شبه‌نظامیان «داعش»، گروه دولت اسلامی عراق و شام، چهارشنبه (۲۵ ژوئن / ۴ تیر) به یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های هوایی عراق حمله کردند و کنترل چند میدان نفتی کوچک را نیز در اختیار گرفتند.
به گزارش خبرگزاری «رویترز» ادامه پیشروی تندروهای اسلامی داعش همزمان با ورود نیروهای ویژه و تحلیلگران امنیتی آمریکا برای کمک به دولت عراق در مقابله با این گروه تندروی سنی‌مذهب رخ داده است.
آخرین گزارش‌ها حاکی است که نیروهای داعش به سوی سد «حدیثه» در استان انبار پیشروی می‌کنند.
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی نوشته است که پهپادهای ایرانی برای پشتیبانی از نیروهای عراقی در آسمان عراق پروازهای شناسایی در مورد مواضع داعش انجام می‌دهند و ایران تجهیزات نظامی نیز در اختیار بغداد می‌گذارد.
به نوشته این روزنامه «برنامه‌های مخفی ایران» در عراق نمونه‌ای نادر است که در آن «ایران و ایالات متحده هدفی کوتاه‌مدت را دنبال می‌کنند: مقابله با گروه دولت اسلامی عراق و شام».
مری هارف، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در نشستی مطبوعاتی در پاسخ به پرسش خبرنگاری در مورد این گزارش نیویورک تایمز گفت که نمی‌تواند جزئیات آن را تأیید کند.
فشار بر نوری مالکی
در این بین، نوری مالکی، نخست وزیر عراق، که برای کناره‌گیری و تشکیل دولت وحدت ملی دربرگیرنده شیعیان، اهل تسنن و کردها تحت فشار بین‌المللی بوده، گفته است که از آغاز روند تشکیل هیأت دولتی جدید ظرف یک هفته حمایت می‌کند، اما کناره‌گیری از سمت خود را رد کرده است.
به‌گزارش رویترز نخست‌وزیر عراق همچنین فراخوان بعضی از چهره‌های سیاسی و مذهبی غالباَ اهل سنت را که برخی از آن‌ها با گروه‌های مسلح مخالف دولت وی مرتبط هستند، برای تشکیل «دولت نجات ملی» رد کرد.
از دید مالکی این اقدام آن‌ها بدون توجه به انتخابات مجلس، در اصل تلاشی برای دور زدن نتیجه انتخاباتی است که نزدیک سه ماه قبل برگزار و مالکی در آن پیروز شد.
مواجهه با بحران
در شمال عراق، شبه‌نظامیان تندروی داعش و گروه‌های سنی خشمگین از حکومت شیعی عراق ظرف دو هفته گذشته موفق به تصرف بخش‌های گسترده‌ای شدند.
آن‌ها نوری مالکی را در به حاشیه راندن فرقه اهل تسنن در طول هشت سال زمامداری وی مقصر می‌داند.
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در دیدارهای هفته جاری خود با مقام‌های عراقی بر ضرورت تشکیل دولتی «فراگیر» تأکید کرد.
او همچنین در دیدار با رهبران اقلیم کردستان از آن‌ها خواست تا در برابر تهاجم تندروهای اسلامی داعش در کنار دولت بغداد بایستند. وزیر خارجه آمریکا قصد دارد در سفری به عربستان سعودی نیز در مورد بحران عراق با مقام‌های آن کشور گفت‌وگو کند.
قرار است جلسه مجلس عراق ظرف یک هفته آینده برای بررسی روند تشکیل دولت جدید عراق بر اساس نتایج انتخابات ماه آوریل عراق برگزار شود.
در آن انتخابات ائتلاف «دولت قانون» متعلق به نوری مالکی بیشترین کرسی‌ها را در مجلس عراق به دست آورد، اما برای تشکیل دولت به حمایت دیگر گروه‌های شیعه، سنی‌ها و کردهای عراق نیاز دارد.
واکنش مرجعیت شیعه
هفته گذشته آیت الله علی سیستانی، مرجع تقلید شیعه در عراق، خواستار آغاز فوری روند تشکیل دولت در عراق شده بود. وی نسبت به فراخوان برخی چهره‌های اهل سنت برای تشکیل دولت نجات ملی که طبق انتخابات انجام شده در آن کشور نباشد، هشدار داد و آن را «نشان‌دهنده کودتایی علیه قانون اساسی» خواند.
این موضع‌گیری مرجع شیعه در حالی صورت گرفته که وی پیش‌تر برای مقابله با داعش نیز فتوا داده بود.
داعش با همراه کردن بخشی از گروه‌های سنی با خود توانسته بخش‌های گسترده‌ای از شمال و غرب عراق را تصرف کند.
این گروه در پی تأسیس حکومت اسلامی و اجرای احکام شریعت در عراق و شام (دربرگیرنده سوریه) است.