بایگانی بخش فرهنگ



اعاده حیثیت از مفهوم انقلاب

در مصاحبه پیش‌رو، انزو تراورسو، تاریخ‌نگار، این پرسش را در مقابل ما قرار می‌دهد که با بازخوانی تاریخ، چه جنبه‌ها و وجوهی از واژه همزمان مرعوب‌کننده و فریبنده «انقلاب» را می‌توانیم همچنان حفظ کنیم.

«ماریوپلیس ۲»: در بیان مفهوم «آوار» در جنگ‌ها

آخرین اثری که از مانتاس کودراجویوس، به جای مانده، یک سند صادقانه‌ از مصائب غیرنظامیان در جنگ اوکراین است. این فیلم‌ساز در آوریل ۲۰۲۲ در جریان رویدادهای جنگ اوکراین کشته شد. آخرین مستند او، هرج...

نانسی فریزر: باید ارزش‌ها را دگرگون کنیم

دلارام صالح − نانسی فریزر، یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان عصر ما، در مصاحبه با "مجله فلسفه" شرح می‌دهد که چگونه نظریه انتقادی را با فمینیسم پیوند می‌دهد و چگونه تحلیل اجتماعی انتقادی امروز می‌تواند با...

سرچشمه‌ها: بازخوانی نسیم خاکسار از چند متن مهم

نسیم خاکسار در جستجو در متن‌های کهن به دنبال رمزگشایی و پرده‌برداری از واقعه‌های تاریخی است تا بلکه از این راه دریابد که در هر دوره‌‌ای چگونه می‌اندیشیده‌اند و بینش و فرهنگ چگونه بوده است....

صحنه‌ی اجتماعی، و نشیب و فرازهای چپ

ف. دشتی − اگر بپذیریم بدون افق و چشم اندازِ ساختن نوعی دیگر از انسانیّت نمی‌توانیم حتّا یک قدم پیش نهیم، چه آغازی پیش روی ماست؟

«تراژدی یک سلطنت» نوشته قاضی ربیحاوی: عرصه‌ی شطرنج برای قهرمانان پوشالی

در «تراژدی یک سلطنت»، شاه در قامت یک جوان ساده‌لوحِ و بی‌اراده ظاهر می‌شود. او ظاهرا خیلی چیزهایی را که در اطرافش می‌گذرد، می‌بیند، چون آدم باهوشی‌ست، قصد دارد کاری بکند اما نمی‌تواند.

سیاست‌ دوگانه دربرابر کافه کتاب‌ها – نمونه: سنندج

برنامه‌های دولت در ترویج کتابخوانی که در حد شعار باقی می‌ماند، فعالیت‌های نظارتی، وضعیت نابسامان اقتصادی و نیز نگاه امنیتی به هر پاتوق فرهنگی در ایران، کافه کتاب‌ها را با موانع بسیاری روبرو کرده...

شکوه پلنگ؛ «رنگ آتش نیمروزی» شهریار مندنی‌پور از دیدگاه زیست محیطی

محبوبه موسوی -شکار در داستان «رنگ آتش نیمروزی» نوشته شهریار مندنی‌پور به الگوهای ازلی از قدرت، خون و چشم در برابر چشم اشاره دارد گو اینکه داستان، خود، روایتی است از زیر سؤال بردن تمام...

نقد نو چیست؟

شیریندخت دقیقیان – این نوشته به معرفی نقد نوگرای رولان بارت اختصاص دارد. پس از معرفی، نمونه‌ای از این شیوه نقد عرضه می‌شود: درباره‌ی فیلم "عصر جدید" چارلی چاپلین

در دفاع از آزادی بیان ــ مروری بر “یادداشت‌های زندان” رضا خندان

رضا خندان مهابادی، نویسنده دربند و عضو کانون نویسندگان ایران،‌ در «یادداشت‌های زندان» خود به مسأله آزادی بیان می‌پردازد. خندان معتقد است که آزادی بیان باید «بی‌هیچ حصر و استثناء» باشد، در غیر این...

مطبوعات غبارگرفته کُردستان

کنعان مختار- اراده‌ای وجود دارد که تنها منبع بازنمایی حقیقت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی ایران را از دریچه مطبوعات تهران بازتاب دهد. وقتی محدودۀ نظارت کوچک‌تر می‌شود، نظارت ساده‌تر و دقیق‌تر هم می‌شود. در نتیجه زبان...

 نقد ادبی در گردونه‌ ادبیات نوین ایران: در  گفت‌وگو با حسین آتش‌پرور

جامعه ادبی ایران تحت تأثیر رویدادها و بحران‌های اجتماعی با پدیده تازه‌ای مواجه شده است. به تعبیر حسین آتش‌پرور و در بیان او: انبوه نویسندگان خنثی و یک شکل که تنها برای دیده شدن به...

تحول اندیشۀ داریوش شایگان پس از انقلاب اسلامی

علیرضا مناف‌زاده − اسکیزوفرنی فرهنگی که شایگان در خصوص فرهنگ‌های اسلامی، خاصه فرهنگ ایرانی از آن سخن می‌گوید- و آن را در تمام‌ عرصه‌های زندگی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در بطن این فرهنگ‌ها می‌بیند- ریشه...

قربانی در معبد: نمایشگاه «استخوان‌های اسماعیل» در معبد هندوهای هرمزگان

در معبد هندوهای هرمزگان نمایشگاهی از آثار اخیر موسا عامری‌پور، هنرمند هرمزگانی با عنوان «استخوان‌های اسماعیل» برپا شده است. از مهم‌ترین ویژگی‌های آثار عامری‌پور مضمون ویرانی و قربانی شدن انسان معاصر است. مردم به این...

اضمحلال اجتماعی در یک جامعه طبقاتی بی‌شالوده در تازه‌ترین فیلم کریستیان مونجیو

فیلم « R. M. N» اثر کارگردان برجسته موج نو سینمای رومانی، درامی است درباره شکاف‌های عمیق اجتماعی و روایتی‌ست از فروپاشی اجتماعی با تکیه بر تمثیلی پربار و عمیقاً بدبینانه از نا‌بردباری در شهر...

بیت‌خوانی کُردی؛ میراثی مطرود در انسداد سیاسی

بیت‌خوان‌های کُرد، از نام‌آورترین چهره‌های فرهنگی کردستانی‌های محسوب می‌شوند. قصه‌سرایانی که ریشه در تاریخ شفاهی و اسطوره‌ای کُردها دارند. راویان عشق‌های نافرجام، شکست‌های تاریخی، اندوها و تراژدی‌های ملت کُرد که بین ادبیات و موسیقی در...

“دنیای بیدادگر”، ترانه‌ای از سلدا باعجان

شیریندخت دقیقیان – معرفی ترانه سرا و خوانندۀ فولکلور ترکیه، رزمنده علیه فقر، بیعدالتی و شکنجه، همراه با برگردان فارسی ترانۀ "دنیای بیدادگر" که آن را به معترضان در جنبش نان و آزادی در خیابان‌های...