ارتش آمریکا اعلام کرد که روز سهشنبه ۲۳ اوت/ ۱ شهریور در دیرالزور سوریه حملات هوایی را علیه تأسیسات مورد استفاده گروههای وابسته به سپاه پاسداران ایران انجام داده است.
این حملات زمانی رخ داد که ایالات متحده در حال فراهم کردن پاسخش به پیشنویس توافق پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام است.
فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا در خاورمیانه (سنتکام) در بیانیهای اعلام کرد که هدف از این حملات محافظت از نیروهای آمریکایی در برابر حملات گروههای تحت حمایت ایران بود.
سنتکام در این بیانیه به یکی از این رویدادها در روز ۱۵ اوت/ ۱۳ مرداد هم اشاره کرد. در آن رویداد، چندین پهپاد به یک پایگاه نظامی در اختیار نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در التنف حمله شد. پایگاه التنف در مرز سوریه، عراق و اردن قرار دارد و اکنون پایگاه اصلی استقرار نیروهای آمریکایی و بخشی از مخالفان رژیم اسد است. آمریکا ساعاتی پس از حمله پهپادی در بیانیهای گفت که حمله ناکام بوده است.
سرهنگ جو بوچینو، سخنگوی ارتش آمریکا گفت دستور حمله به دیرالزور را رئیس جمهوری آمریکا صادر کرده است.
سنتکام این حملات را «اقدامی متناسب و عمدی با هدف محدود کردن خطر تشدید تنش و به حداقل رساندن خطر تلفات» خواند.
در این بیانیه که در مورد حمله روز سهشنبه آمریکا به پایگاههای ایرانی است، به تلفات جانی اشاره نشده و گفته نشده است که حملات هوایی توسط هواپیماهای نظامی انجام شده یا پهپادها.
این اولین بار نیست که هواپیماهای جنگی آمریکا به نیروهای تحت حمایت ایران در عراق و سوریه حمله میکنند. ایالات متحده در ژوئن سال گذشته تأسیسات عملیاتی و انبار تسلیحات را در دو نقطه، یکی در سوریه و دیگری در عراق هدف قرار داد.
نیروهای ایالات متحده برای اولین بار در طول کارزار دولت اوباما علیه داعش در سوریه مستقر شدند و با گروهی تحت رهبری کردها به نام «نیروهای دموکراتیک سوریه» شریک شدند. حدود ۹۰۰ نیروی آمریکایی در سوریه حضور دارند که بیشتر آنها در شرق این کشور مستقر هستند.
اما شبهنظامیان مورد حمایت ایران در حالی که برای حمایت از بشار اسد در جریان جنگ داخلی سوریه میجنگیدند، جای پایی در سوریه ایجاد کردند.
شبه نظامیان مورد حمایت ایران به شدت در غرب فرات در استان دیرالزور متمرکز شدهاند، جایی که از طریق گذرگاه مرزی ابوکمال از عراق تدارکات دریافت میکنند.
ایران در چند سال گذشته در تلاش برای ایجاد یک پایگاه نظامی دائمی در شرق سوریه و در نقطه مرزی با عراق بوده است. این همان نقطهای است که در سالهای گذشته بارها هدف حمله هواپیماهای اسرائیلی هم قرار گرفته است.
محلی که سپاه قدس برای ایجاد این پایگاه در نظر دارد در ادامه مسیر بزرگراهی است که از بغداد شروع میشود و پس از عبور از کربلا و نقطه مرزی القائم در عراق وارد سوریه و منطقه ابوکمال میشود. هماکنون سپاه قدس و شبهنظامیان وابسته به این نیرو، کنترل گذرگاه مرزی ابوکمال با عراق را در اختیار دارند و عملاً ورود و خروج کالا و ادوات نظامی در این نقطه با نظر سپاه قدس انجام میشود.
سپاه قدس برای ایجاد یک پایگاه دائمی در این منطقه با چندین مشکل مهم درگیر بوده است. بافت مذهبی ساکنان مثلثی که ابوکمال، دیرالزور و پالمیرا را شامل میشود سنی است. ایران در سالهای گذشته تلاش کرده تا خانههای آوارگان جنگی در شهر پالمیرا را تصاحب کند و با اسکان نیروهای لشکر فاطمیون و کتائب سیدالشهدا، ترکیب قومیتی در آنجا را تا حدودی تغییر دهد. همچنین گزارش شده است که چندین مرکز فرهنگی در این سه نقطه برای ایجاد تغییرات مذهبی در ساکنان ایجاد شده است.