاپ و انتشار کتاب آموزشی بخصوص در خارج از ایران نیازمند کارشناسان و پژوهندگان خبره و با تجربه ای استکه به امر زبان شناسی، ادبیات، علوم تعلیم و تربیت کودکان اشراف کامل داشته باشند و چون گردآوردن این تعداد از خبرگان در خارج از کشور تقریباً غیرممکن مینمود، برآن شدیم تا براساس کتاب قدیمی فارسی اول دبستان (باغچه بان) کتابی را شالوده بریزیم که با اندک تغییراتی بتوان آن را برای نوآموزان ملموس تر و جذاب تر کرد.
هدف از نشر این کتاب به هیچ روی نوآوری در امر آموزش نبوده و نیست و ما هرگز چنین رسالتی را برای خویش قایل نبوده ایم. تنها کوشیده ایم که این نقطه را از نظر دور نداریم که کتاب مطابق با فرهنگ ایرانی و به دور از هرگونه گرایش قومیتی، مذهبی و سیاسی باشد.
چون استفاده از تصاویر ملموس در آموزش به پرورش سواد بصری می انجامد و سبب ژرفابخشی زبان آموزی میشود، کوشیده ایم تغییراتی را در زمینهی به کارگیری از رنگهای چشم نوازو درخشان، قطع کتاب و نیز فونت کتاب(حروف تایپ شده) به اجرا درآوریم.این کار گام کوچکی در راستای به روزکردن و نیز ملموس نمودن تصاویر و نگاره ها و هماهنگی آن با محیط زندگی نوآموزان این سوی مرز است.
آنچه باید بدان توجه داشت نقش مهم آموزگار است که برنامه ریز آموزشی، سازمان دهنده و مهندس فرایند یادگیری است.آنچه این نقش را اهمیت می بخشدهمانا آموزه های شناختی و شگردهای آموزشی درباره فلسفهو اهداف تعلیم و تربیت، هنجارهای یادگیری و چگونگی بهره گیری از آنان در فضای آموزشی میباشد، چرا که حتماً شنیدهاید:
درس معلم ار بود زمزمهی محبتی ٫ جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را
در خاتمه از رهنمودهای ارزنده شما همکاران ارجمند که پشتوانه گامهای بعدی ما در جهت شناسایی زبان و فرهنگ فارسی به نوآموزان عزیز خواهد بود، سپاسگزاریم.
جهانگیر درمنی / 11 November 2015
با تشکر فراوان از پاسختان . به شما و همکاران آموزگار توصیه می کنم کتاب های آمادگی ، اول و دوم منتشر شده از طرف کانون آموزگاران را تهیه کنید و نگاهی به آن بیاندازید. این کتاب به وسیله گروه نگارش کتاب که عمدتا دارای تجارب درازمدت در تدریس زبان فارسی در ایران وخار ج از کشور در مقاطع مختلف ، تحصیل در رشته آموزش و پرورش در ایران و آلمان ، آشنا با روش های مختلف آموزشی هستند، تهیه شده است. در ضمن باید یاد آور کنم این پدیده نو یعنی آموزش زبان فارسی به کودکان ایرانی در خارج از کشور که به مدت 35 سال است موضوع ما ایرانیان است به دست های خود ما که از ابتدا با آن سر و کار داشته ایم سرو سامان میابد و ما خود خبرگان این کاریم و نباید منتظر بنشینیم تا کسانی از آسمان فرود آیند و برای ما مواد آموزشی تعیین و تهیه کنند. من و شما و بسیاری از آموزگاران که دارای دانش و تجربه کافی هستند اگر دست بکار شوند مسلما در سال های آینده کتاب های کاملتر ،تخصصی تر و بهتری در اختیار آموزگاران و دانش آموزان خارج از کشورقرار خواهد گرفت .و آغازی خواهد بود برای پایه ریزی کتاب آموزشی ویژه کودکان خارج از کشور. ای کاش شهامت و پشتکار آقای باغچه بان سرمشق قرار گیرد ونه صرفا روش های آموزشی ایشان . آ
کانون آموزگاران ربان فارسی در آلمان / 15 November 2015
با ابراز تشکر و امتنان ازین سایت درسی خورسند هستیم ازینکه شما چنین مواد درس
را ارائه می نماید
احمد مختاری نوری / 05 June 2016
سلام.
من بعنوان یک پدر بزرگ که نوه های خردسالش در خارج از ایران زندگی میکنند از زحمات شما و گروهی که شما را در بوجود آوردن این کتاب راهنمائی و یاری کرده اند سپاسگزارم.
کتابی منتشر شده، که بهمراه کتابهای دیگری که هنر مندان و آموزشگران و خیر خواهان دیگر برای کمک به خردسالان ایرانی تبار در خارح از ایران تدوین کرده اند توانسته گوشه ای از خلائی را که هنوز جای بسیار زیادی برای پر شدن دارد پر کند. ادر این راستاست که بنده قدر شناسی میکنم.
ابراز عقائد و گفتمان متنوع در مورد این اثر هم به نوبه خود در پر کردن خلاء فرهنگی زبان فارسی در خارج، برای کودکان ما، سهمی دارند و باید ترغیب شوند. گاهی هم شاید لازم باشد به کسی که نقدی نا ماٌنوس میکند بگوئیم که جا دارد ایشان هم خود اثری موافق با افکار خویش بوجود بیاورد تا امکان بیشتری برای انتخاب برای آموزگاران و اولیای خردسالان ما بوجود آید.
خسته نباشید.
کیوان احمدی / 23 April 2017