مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۳ «قانون حمایت از حقوق معلولان» را تصویب کرد. ماده ۲۷ این قانون دولت را مکلف میکند تا «کمک هزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید و یا شدید فاقد شغل و درآمد را به میزان حداقل دستمزد سالانه تعیین و اعتبارات لازم را در قوانین بودجه سنواتی کشور منظور کند» اما این قانون تاکنون اجرا نشده است. این مبنای اعتراضات این هفته معلولان، خانوادهها و حامیان آنها در نقاط مختلف ایران بود.
در تقویم ایران ۸ مهر «روز جهانی ناشنوایان» و ۹ مهر «روز جهانی سالمندان» نامگذاری شده است. در نتیجه خبرهای مرتبط به این دو موضوع در رسانههای داخل ایران بیشتر از دیگر موارد منتشر شدند. از جمله اینکه اپلیکیشن اسنپ بالاخره «برای کاربران ناشنوایان و کمشنوا دسترسپذیر شد». حالا دیگر مسافران میتوانند در زمان درخواست ماشین به راننده اطلاع دهند که «از ویلچر استفاده میکنم، ناشنوا/کمشنوا هستم» یا «نابینا/کمبینا هستم».
در پایتخت ایران، «انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران» کارگاه «آشنایی با مسائل آموزشی معلولین» ویژه خبرنگاران را برگزار کرد. در ورزش، ورزشکاران معلول آماده اعزام به مسابقات «پاراآسیایی هانگژو» شدهاند.
عدم اجرای ماده ۲۷: «نقض آشکارای حقوق بشر در کشور»
«کمپین معلولان» روز یکشنبه، ۹ مهر فراخوان تجمعهای سراسری در اعتراض به عدم اجرای ماده ۲۷ «قانون حمایت از حقوق معلولان» را منتشر کرد و اعتراضاتی کوچک اما سراسری در روز یکشنبه ۱۶ مهر برگزار شدند. این ششمین اعتراض سراسر جامعه معلولان ایران است که میخواهند هر ماه یک روز به اعتراضات خود ادامه دهند تا اینکه دولت را بالاخره به اجرای قوانین کشور وادار کنند.
نظیری، یک فعال حقوق معلولان در ایکس با تاکید بر همین موضوع نوشت: «ما تا اجرایی شدن قانون هر ماه تجمع خواهیم کرد».
در تصویرهایی که همراه توییت او منتشر شده است، یک پلاکارد مشخصتر از بقیه دیده میشود:
اجرا نکردن قانون معلولان اهانت به شان و منزلت انسانی و نقض آشکار حقوق بشر در کشور محسوب میشود.
این شعاری است که به شکل مکرر در تجمعهای افراد معلول در ماههای اخیر دیده میشود. بهعنوان مثال، همین پلاکارد را در تجمع اعتراضی معلولان «مقابل سازمان برنامه و بودجه استان تهران» میتوان دید.
این تجمعها اغلب بدون واکنش از سمت مقامات دولتی برگزار شدند اما بهگفته «کمپین معلولان» در تجمع استان فارس نیروی انتظامی با تجمع سهنفره بدرفتاری کرد:
سه خانوم دارای معلولیت در ششمین تجمع سراسری خود، در عتاراض به عدم اجرای ماده ۲۷ قانون معلولان و وضعیت نامناسب معیشتی، مقابل اداره بهزیستی استان البرز تجمع اعتراضی برگزار کردند. نیروی انتظامی پلاکاردشون رو گرفته و بدرفتاری کرده.
«اجرای ماده ۲۷ حق مسلم ما است»
در ویدیویی که کمپین معلولان از تهران و از مقابل سازمان برنامه و بودجه منتشر کرده است، صحبت از این است که از ابتدای دولت سیزدهم، دیگر مقامات دولتی نشست با معلولان را هم برگزار نمیکنند و اجازه نمیدهند تا آنها مطالبات خود را مطرح کنند:
از وقتی دولت سیزدهم روی کار آمده، معلولان با مکاتبه و حتی تجمع هم نتوانستند با رئیس سازمان برنامه و بودجه نشستی داشته باشند و مطالباتشون رو مطرح کنند.
فردی که صدای او در این ویدیو شنیده میشود، گفت:
واقعاً ما دیگر خسته شدهایم، نمیدانیم از دست این مسئولان بیمسئولیتمان چه کار کنیم، دردمان را به کی بگوییم، چه جوری داد بزنیم، چی کار باید بکنیم تا یکی حرف ما را گوش کند.
او میگوید این اعتراضات به دلیل عدمپاسخگویی از سمت مقامات دولتی نسبت به اجرای قانون کشور برگزار شده و تا قانون اجرا نشود، این تجمعها ادامه خواهد یافت. «کمپین معلولان» هم داود منظور، رییس سازمان برنامه و بودجه را تگ کرده و نوشته: «حداقل اینجا ببینید».
پس از پایان صحبتهای این فرد، افراد حاضر در تجمع شعار میدهند:
اجرای ماده ۲۷ حق مسلم ما است.
«وعده وعید کافیه، سفره ما خالیه»
در تجمع ناشنویان مقابل سازمان بهزیستی در استان خراسان رضوی، یک نفر احاطه شده در میان معترضانی که پلاکاردهای در دستشان شعارهای مختلفی دارد از جمله «وعده وعید کافیه، سفره ما خالیه» اشاره به وضع اقتصادی نابسامان افراد معلول در جامعه کرد و گفت «این عدالت نیست، بخدا این درست نیست».
او از جمله گفت که افراد معلول چون نمیتوانند اجاره خانه پرداخت کنند، بعضا با حکم دادگاه برای تخلیه خانه روبرو شدهاند، درحالیکه یک نفر همزمان میگفت «غذا، غذا را هم بگو»:
این وضعیت زندگی همه ما معلولان است. چرا ما، معلولین، نابیناها، ناشنوایان، باید همیشه بیاییم به خیابان، وایسیم، برای گرفتن حق خودمان. فقط برای اینکه بتوانیم یک زندگی خوبی داشته باشیم. مگر ما ناشنوایان توی ایران آدم نیستیم؟ ما معلولین، مگر حق زندگی نداریم؟
پویا جامعه کوهی، نوجوان فعال حقوق معلولین هم در ایکس با بازنشر یک ویدیو از تجمعهای پنج شهریور در اعتراض به عدم اجرای ماده ۲۷ نوشت:
مسئولین بهتر از معلولین مشکلاتشونو میدونن ولی هر جا به یک مشکل بخورن اول میان بودجه معلولین رو میبرن چون میدونن کسی از حق معلولین دفاع نمیکنه. اینم بگم اگر ماده ۲۷ هم اجرا کنن اگر قانون حمایت از معلولین هم اجرا بشه باور کنید بازم اندازه درمان زخم بستر معلولین نخاعی نمیشه 🧑🦽😔
فدراسیون دوچرخهسواری ۱۰۰ میلیون گرفت اما به مسابقات اعزام نشدم
کمپین معلولان یک ویدیو از اکرم کریمی از شهرستان میانه منتشر کرد. در این ویدیو او میگوید که با هزینه شخصی به مسابقات تایلند رفته اما مربی دولتی حاضر به کمک او نشده است.
او همزمان گفت که فدراسیون دوچرخهسواری از او پول گرفته تا او را به مسابقات مالزی اعزام کند و او منتظر بوده تا از تایلند به مالزی برود، اما آنها به این وعده خود عمل نکردند، یعنی پول را گرفتند اما کار را نکردند.
«مگر من چه گفتم؟»
کمپین معلولان ویدیویی از یک فرد معلول بر روی ویلچر منتشر کرد. در این ویدیو، او میگوید برای کاری به «اداره راهنمایی و رانندگی» در شهرستان بانه رفته است.
در آنجا، یک مرد به او میگوید باید پیش یک نفر دیگر برای انجام کارت بروی. او از این فرد میخواهد که چون «معلولیت دارم، مرا اینور و آنور نفرستید». در واکنش، این فرد بلند میشود، او را هل میدهد و بر زمین میافتد:
هرچی از دهنش اومد به من گفت. خواست دوباره منو بزنه، حمله کنه. یک سرباز اونجا بود و یک نفر دیگر. هر دو مرد بودن، او را گرفتن. وقتی مرا هل داد و به زمین افتادم، گفت: نگاه کن اینجا دوربین نیست، یک ساعت هم بخواهم تو را میزنم هیچ کاری نمیتوانی بکنی. گفتم شکایت میکنم گفت برو هر کاری میتوانی بکن.
البته وقتی او برای درخواست شکایت میرود، به او میگویند برای ثبت شکایت باید به سنندج بروی. کفش مخصوص او در این حمله آسیب دیده است. او از مسئولین میخواهد به درد او برسند و درنهایت میپرسد «مگر من چی گفتم؟»
«نیمی از وسایل ویژه حملونقل شهری خراب است»
بهرغم اینکه خبرگزاریهای داخل ایران لبریز از خبرهای برنامههای بهبود وضعیت شهرها برای حضور افراد جامعه معلولان است، گزارش روزنامه «پیام ما» در گزارشی تحت عنوان «دستانداز در راه معلولان» نوشت:
راستیآزمایی ادعای این متولیان شهری نشان میدهد که آنچه آنها مدعی تسهیلش هستند، با تجربه افراد دارای معلولیت متفاوت است. این افراد میگویند که تعداد ناوگان حملونقل مناسبسازی شده برای آنها ناکافی است و همین موضوع باعث شده که خدماتدهی سامانهٔ حملونقل به افراد دارای معلولیت، نامنظم باشد.
جعفر تشکری هاشمی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران هم این هفته در اظهارات مشابهی به خبرنگاران گفت:
از مجموع ۸۲ دستگاه ون ویژه معلولان به دلیل کمبود راننده و مشکلات فنی حدود ۵۰ درصد آن یعنی ۴۵ دستگاه فعالیت ندارند. همچنین ۲۰ دستگاه به دلیل نبود راننده متوقف شده در حالیکه چشم امید معلولان به حمل و نقل عمومی است که در اختیارشان گذاشته شده، اما همین ناوگان نیز به دلیل نبود راننده یا مشکلات فنی فعال نیست.
به توان یک: «اسمی برای آبروریزی جهانی»
صفحه اینستاگرامی «به توان یک»، با اشاره به تغییر نام «فدراسیون جانبازان و معلولین» به «فدراسیون جانبازان و توانیابان»، آن را یک گام به عقب معرفی کرد:
توانیاب رویکرد مبتنی بر توانگرایی دارد و معلولیت را از زاویه مدل پزشکی و از دید افراد غیرمعلول میبیند. بر اساس مدل پزشکی معلولیت، افراد معلول باید همواره در پی اصلاحِ معلولیت خود باشند تا بتوانند بر میزان «توانایی» خود بیفزایند و شبیه جامعه غیرمعلول شوند. از این منظر، کلمه «توانیاب» مشکلی به نام ناتوانی را در داخل بدن و ذهن فرد قرار میدهد و میخواهد به جامعه نشان دهد که این فرد در جست و جوی توان است تا بتواند یکی شبیه شمای غیرمعلول شود و در نتیجه پذیرفته شود. از طرف دیگر، به هر حال همه انسانها با هر شرایط بدنی و ذهنی، روی طیف بزرگی از توانایی قرار دارند و به خاطر محدودیتهای ناشی از انسان بودن، همگی به نوعی توانیاب و جویای توانایی بیشتر به حساب میآیند.
https://www.instagram.com/p/Cx-4rhmOpyj/
مشابه این را محمداسماعیل شیخ قرایی، مدیرعامل انجمن معلولان پاریس این هفته خطاب به خبرنگاران گفت:
حساسیت افراد معلول برای استفاده از کلمات توان یاب و توان خواه
پسر دارای معلولیت که قهرمان یک انیمیشن شد
در ایران فیلم انیمیشنی «مسافری از گانورا» آماده عرضه شده است. احمد علمدار، کارگردان این فیلم به شمعدانی گفت:
این انیمیشن سینمایی یک اثر علمی-تخیلی است که میتوان گفت مخاطب رده سنی هفت سال به بالا را در برمیگیرد. داستان این فیلم هم درباره یک پسر دارای معلولیت است که مشکلاتی با مادرش پیدا کرده است. یک موجود فضایی وارد داستان میشود که بهواسطه سلسله اتفاقاتی به زمین آمده است و این پسر دارای معلولیت بههمراهی دوستانش قرار است به این موجود فضایی کمک کنند تا ملکه سیارهشان را پیدا کنند.