پنجشنبه ۱۰ بهمن ماه (۳۰ ژانویه) در تاریخ سینمای ایران یک روز فراموشنشدنی و از برخی لحاظ هم غمانگیز بود. روز گذشته طرح «سلام سینما» اجرا شد و هزاران ایرانی به سالهای سینما هجوم آوردند که به رایگان فیلمی را دیده باشند. هدف از این طرح آشتی مردم با سینما و ایجاد فرهنگسازی عنوان شده است. به گفته حبیب ایلبیگی، رییس «کمیته سینما سلام» که از سوی سازمان سینمایی کشور مجری این طرح است، «سلام سینما» با بودجه سازمان سینمایی تحقق پیدا کرد. قرار است در ۱۰ بهمن ماه و ۲۱ شهریور هر سال این طرح اجرا شود و مردم بتوانند به رایگان سینما بروند.
در سینماهای کشور در حال حاضر ۱۷ فیلم به نمایش درمیآید. مردم میتوانستند یکی از این ۱۷ فیلم را انتخاب کنند.
بنا به گزارشهایی که در این فاصله منتشر شده، مردم در شهرستانها و در تهران به سینماها هجوم آوردند و سینماداران متحمل خساراتی شدند. در چند سینما شیشهها شکست و نمایش فیلم متوقف شد. آقای ایلبیگی، رییس کمیته «سلام سینما» که عنوان تازهای در سازمان سینمایی کشور است وعده داده که خسارت سینماداران پرداخت شود.
هادی منبتی، رئیس مؤسسه «تصویر شهر» که مسئولیت پردیسهای سینمایی را بر عهده دارد، حتی از روز «حمله مردم به سینما» یاد کرده. او به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفته است: «این روز قرار بود روز “سلام مردم به سینما” باشد اما روز “حمله مردم به سینما” بود.»
سازمان سینمایی کشور به گفته آقای منبتی با سینماداران و پردیسهای سینمایی و همچنین با دفاتر پخش و تهیهکنندگان برای اجرای این طرح مشورت نکرده و به یک معنا طرح «سلام سینما» یک سیاست تجویزی بوده که از بالا به پایین دیکته شده است. این سیاستهای تجویزی در عرصه کتابگزاری و اسلامینویسی پیشینهای دارز دارد. اما این نخستین بار است که در عرصه سینما، در سطح کشور در این ابعاد گسترده به اجرا گذاشته میشود.
سید غلامرضا موسوی رئیس شورایعالی تهیهکنندگان هم ادعا میکند که سازمان سینمایی کشور نه با تهیهکنندگان و نه حتی با سینماداران درباره این طرح مشورت نکرده است. ظاهراً آنها تا چهار روز پیش از اجرای طرح از آن بیاطلاع بودهاند. بنابر این میتوان تصور کرد که آنها از طریق رسانهها و تبلیغات صدا و سیما از این طرح آگاه شدهاند.
مردم قفل ورودی و شیشههای سینماهای پردیس «رازی» و «تماشا» را شکستند و حتی بلیتفروش را هم کتک زدند و مصدوم کردند.
به گفته هادی منبتی، رییس مؤسسه «تصویر شهر» گیشه «پردیس ملت» از جا کنده شد. این سینما امروز برای بازسازی تعطیل شده است.
منبتی میگوید: «معتقدم در این طرح، کرامت مردم لحاظ نشده بود و تنها خوشحالیم از اینکه به کسی آسیب جدی نرسیده است.»
برخی از سینماها مانند سینما «شکوفه» در تهران، سینما «هویزه» در مشهد و سینماهای کرمان به دلیل ازدحام مردم تعطیل شدند. در قم صفهای پانصد متری مقابل سینماها تشکیل شده بود.
علی سرتیپی مدیر سینما شکوفه اعلام کرده است که کرکره این سینما جاکن شده و صندلیها هم خسارت دیده است. او نگران است از اینکه مردم به سینمای مجانی عادت کنند. بنا به برخی گزارشها از صبح، مقابل سینما شکوفه صف هفت کیلومتری شکل گرفته بود.
از آغاز هفته تبلیغات گستردهای پیرامون این طرح در صدا و سیما اتفاق افتاد. به همین جهت سینماها در طول هفته مشتریانشان را از دست دادند. همه به انتظار فرارسیدن روز پنجشنبه ماندند که به رایگان از بین هفده فیلم اکران شده، فیلمی را تماشا کنند. ابراهیم اصفری، یکی از تهیهکنندگان سینمایی میگوید دولت این خسارت را در نظر نگرفته و فقط فروش پنجشنبه را به سینماداران میپردازد.
به گفته یوسف زند، مدیر پردیس سینمایی «زندگی» حتی در روز سهشنبه هم که بلیط سینماها نیمبهاء است، سالنهای سینما خالی مانده بود. همه منتظر یک فیلم مجانی بودند.
پیمان پارسینژاد مدیر سینما «عصر جدید» اما هدف از طرح «سلام سینما» را به چالش میکشد. او بر آن است که مردم با سینما قهر نکردهاند. فیلم خوب وجود ندارد که به سینماها نمیآیند. به گفته او «پنجشنبه که به سینماها مراجعه کنند ممکن است ناامیدتر هم شوند.»
خبرگزاری جمهوری اسلامی در یک گزارش تبلیغی با زبان و لحنی هیجانی از اقبال مردم در شهرستانها یاد کرده است. بنا بر این گزارش یکی از تماشاگران در آستارا معلمی است که بعد از ۲۲ سال به سینما «قیام» رفته که فیلم تماشا کند.
یک خانم میانسال هم به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفته آخرین بار از طرف مدرسه به سینما رفته بوده است.
یک نوجوان شهرستانی هم گفته برای اولین بار در زندگیاش فیلمی را بر پرده سینما میبیند.
در این میان، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم امروز، جمعه ۱۱ بهمنماه در مراسم گشایش جشنواره فیلم فجر پیام حسن روحانی به سینماگران ایرانی را خواند.
در این پیام رئیسجمهور ایران بر افزایش مخاطب در سینمای ایران تأکید کرده و گفته است: «بازگرداندن مخاطب مهمترین رسالت سینما و سینماگر است چراکه سینما بدون مخاطب معنا ندارد. جشن و جشنواره زمانی معنا مییابد که بدانیم مردم از سینمای بومی خود راضیاند و به آن دل بستهاند.»
طرح «سلام سینما» با این گفتهها معنای دیگری پیدا میکند: مردم از سینمای بومیشان راضیاند. مردم به سینما هجوم میآورند، اگر رایگان باشد. چون بنیه اقتصادیشان تحلیل پیدا کرده است. هیچگونه آماری از سطح درآمد مردمی که پنجشنبه به سینماها هجوم آوردند در دست نیست. اما از گزارشها چنین برمیآید که آنها به اقشار کمدرآمد جامعه تعلق دارند.
در ایران در کل ۲۵۵ سالن سینما وجود دارد و به این ترتیب به هر یک میلیون ایرانی ۹/۳ سالن سینما تعلق میگیرد. ایسلند با ۱۶۰ سالن بهازای هر یک میلیون نفر در رتبه اول، آمریکا با ۱۲۸ سالن در رتبه دوم و سوئد، اسپانیا، ایرلند، استرالیا و کانادا در رتبههای بعدی قرار دارند.
سینماداران با هزینههای سرسامآور و مالیاتهای سنگین روبهرو هستند. تورم و مشکلات معیشتی مردم و سینمای به فرموده و تجویزی هم باعث شده که سالنهای سینما با خطر تعطیلی روبرو شوند. سالنهای سینما به ویژه در شهرستانها فرسوده است. نبود سیستمهای صوتی و تصویری روزآمد هم تماشای فیلم در این سالنها را به تجربهای ناخوشایند تبدیل میکند.
چهارشنبه ۱۸ دیماه سینما «قدس» در تهران که پیش از انقلاب با نام «پولیدور» فعالیت میکرد و از سینماهای مهم پایتخت بود، به دلیل ضرردهی و شرایط نامساعد مالی تعطیل شد. محمد قاصد اشرفی، مالک این سینما به روزنامه «اطلاعات» گفته بود همه سینماهای کشور در معرض خطر تعطیلی قرار دارند.
در همین زمینه:
«جایزه ملی ریاست جمهوری» به سینماگران داده میشود
ازدحام مردم مقابل سینماها در روز «سینما سلام»؛ گزارش تصویری
بعضی وقتها آدم از مردم نا امید میشه
سپنتا / 01 February 2014