حجاریان در قیاس گروه‌های خودسر با بازار سیاه سیاسی می‌گوید، تیغ آنها کند نشده، بلکه نیازی به فعالیت‌شان حس نمی‌شود. او علت ترور خود را پیگیری قتل‌های زنجیر‌ه‌ای می‌داند.

حجاریان

سعید حجاریان در مصاحبه مفصلی که در ویژه‌نامه نوروزی روزنامه «شرق» منتشر شده، به گروه‌های فشار، بستر شکل‌گیری نیروهای خودسر، ترور خود و نقش سعید عسکر پرداخته است.

حجاریان می‌گوید ترورش نتیجه پیگیری قتل‌های زنجیره‌ای بود. او می‌افزاید که سعید عسکر در جریان این ترور عامل اصلی نبود. به گفته او عسکر تنها ماشه بود و متهم آنهایی هستند که ماشه را کشیدند.

شرق از او خواسته یک جمله در باره ترورش بیان کند و او می‌گوید: «آنها که مرا ترور کردند، افراد بی‌تجربه‌ای بودند.»

حجاریان تأکید می‌کند که ترورش ربطی به وزارت اطلاعات نداشت، اما یونسی (وزیر اطلاعات وقت) قبل از وقوع آن، در جلسه‌ای که اصلاح‌طلبان و مخالفان اصلاحات در آن حضور داشتند به او گفته است: «می‌خواهند شما و آقای نوری را بزنند.»

او می‌گوید یونسی در جریان بود که چنین اتفاقی می‌افتد «اما این‌که ترور من به ایشان مربوط باشد، خیر این‌طور نبود.»

گروه «ماشاءالله قصاب»

حجاریان در آغاز این گفت‌وگو عنوان کرده که پس از انقلاب به دلیل ضعف دولت مرکزی، تقریباً همه گروه‌ها دارای «جریانات خودسر» بودند. او از جمله به گروه محمد منتظری به نام «ساتجا» اشاره کرده که برای چند روز فرودگاه مهرآباد را بستند و عده‌ای را برای مبارزه با اسرائیل به فلسطین اعزام کردند.

او یادی هم از دار و دسته «ماشاءالله قصاب» کرده که اوایل انقلاب در برخی کمیته‌ها ریشه دواندند: «خیلی از کمیته‌های انقلاب تابع کمیته مرکزی نبودند و به صورت خودسر رفتار می‌کردند، اما پس از مدتی توسط مهدوی کنی خلع سلاح شدند.»

حجاریان شکل‌گیری گروه‌های خودسر یا «نیروهای غیررسمی» را نتیجه ضعف دولت مرکزی دانسته است: «همین موضوع را می‌توانیم در اقتصاد هم ببینیم که به آن بازار سیاه گفته می‌شود و در واقع این بخش خودسر در سیاست، بازار سیاه سیاسی محسوب می‌شود.»

او در ادامه صحبت می‌پذیرد که ممکن است دولت قوی هم باشد، اما به خاطر برخی ملاحظات، خود راساً اقدام به تشکیل گروه‌های خودسر بکند: «خودشان درست می‌کنند و در صورتی که مشکلی برای آدم‌هایشان به وجود بیاید از آنها حمایت می‌کنند.»

حجاریان در تشریح اعضای گروه‌های خودسر و نیروهای فشار، آنها را افرادی عموماً بی‌مایه، بی‌هویت و در یک کلام وسیله برخی جریان‌ها برای رسیدن به هدف می‌خواند. او می‌گوید جامعه مدنی قدرتمند و مطبوعات مستقل عوامل مهمی در افشای این گروه‌ها و برخورد با آنها هستند.

برچیدن بساط گروه‌های فشار

خبرنگار شرق به تجربه فعالیت امنیتی و پیشینه حجاریان در تأسیس وزارت اطلاعات اشاره کرده و پرسیده که آیا می‌توان با این تجربه گروه‌های خودسر را مهار کرد؟ او می‌گوید بله و حتی می‌شود یک شبه بساط همه گروه‌های فشار را جمع کرد.

حجاریان می‌گوید پس از ۱۵ سال هنوز با ترور خود مثل خیلی موضوعات دیگر کنار نیامده است. او در جواب این پرسش که چرا همچنان به عنوان یک فعال سیاسی کاملا تاثیرگذار در مباحث حضور دارد، گفته است: «چون نمی‌خواهم به مسببان ترور در رسیدن به نتیجه‌ای که در پی آن بودند کمکی بکنم.»

سعید حجاریان‌، ملقب به «مغز متفکر اصلاحات» در ۲۲ اسفند  ۱۳۷۸ در زمانی که عضو نخستین دوره شورای شهر تهران بود در راه رفتن به شورا ترور شد. سعید عسکر، ضارب او با داشتن ۱۵ سال حکم، یک سال بیشتر در زندان نماند و سپس رئیس امور ایثارگران بسیج شد.

حجاریان تا پیش از ترور خود، روزنامه  «صبح امروز» را منتشر می‌کرد. این روزنامه تیراژی نزدیک یک میلیون نسخه داشت و نویسندگانی چون اکبر گنجی در این روزنامه مطالبی از جمله در باره قتل‌های زنجیره‌ای می‌نوشتند.