در روزهای ۲۶-۲۴ جولای ۲۰۱۵ (دوم تا چهارم مرداد ١٣۹۴)، لندن، میزبان بیستمین و ششمین کنفرانس «بنیاد پژوهش‌های زنان ایران» خواهد بود که با موضوع «زنان، صلح و امنیت» از فعالان و صاحب‌نظران حوزه زنان دعوت کرده تا به ارائه مقالات و سخنرانی‌های خود در این برنامه بپردازند. به این بهانه با ناهید حسینی یکی از اعضای کمیته برگزارکننده این کنفرانس گفت‌وگو کردیم.
چرا موضوع زنان، صلح و امنیت را برای کنفرانس انتخاب شد؟
سال گذشته سال پر ازخشونتی برای زنان در جهان بوده است، در ایران مسئله اسیدپاشی به صورت ۱۷ زن در اصفهان و حمله با چاقو به ۱۱ دختر دانشجو در جهرم به وسیله یک بسیجی، موجی از ناامنی جانی را برای زنان به وجود آورد، در کشور همسایه عراق، حمله داعش به زنان ایزدی در شهر شنگال، یکی از وحشیانه‌ترین شیوه‌هاب خشونت بار جنگی علیه زنان محسوب میشود، تجاوز و فروختن آنها در بازار سوریه، باورکردنی نیست. در کشور نیجریه، صدها دختر دانش آموز توسط گروه بوکو حرام دزدیده شدند و بی خبری از این دختران دانش آموز موجی از وحشت و ناامنی برای زنان ایجاد کرده است، حتی اسلحه به دست گرفتن زنان کوبانی برای دفاع از زندگی و سر زمین خود، یک هشدار جدی زیستی برای زنان در خاورمیانه است. از طرف دیگر، سال گذشته این موضوع مورد توجه سازمان ملل بود و در این مورد جلساتی گذاشته شد که حاکی از نگرانی زنان در مورد افزایش عدم امنیت خانواده ها در شرایط جنگی بود. ما نیز تصمیم گرفتیم که موضوع کنفرانس امسال را به این امر اختصاص بدهیم و شاید طی سخنرانی‌ها و بحث‌ها بتوانیم به راه‌حل‌هایی برای مبارزه با جنگ‌ها و فعالیت‌هایی برای گسترش صلح در منطقه دست پیدا کنیم. ما تلاش می‌کنیم مهمانی از سازمان ملل دعوت کنیم، از فعالین زنان ایرانی که به دنبال مسئله اسید پاشی بودند و همین‌طور چند نفر از زنان کوبانی و ایزدی، مهمانانی در کنفرانس داشته باشیم، تا واقعیت‌ها را هر آنگونه هست به شرکت کنندگان کنفرانس نشان دهیم. ما زنان باید دنبال دنیای بهتری برای خودمان و دیگران باشیم. این پیام کنفرانس ماست.
چه شد که تصمیم گرفتید در لندن میزبان بیستمین و ششمین کنفرانس بنياد پژوهش‌های زنان ايران باشید؟
برگزاری این کنفرانس در لندن، خود داستانی آموزنده دارد. سال ۲۰۱۳ در کنفرانس کلن، زنده یاد خانم سیمین شفیعی یکی از دوستان علاقه‌مند به کنفرانس‌های بنیاد، مسئولیت برگزاری کنفرانس ۲۰۱۵ را در لندن به عهده گرفت. عده معدودی ازدوستان مقیم لندن، ازجمله خود من، از او حمایت کردند و ما در یک جمع کوچک شروع به کار کردیم. اما متاسفانه سیمین عزیز را بعد از مدت کوتاهی به علت مریضی از دست دادیم، و این خود وقفه‌ای جدی در ادامه کار ما ایجاد کرد. اختلافاتی که سال گذشته در کمیته برگزار کننده امریکا نیز ایجاد شد، ضربه دیگری به جمع علاقه‌مندان برگزاری کنفرانس وارد آورد. فعالیت‌ها متوقف شد تا اینکه تابستان گذشته، گلناز امین به لندن آمد و با همکاری تعدادی ازدوستان تصمیم گرفتیم فعالیت‌های متوقف شده را از سر بگیریم.
خوشبختانه همکاری دوستان داوطلب بسیار خوب است و کارهای کنفرانس تا به‌حال خوب پیش رفته است. بنیاد پژوهش‌های زنان ایران بخشی از تاریخ جنبش زنان در خارج از ایران است که توانسته رابطه خوبی با زنان فعال داخل ایجاد کند. نقش گلناز امین را نباید فراموش کرد که تا به حال با تمام سختی‌ها همراه فعالین زنان در کمیته‌های محلی، این امر را به پیش برده‌اند. من معتقدم این کنفرانس را هر سال باید برگزار کرد و خودم هم از شرکت کنندگان کنفرانس بنیاد هستم. دوستان دیگر کمیته برگزار کننده لندن نیز همگی از فعالان جنبش زنان هستند، که در کنفرانس‌های بنیاد شرکت داشته وداوطلب بودند که کار را پیش ببرند.
آیا پس از وقفه ای که به آن اشاره کردید، برای ترکیب کمیته برگزارکننده کنفرانس و همکاری در آن، معیار و ضوابط مشخصی را در نظر گرفتید؟
همانطور که گفتم، هسته اصلی این کمیته از دو سال قبل شکل گرفته یود، ولی برای ترمیم آن اقدام شد. حقیقتا این بار انتخاب کمیته از طریق اعلام بیرونی صورت نگرفت یا ترکیبی از یک گروه دوستان یا آشنایان نیست. همکاری‌ها بر اساس آشنایی به مهارت و توانایی‌های افراد صورت گرفته است. شاید بهتر باشد که برای برگزاری کنفرانس‌های بنیاد افرادی خود را نامزد کنند که توانایی برگزاری کنفرانس را داشته باشند نه اینکه به صرف فمینسیت بودن، داوطلب همکاری شوند. در کمیته امسال شکل جدیدی از همکاری صورت گرفته؛ همه افراد از نظر گرفتن مسئولیت در یک سطح هستند و فقط یک نفر به عنوان هماهنگ‌کننده آنها را به هم مربوط می‌کند، اما تصمیم گیری‌ها در درون کمیته اصلی هم با توافق و مشورت و هم با رای گیری انجام میشود. همه کسانی که دوست دارند در برگزاری کنفرانس نقشی داشته باشند می‌توانند، از طریق ایمیل با ما تماس بگیرند.
به نظر شما این کنفرانس‌ها چه نقشی برای فعالان زن در خارج از کشور ایفا کرده است؟ آیا از نظر شما می‌توان برپایی نشست‌هایی از این دست را برای جنبش زنان موثر دانست؟
این کنفرانس‌ها ۲۵ سال است که برگزار میشود. یکی از دستاورهای آن همین ادامه پیدا کردن آن است. مشخص است که دارای ارزش‌هایی بوده که توانسته تعداد قابل توجهی از یاران خود را تا به حال حفظ کند. ارزش دوم آن حضور سخنرانانی است که مباحث علمی و آکادمیک را در میان زنان ایرانی به بحث می‌گذارند. مثلا کنفرانس ۲۰۱۴ از نظر کیفیت موضوعات مورد بحث، یکی از بهترین کنفرانس‌هایی بنیاد بوده است. ارزش سوم، معرفی زنانی است که در عرصه‌های مختلف هنری و فرهنگی کار جدیدی ارائه داده‌اند و نکته آخر اینکه کنفرانس شبکه وسیعی را بین زنان ایرانی در داخل و خارج از کشور ایجاد کرده که حفظ آن می‌تواند در مقطعی از زمان بسیار مفید باشد. اما برای اینکه یک جریانی این چنینی بتواند دوام بیاورد، باید تازگی خود را حفظ کند و به باز بینی مداوم خود بپردازد. از طرف دیگر، اگر همه فعالان زنان ایرانی بر سر این موضع توافق کنند که صرفا مسائل زنان در اولویت قرار بگیرد، نه نقطه نظرات سیاسی یا اختلافات شخصی، شاید بتوان منطقی تر به ادامه کاری این کنفرانس کمک کرد.
هرسال کمیته های برگزاری با مسائل اجتناب ناپذیری روبه‌رو شده‌اند. در تدارک کنفرانس امسال با چه مشکلاتی روبه‌رو بوده‌اید و چگونه توانستید آنها رفع کنید؟ آیا تجربیات کمیته‌های پیشین توانسته راهگشای شما یاشد؟
از سپتامبر ۲۰۱۴ که کمیته کنونی شروع به کار کرده، مشکل جدی نداشته‌ایم، همکاری‌ها قابل توجه و احترام است، ولی خوب کلا به علت تاریخی کار جمعی برای ایرانیان آسان نیست، در ابتدا عدم باور و نگرانی از اینکه ما عملا نتوانیم کنفرانس را برگزار کنیم، وجود داشت. لندن شهر گرانی است و ما هیچ‌گونه کمک مالی نداشته‌ایم، بنابراین پیدا کردن سالن مناسب و امکانات خوب برای شرکت کنندگان کار سختی بود. ولی همین که مسایل اولیه حل شد، همکاری و علاقه‌مندی در گروه افزایش پیدا کرده، افراد بیشتری به ما پیوسته‌اند و همه تلاش دارند کنفرانس پرباری را تدارک ببینند. ما می‌کوشیم مسایل را حرفه‌ای حل کنیم، در نتیجه اگر مشکلی ایجاد شود، بلافاصله به دنبال راه حل عملی می رویم، نه افکاری که ممکن است زیبا ولی دست نیافتنی باشد. برگزارکنندگان سمینار زنان ایرانی در آلمان، در ژانویه ۲۰۱۵ در اشتوتگارت برگزار شد، مسولانه به نقد پویای کنفرانس‌های بنیاد به عنوان یک بخش از جنبش زنان ایران پرداختند. شرکت آنان در کنفرانس امسال، انگیزهما را برای اینکه به برگزاری کنفرانس‌های بنیاد ادامه بدهیم تقویت می‌کند.
در مورد استفاده از تجارب کمیته‌های پیشین، جواب من مثبت است. ما در عمل بسیاری از تجارب مثبت کمیته های قبلی را مورد استفاده قرار دادیم. به هرحال یک سری قواعد و ضوابط در طول این سال‌ها شکل گرفته، استفاده از آنها کار را راحت‌تر و عملی‌تر می‌کند.
آیا مردان هم می‌توانند برای این کنفرانس چه به عنوان ارایه دهنده بحث و چه به عنوان شرکت کننده خود را معرفی کنند؟
بله، حتما، ما یک همکار مرد در گروه برگزار کننده داریم. امیدواریم که امسال مردان بیشتری در این کنفرانس شرکت کنند. چون ما زنان به جنگ‌ها اعتراض داریم و می‌گوییم جهانی با صلح مورد نیاز همه است. این نیاز می‌طلبد که مردان هم با ما همراه شوند. داشتن جهانی آرام بدون همکاری زنان و مردان هیچ راه دیگری ندارد.
انتظار شما از میزان استقبال از کنفرانس امسال چیست؟
سال گذشته به علت برگزاری کنفرانس در آمریکا، از اروپا شرکت فعال وجود نداشت. ما انتظار داریم که امسال دوستان زیادی از کشورهای اروپایی شرکت کنند. جمعیت ایرانی زیادی هم در بریتانیا زندگی می‌کند و طبعا شرکت خواهند کرد. امیدواریم علاقه‌مندان هر چه زودتر برای شرکت در کنفرانس نام‌نویسی کنند و کسانی که می‌خواهند سخنرانی کنند، چکیده مقاله خود را هر چه زودتر بفرستند و کسانی که می‌خواهند دربرنامه هنری شرکت داشته باشند، با ما تماس بگیرند. اگر زنانی هستند که در طول سال گذشته مقاله نوشته‌اند یا کتابی را به چاپ رسانده‌اند، حتما با ما تماس بگیرند.
امید خود شما برای کنفرانس امسال چیست؟
به عنوان یکی از برگزارکنندگان کنفرانس امسال، از تمام علاقه‌مندان به شرکت در کنفرانس بنیاد و مسایل مبرم زنان دعوت می‌کنم در کنفرانس امسال شرکت کنند، چون زیبایی پنل‌ها در حضور زنانی با افکار متفاوت است. کنفرانس بنیاد خانه همه زنان ایرانی است که حرفی برای گفتن دارند و ما میزبان همه خواهیم بود. در این خانه به روی همه باز است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر به نشانی سایت بنیاد پژوهش‌های زنان مراجعه کنید.