مرکز رسانه‌ای “شیرازه” که به دستور آیت‌الله خامنه‌ای رهبری جمهوری اسلامی برای تبلیغ کتاب در تلویزیون دولتی ایران پدید آمده، اعلام کرده که تبلیغ کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی در تلویزیون دولتی ایران رایگان است. اما در پرتو بحران بودجه‌ای که صدا و سیمای جمهوری اسلامی در اواخر دوران ریاست عزت‌الله ضرغامی با آن روبروست، گزارش شده است که تلویزیون دولتی ایران از ناشران برای پخش آگهی کتاب، یک الی دو میلیون تومان، بسته به ساعت پخش آگهی، طلب می‌کرده است. ناشران از این طرح استقبال نکردند.
پس از شکست طرح آگهی کتاب از تلویزیون دولتی ایران، احمد ذوعلم، رییس مرکز رسانه‌ای شیرازه به خبرگزاری مهر گفته است: «در حال حاضر پخش آگهی‌های تلویزیونی کتاب کاملاً رایگان است و مطابق با سیاست‌های اداره کل بازرگانی صدا و سیما انجام می‌شود، زمان‌هایی هم که برای اجرای این پیام‌ها در نظر گرفته شده، زمان‌هایی خاص و مطابق با جدول پخش آگهی‌هاست و مثل تبلیغ هر کالای دیگری، قبل و بعد از پخش تیزر، لگوی آگهی‌های بازرگانی دیده می‌شود.»
دستور رهبری؛ رویکردهای کاسبکارانه
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ۲۹ تیرماه ۹۰ با گروهی از کتابداران دیدار و گفت‌و‌گو کرده بود. او در این دیدار از صدا و سیمای جمهوری اسلامی خواسته بود که به جای تبلیغ «محصولات اضافی» کتاب تبلیغ کند. پس از سخنان رهبری در ضرورت معرفی کتاب در تلویزیون دولتی ایران، مرکز رسانه‌ای شیرازه به وجود آمد. این مرکز در این مدت، هرچند گاه یک‌بار آثاری را که آیت‌الله خامنه‌ای بر آن‌ها «تفریظ» نوشته و به عبارت دیگر این آثار را با نوشتن چند سطر به خط خودش تأیید کرده، در برنامه‌های تلویزیونی مختلف به شکل میان‌پرده‌هایی معرفی کرد و با این‌حال در عرصه ارتقای سرانه کتابخوانی توفیق چندانی به دست نیاورد.
همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، برنامه «فصل کتاب» راه افتاد، اما به تدریج معلوم شد که این برنامه با رویکردی کاسبکارانه به صورت مشارکتی با هزینه ناشران اداره می‌شود. برنامه «کتابنامه» با اجرای مهسا ملک‌مرزبان، با هدف ترویج کتابخوانی در جامعه، یک برنامه مشارکتی دیگر است که از تلویزیون دولتی ایران پخش می‌شود.
به گفته مهسا ملک‌مرزبان تلویزیون دولتی ایران بودجه‌ای برای معرفی کتاب در نظر نگرفته و به همین جهت ناگزیر است هزینه برنامه‌هایی مانند «فصل کتاب» یا «کتابنامه» را از طریق ناشران تأمین کند. مطابق قانون اما تلویزیون حق ندارد برای تبلیغ کتاب، پولی دریافت کند. در برنامه‌های رادیویی که از جمهوری اسلامی پخش می‌شود، کتاب به رایگان معرفی می‌شود، اما مجری حق ندارد نام ناشر کتاب را اعلام کند.
یک بام و دو هوا
اکنون با رسانه‌ای شدن این رویکردهای متناقض و از برخی لحاظ کاسبکارانه، مرکز رسانه‌ای شیرازه اعلام کرده که معرفی کتاب در تلویزیون دولتی ایران می‌بایست حتماً از طریق این مؤسسه انجام شود.
احمد ذوعلم، رییس مرکز رسانه‌ای شیرازه به خبرگزاری مهر گفته است گزینش کتاب براتی معرفی در تلویزیون دولتی ایران در انحصار این مؤسسه قرار دارد. به گفته او «شیرازه به عنوان دبیر کمیته کتاب اداره کل بازرگانی انتخاب شده و بررسی اولیه آثار را انجام می‌دهد. یعنی حتی اگر ناشری کتاب‌هایش را به صورت مستقیم برای کمیته ارسال کند، باز هم ابتدا در اختیار مرسسه شیرازه قرار می‌گیرد تا بر اساس ضوابط موجود بررسی‌های لازم را انجام داده و سپس کتاب را در اختیار کمیته قرار دهیم. بنابراین برای استفاده از امکان پخش رایگان آگهی‌های کتاب از تلویزیون کافی است که ناشر با بخش بازرگانی مؤسسه شیرازه تماس بگیرد و درخواستش را اعلام کند.»
مؤسسه شیرازه اما ضوابط گزینش کتاب را برملا نکرده است. همین‌قدر می‌دانیم که کتاب‌های نفیس، کتاب‌های درسی و کتاب‌هایی که جنبه عمومی ندارند، گزینش نمی‌شوند.
آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان ۲۹ تیرماه ۹۰ اما تبلیغ کالاهای «اضافی» از تلویزیون، کالاهایی که «مفید نیستند و شاید حتی مضر هم باشند» را نفی کرده بود. ظاهراً این تنها ملاک معتبری است که فعلاً برای معرفی کتاب از تلویزیون جمهوری اسلامی وجود دارد. تشخیص مفید یا مضر بودن کتاب‌ها را هم به مؤسسه شیرازه گذاشته‌اند.