خبرگزاری ایرنا در گزارشی آمار تولد نوزادان از مادران زیر ۱۵ سال در ایران را منتشر کرده است. بر اساس این آمار، تولدهای مربوط به مادران زیر ۱۹ سال، ۱. ۸ درصد کل تولدها را تشکیل میدهند.
بر اساس این گزارش، در سال ۹۱، چهار تولد برای مادر ۱۰ ساله، ۱۷ تولد برای مادر ۱۱ ساله، ۵۰ تولد برای مادر ۱۲ ساله، ۲۷۵ تولد برای مادر ۱۳ ساله و ۱۲۸۹ تولد برای مادر ۱۴ساله ثبت شده است.
این آمار جدا از آمار حاملگیهای سنین ۱۵ تا ۱۹ سال است که به آنها در اصطلاح حاملگی نوجوانی گفته میشود.
همچنین بر اساس آمار سازمان ثبت احوال کشور در سال ۹۱، چهار هزار و ۳۷۷ تولد برای مادران ۱۵ ساله، ده هزار و ۶۳۷ تولد برای مادران ۱۶ ساله، ۱۹ هزار و ۸۸۱ تولد برای مادران ۱۷ ساله، ۳۱ هزار و ۴۹۴ تولد برای مادران ۱۸ ساله و ۴۳ هزار و ۹۲۵ تولد برای مادران ۱۹ ساله ثبت شده است.
بیشترین ولادت ثبت شده در سال ۹۱ برای مادران ۱۰ تا ۱۹ ساله به ترتیب مربوط به استانهای سیستان و بلوچستان با ۷/۱۳ درصد، اردبیل با ۱/۱۳ درصد و خراسان شمالی با ۲/۱۱ درصد بوده. ولادت ثبت شده برای مادران ۱۰ تا ۱۹ ساله به ترتیب در استانهای اصفهان با ۹/۳ درصد، تهران با ۳/۴ درصد و فارس با ۶/۵ درصد ثبت شده است.
روند رو به افزایش ازدواج و بارداری کودکان
سایر آمارها و گزارشهای منتشر شده نشان میدهند که آمار ازدواج دختران زیر ۱۹ در سال ۹۲ نیز افزایش داشته است. بالا رفتن آمار ازدواج دختران در سنین پایین، امکان بچه دار شدن آنها را نیز افزایش میدهد.
بر اساس گزارشهای سازمان ثبت احوال ایران، در سال ۱۳۹۲ نزدیک به ۲۸۰هزار دختر زیر ۱۹ سال ازدواج کردهاند و بیش از ۱۰۹ هزار دختر زیر ۱۹ سال نیز مادر شدهاند. بر مبنای این آمار، یکهزار و ۷۲۷ دختربچه زیر ۱۵ سال در سال گذشته بچهدار شدهاند و آمار مادران زیر ۱۵ سال در پنج سال گذشته (۱۳۸۸-۱۳۹۲) بین ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰ تن در نوسان بوده است. این به آن معنا بوده که در این پنج سال، به طور متوسط بیش از هشت درصد زنانی که زایمان کردهاند، بین ۱۵-۱۹ سال داشتهاند.
استان خراسان رضوی با هفت هزار و ۶۳۵ ازدواج و استان آذربایجان شرقی با چهارهزار و ۴۸۵ ازدواج بالاترین آمار ازدواج دختران ۱۰- ۱۴ سال را دارند و پس از آن استانهای خوزستان با دو هزار و ۱۶۵ ازدواج٬ فارس با دو هزار و ۶۲ ازدواج٬ تهران با دوهزار و ۵۱ ازدواج و همدان با یکهزار ۹۶۶ ازدواج در فهرست بالاترین میزان ازدواج دختربچهها قرار دارند.
آمارهای ثبت احوال ایران نشان میدهد که در ۳۶ درصد ازدواجهای ثبت شده در ایران، سن دختران زیر ۱۹ سال بوده است. این آمار در برخی نقاط ایران بالاتر است. در استان سیستان و بلوچستان نزدیک به ۵۰ درصد نوعروسان زیر ۱۹ سال داشتهاند و در استان آذربایجان شرقی نیز این آمار به ۴۲ درصد رسیده است.
سکوت مسئولان در برابر ازدواج و بارداری کودکان
فعالان زنان معتقدند «طرح افزایش باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت» و «طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده» که کلیات آنها در مجلس ایران تصویب شده، در صورت تصویب حقوق زنان را برای دسترسی به اطلاعات لازم در مورد روشهای موقت و دائم جلوگیری از بارداری، خدمات مربوط به تنظیم خانواده، سقط جنین قانونی و بیخطر و مراقبتهای پس از آن را به طور کامل زیر پا میگذارند.
سازمان عدالت برای ایران در گزارشی که در این زمینه تهیه کرده، اثرات تصویب قوانین این طرحها را بر زنان بررسی کرده است.
بر اساس این گزارش، تصویب این طرحها علاوه بر عوارضی که برای زنان فارغ از گروه سنی آنها دارد، در مورد کودکان و نوجوانان، خطرات مضاعف خواهد داشت. این گزارش تاکید میکند که با قطع یا محدود شدن برنامههای تنظیم خانواده، دختربچههایی که به دلیل ازدواج زودهنگام از دانش کمی در زمینه پیشگیری از بارداری برخوردارند و به دلیل سن کم٬ کنترل چندانی بر تنظیم روابط جنسی به منظور تعیین زمان مناسب برای بارداری ندارند٬ بیش از سایر زنان در معرض بارداریهای ناخواسته و متعدد قرار خواهند گرفت.
تیر ماه ۱۳۹۳، شهیندخت مولاوردی٬ معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده اعلام کرده بود که مساله ازدواج دختربچهها را در هیات دولت مطرح کرده است.
همچنین مقرر شده بود که وزیر دادگستری با پیگیری نحوه ثبت این ازدواجها در سازمان ثبت احوال کشور٬ گزارشی از آن به هیأت دولت ارائه کند.
مولاوردی همچنین در مرداد ماه سال جاری با تاکید بر لزوم اصلاح قانون سن ازدواج دختران گفته بود: «وزارت دادگستری توضیحات خود را در خصوص این ازدواجها به ما اعلام کرده است که به زودی این توضیحات را رسانهای خواهیم کرد.»
اما با گذشت بیش از پنج ماه، هنوز خبری مبنی بر پیگیری این موضوع یا برنامهای برای اصلاح قانون و توقف ازدواج زودهنگام کودکان منتشر نشده و مقامهای مسئول دولتی در این زمینه واکنشی نشان ندادهاند.
ایران، عضو کنوانسیون جهانی حقوق کودک و میثاق بینالمللی حقوق مدنی-سیاسی است که در هر دوی آنها ازدواج زیر سن رشد و بدون رضایت واقعی ممنوع شده است.