جشنواره «آسیا پاسفیک»، یک جشنواره سینمایی کم‌اهمیت را پشت سر گذاشتیم و یک جشنواره سینمایی مهم را در پیش روی داریم: جشنواره فیلم برلین.
سینمای ایران در هشتمین دوره جشنواره فیلم «آسیا پاسفیک» حضور برجسته‌ای داشت: نیما جاویدی برای فیلم «ملبورن» جایزه بهترین فیلمنامه را به دست آورد. جایزه ویژه هیأت داوران به فیلم «قصه‌ها» ساخته رخشان بنی‌اعتماد تعلق گرفت و رضا درمیشیان نیز به خاطر فیلم «عصبانی نیستم» جایزه ده هزار دلاری نتپک این جشنواره را به دست آورد. جایزه بهترین مستند به فیلم ۱۰۰۱ سیب ساخته طا‌ها کریمی، کارگردان کرد تعلق گرفت و همچنین جعفر پناهی «فوند سینمایی» این جشنواره به ارزش ۲۵ هزار دلار را به خاطر فیلمنامه «گل» به دست آورد.
لباس لاجوردی با گل‌های لاله عباسی
همه این دستاورد‌ها به برکت حضور اصغر فرهادی به عنوان رئیس هیأت داوران جشنواره «آسیا پاسیفیک» حاصل شد. این جشنواره یک برگزیده دیگر هم داشت: مریلا زارعی به خاطر بازی در فیلم «شیار ۱۴۳» به کارگردانی نرگس آبیار که درباره مصائب مادر یک شهید است و سال گذشته همراه با فیلم «چ» از حاتمی‌کیا و «پیامبر» مجید مجیدی که البته هنوز اکران نشده هیاهو و تبلیغات زیادی برایش انجام دادند.
اگر تا پیش از این حجاب برخی بازیگران زن سینمای ایران در محافل جهانی خبرساز می‌شد، مریلا زارعی پوشیده در چادر سیاه همراه با ابراهیم حاتمی‌کیا به قم رفت. یک سفر زیارتی و یک فروش ۸۲۰ میلیون تومانی.
در جشنواره «آسیا – پاسیفیک» اما مریلا زارعی چادرش را کنار گذاشته بود و با لباسی لاجوردی با طرح گل‌های لاله عباسی روی صحنه رفت که به یمن حضور اصغر فرهادی در هیأت داوران و سیاست‌های ولرم فرهنگی دولت اعتدال، از او به عنوان بهترین بازیگر زن تقدیر شود.
«پیامبر» در برلین
خبرهایی که از برلین می‌رسد حکایت از آن دارد که ممکن است فیلم «پیامبر» مجید مجیدی در برلیناله ۲۰۱۵ به نمایش درآید. این خبر هنوز تأیید نشده و تکذیب هم البته نشده و بیشتر در حد یک شایعه است. اگر چنین شود، باید گفت سیاست فرهنگی دولت اعتدال در صحنه جشنواره‌های جهانی اجرا می‌شود: اول فیلم به اصطلاح ارزشی «شیار ۱۴۳» در «آسیا – پاسیفیک» و بعد هم «پیامبر» مجیدی در برلین همراه با چند فیلم اجتماعی از سینمای ایران. با برخی افتخارات جشنواره‌ای برای سینمای «فاخر» از جنس گوی شیشه‌ای که در بریسبان استرالیا به دست مریلا زارعی دادند.
در برلین اما ماجرا پیچیده‌تر است. مجمع مطالعات اسلامی الازهر، جریان‌های سلفی و عربستان سعودی با فیلم مجیدی مجیدی درباره سه مقطع از دوران کودکی پیامبر اسلام مخالفت کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند ساختن فیلمی درباره پیامبر اسلام در ایران عملی شنیع است و ایران را مسئول توهین به پیامبر اسلام می‌دانند و به همین جهت از ایران خواسته‌اند مانع از اکران این فیلم شود.
هدف‌های تبلیغی «پیامبر»
هم‌زمان با برگزاری کنفرانس وحدت اسلامی در دی ماه سال گذشته در تهران، مجید مجیدی بیانیه‌ای صادر کرد و از هدف‌های تبلیغی پروژه فیلم «پیامبر» پرده برداشت.
مجیدی در این بیانیه آورده بود: «این‌بار [با نمایش فیلم پیامبر] می‌خواهیم با سلاح فرهنگ و هنر به جنگ خشونت‌طلبانی برویم که نام مقدس اسلام و محمد را دزدیده‌اند و در عراق و سوریه و لبنان و پاکستان به پشتوانه درهم و دینارها غارت می‌کنند، آتش می‌زنند، منفجر می‌کنند و سرها را صدها صدها می‌برند.»
او تلویحاً اعلام کرد که فیلم «پیامبر» که از آن به عنوان پرخرج‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران یاد می‌شود نیمه دوم سال ٩٣ اکران خواهد شد. مجیدی با اعلام این خبر در بیانیه‌اش در توضیح هدف‌های تبلیغی این فیلم نوشته بود: « [با اکران این فیلم] پیام‌آوری به صحنه خواهد رفت که همه سلاح به‌دستان تروریست “دجال فعل ملحد شکل” را رسوا خواهد کرد.»
با این تفاصیل بعید به نظر می‌رسد که جشنواره فیلم برلین این آمادگی را داشته باشد که به قیمت پشتیبانی از سینمای اجتماعی و مستقل ایران، صحنه جهانی برلیناله را در اختیار در اختیار دولت اعتدال قرار دهد که مخالفان مذهبی‌اش را رسوا کند. پیش از این «آواز گنجشک‌ها»ی مجیدی در برلین به نمایش درآمده بود. اما جیک جیک گنجشک‌ها طبعاً ملایم‌تر از قیل و قال اخیر است.
پیام «آسیا پاسیفیک» به برلین
گمانه‌زنی‌هایی درباره بودجه فیلم مجیدی وجود دارد. برخی ناظران می‌گویند بودجه این فیلم از ۲۵۰ میلیون دلار تجاوز کرده و برخی حتی از یک میلیارد دلار سخن در میان آورده‌اند. مجید مجیدی اما این گمانه‌زنی‌ها را رد کرده و گفته که پس از نمایش فیلمش در یک نشست خبری بودجه ساخت آن را اعلام خواهد کرد. این فیلم احتمالاً در جشنواره فیلم فجر به نمایش درمی‌آید، اما آیا صحنه فیلم فجر برای اهداف تبلیغی آن کفایت می‌کند؟
پیام «آسیا پاسیفیک» به برلین و کن این بود: سینمای اجتماعی ایران را می‌پسندید؟ فیلمی مانند «شیار ۱۴۳» یا «پیامبر» را به نمایش بگذارید، بعد با خیال آسوده از هر کس که مایل‌اید حمایت کنید.
اگر اسلام‌هراسی و جنبش «پگیدا» در آلمان و ماجرای گروگانگیری در سیدنی را در نظر بگیریم، می‌توانیم بگوییم: مشکل اصلاح‌طلبان این است که معمولاً دیر از راه می‌رسند.