دوشنبه ۲۰ مه/ ۳۱ اردیبهشت در نخستین روز از دومین هفته هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم کن فیلم «کارآموز» ساخته علی عباسی، فیلمساز ایرانی – دانمارکی به نمایش درآمد. عباسی در این فیلم روایتی از اتهام حمله ترامپ به ایوانا نخستین همسرش در سال ۱۹۸۹ را ارائه میدهد. صحنه تعرض اما در پایان فیلم اتفاق میافتد. بخش عمدهای از فیلم به تحولات شخصیتی ترامپ اختصاص دارد. محمد حقیقت در گفتوگو با زمانه از محل جشنواره فیلم کن نظرش را با ما در میان میگذارد:
ایوانا ترامپ در سال ۱۹۹۰ هنگامی که درخواست طلاق داده بود ادعا کرده بود که ترامپ به او حمله کرده، او را به زمین انداخته و مشتی از موهایش را کنده است. او ابتدا اتهام تجاوز جنسی را متوجه همسرش کرده بود اما بعد از این ادعا عقبنشینی کرد. او در بیانیهای در سال ۱۹۹۳ گفت:
در یک مورد در سال ۱۹۸۹، من و آقای ترامپ روابط زناشویی داشتیم که در حین آن او رفتار بسیار متفاوتی با من داشت. بهعنوان یک زن احساس میکردم که مورد تجاوز قرار گرفتهام… من این را تجاوز نامیدم، اما نمیخواهم سخنانم به معنای واقعی یا مجرمانه تفسیر شود.
ترامپ در طول مراحل مختلف روند قانونی طلاق، اتهام تعرض و یا بدرفتاری را رد کرده بود.
یک شخصیت متناقض و پیچیده
فیلمنامه کارآموز را گابریل شرمن نوشته و سباستین استن، بازیگر رومانیاییتبار در نقش ترامپ و ماریا باکالووا در نقش ایوانا و جرمی استرانگ نقش روی کوهن وکیل بیرحم نیویورکی را بازی میکند. محمد حقیقت در یک گفتوگوی تلفنی میگوید:
فیلم عباسی، رو به آخر که میرود، ترامپ به تدریج به یک مرد بیرحم تبدیل میشود. ترامپ در فیلم عباسی یک شخصیت چندلایه دارد. گاهی مهربان است، اما وقتی به کمک وکیلاش موفق میشود، از آن به بعد، در حالی که هرچه بیشتر به قدرت میرسد، آن وجه مخرب شخصیتیاش هم آشکارتر و برجستهتر میشود تا آنجا که حتی در پایان سر وکیلاش که او را به قدرت و ثروت رسانده کلاه میگذارد.
اما آیا کاوه عباسی به عنوان یک سینماگر ایرانی این فیلم را ساخته است. به یک معنا آیا در «کارآموز» میتوان ردی از نگاه ویژه یک سینماگر ایرانی به پدیده ترامپ را سراغ گرفت؟ حقیقت میگوید:
به هیچ وجه. به نظر من «کارآموز» یک فیلم کاملاً آمریکاییست. اگر نام علی عباسی در تیتراژ فیلم نبود، این فیلم را به عنوان یک فیلم آمریکایی میدیدم. اما ظرافتهایی در این فیلم به کار رفته. به ویژه از نظر طنز و دیالوگنویسیها.
در یکی از صحنههای این فیلم، روی کوهن، وکیل ترامپ به او میگوید:
یکی از قوانین کلیدی این است: هیچ چیز را نپذیر، همه چیز را انکار کن.
کارآموز محصول کانادا، دانمارک و ایرلند است و به برخی کشورها فروخته شده اما تا این لحظه به بازار آمریکا راه پیدا نکرده. واریتی گزارش داده بود که دن اشنایدر، تهیهکننده معروف تلویزیونی با این تصور که فیلم تصویر مثبتی از ترامپ ارائه میدهد روی آن سرمایهگذاری کرده بود. شایعاتی وجود دارد که اشنایدر بعد از دیدن این فیلم خشمگین شده است.
از سالهای دهه ۱۹۷۰، دستکم ۲۵ زن ترامپ را به آزار جنسی متهم کردهاند. کارزار «من هم» نیز از موضوعات این دوره از جشنواره فیلم کن بود. چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت / ۱۵ مه ژودیت گُدرِش، بازیگر و کارگردان فرانسوی، پیشرو جنبش #MeToo (من هم) در فرانسه، با نمایش فیلم جدیدش به همین نام، بههمراه مَسترکلاسِ مریل استریپ، بازیگر نامدار و برنده نخل طلای افتخاری این دوره از جشنواره، مسائل و محدودیتهای زنان را برجسته کردند.
در انتظار فیلم رسولاف
به گفته محمد حقیقت، یکی از بهترین فیلمها در نخستین هفته کن فیلم «امیلیا پرز» ساخته ژاک اودیار فیلمساز فرانسوی و با بازی زویی سالدانا، سلنا گومز و کارلا سوفیا گاسکون بود. به تعبیر حقیقت یک فیلم فوقالعاده که مورد تحسین منتقدان هم قرار گرفته و در جدول منتقدان بیشترین امتیاز را از آن خود کرده است.
در پایان دومین هفته کن، «دانه انجیر معابد» ساخته محمد رسولاف به نمایش درمیآید. دو روز قبل از آغاز جشنواره فیلم کن، محمد رسولاف که قرار بود برای اجرای حکم هشت سال زندانش خود را به مقامات قضایی معرفی کند، از ایران گریخت و به تعبیر او ساکن «ایران فرهنگی» شد. حقیقت میگوید در کن خروج رسولاف از ایران جز در رسانههای محلی بازتاب چندانی نداشت.
علاوه بر فیلم رسولاف، «پارتنوپ» ساخته پائولو سورنتینو، فیلمساز ایتالیایی که فیلم «زیبایی بزرگ» او همواره در یادها میماند و همچنین فیلم «کفنها» ساخته دیوید کراننبرگ از فیلمهایی است که نقاط اوج کن را رقم میزنند.
هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم کن هفتاد و هفتمین جشنواره سالانه فیلم کن ۱۴مه با نمایش فیلم فرانسوی «پرده دوم» به کارگردانی کانتن دوپیو (ملقب به موسیو وزو) افتتاح شد. علاوه بر محمد رسولاف و علی عباسی، مینا خسروانی، بازیگر ایرانی-فرانسوی در جمع داوران بخش جایزه چشم طلایی حضور دارد.
در هفته نخست در کت آزور برخلاف انتظار هوا ابری بود. در این میان، اعتراضهای کارگری هم مطرح شد و سازمان «Sous les écrans la dèche» به خاطر بهبود معیشت کارگرانی که پشت صحنه کار میکنند درخواست اعتصاب کرد و صدها کارگر و کارمند جشنوارههای جهانی شامل آپاراتچیها، رانندهها و نیروهای تدارکات برای اعتراض دور هم جمع شدند. گرتا گرویگ، رئیس هیأت داوران کن از این اعتراضات حمایت کرد. جنگ غزه هم در حاشیه این جشنواره سینمایی مطرح شد. عمر سی، بازیگر فرانسوی و یکی از اعضای هیأت داوران خواهان جلوگیری از تهاجم زمینی اسرائیل به رفح شده بود.
جشنواره فیلم کن تا ۲۵ مه ادامه دارد.