صبح جمعه ۱۳ اسفند / ۴ مارس مقام‌های محلی و بازرسی هسته‌ای اوکراین اعلام کردند که نیروهای روسیه کنترل نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا در جنوب شرقی اوکراین را به‌دست گرفتند
بازرسی هسته‌ای اوکراین گفته است که کارکنان این تأسیسات بزرگ به کار خود در راکتور برای تأمین برق ادامه می‌دهند.
در شبکه‌های اجتماعی به نقل از بازرسی هسته‌ای اوکراین گفته شده که پرسنل عملیاتی وضعیت واحدهای برق را زیر نظر دارند. این سازمان افزوده است که تلاش‌ها برای اجرای الزامات ایمنی انجام شده است.
پیش از آن در ساعات نخست روز جمعه اوکراین اعلام کرد که نیروهای روسی به این نیروگاه حمله کرده‌اند و یک مرکز آموزشی پنج طبقه در مجاورت آن را به آتش کشیدند.
این آتش‌سوزی مهار شد و بخش خدمات اورژانس در فیس‌بوک گفت هیچ کس در این حادثه کشته نشده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اعلام کرد که اوکراین گفته است تجهیزات حساس و ضروری در نیروگاه آسیبی ندیده‌اند. این سازمان ناظر فعالیت‌های هسته‌ای افزود هیچ تغییری در میزان تشعشعات رادیواکتیو نیروگاه گزارش نشده است.
به‌گزارش رویترز، جنیفر گرانهولم، وزیر انرژی آمریکا گفت راکتورهای نیروگاه زاپروژیا «با ساختارهای مهار قوی محافظت می‌شوند و راکتورها به‌طور ایمن خاموش می‌شوند».
گرانهولم در توئیتر نوشت که با وزیر انرژی اوکراین درباره وضعیت نیروگاه صحبت کرده و او گفته است که در نزدیکی این مرکز هیچ نشانه‌ای از تشعشعات رادیواکتیو بالا وجود ندارد.
سرویس‌های اضطراری اوکراین اعلام کردند که یکی از شش واحد نیروگاه هسته‌ای از اوایل روز جمعه مشغول به کار بود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین پس از اعلام حمله روسیه به نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا مسکو را به «تروریسم هسته‌ای» متهم کرد و گفت این کشور می‌خواهد فاجعه چرنوبیل را تکرار کند.
زلنسکی افزود هیچ کشوری به‌جز روسیه به نیروگاه‌های هسته‌ای شلیک نکرده است و این اولین بار در تاریخ بشریت است.
حمله روسیه به این نیروگاه زنگ خطر جهانی در مورد خطر هسته‌ای در جنگ اوکراین را به‌صدا درآورد.
دفتر بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، پس از حمله نظامیان روسی به نیروگاه زاپروژیا خواهان تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل شد.
دفتر جانسون گفت نخست‌وزیر بریتانیا در ساعات اولیه صبح جمعه با زلنسکی صحبت کرده و گفته است بریتانیا این موضوع را فوراً با روسیه و شرکای نزدیک خود در میان خواهد گذاشت.
دفتر جانسون در بیانیه‌ای آورد:
«نخست‌وزیر گفت اقدامات بی‌پروای پوتین اکنون می‌تواند مستقیماً امنیت تمام اروپا را تهدید کند و او هر کاری که می‌تواند انجام خواهد داد تا اطمینان حاصل شود که اوضاع بدتر از این نخواهد شد.»
روز جمعه دیمیترو ژیویتسکی از مسئولان محلی شهر اوختیرکا واقع در شمال شرق اوکراین نیز از حمله هوایی روسیه به نیروگاه برق این شهر و تخریب آن خبر داد و گفت ساکنان اوختیرکا بدون گرما و برق مانده‌اند.
دیمیترو ژیویتسکی در کانال تلگرام نوشت:
«ما در تلاش هستیم تا مردم را فوراً از شهر خارج کنیم، زیرا در طول یک روز ساختمان‌های آپارتمانی بدون آب، نور یا برق به تله سنگی سرد تبدیل می‌شوند.»
این حمله روز پنج‌شنبه انجام شد. اوختیرکا پایگاه نظامی کلیدی است که هفته گذشته در حمله روسیه به آن حدود ۷۰ سرباز اوکراینی کشته شدند.
این حملات در حالی انجام می‌شود که کرملین بارها گفته است که حملات نظامی این کشور علیه مردم و زیرساخت‌های اوکراین نیست.
روز گذشته دور دوم مذاکرات روسیه و اوکراین در غرب بلاروس برگزار شد. رشاتودی گزارش داد که مسکو و کی‌یف در مورد سازوکار ایجاد گذرگاه‌های امن به‌منظور تخلیه غیرنظامیان توافق کردند.
میخائیل پودولیاک، دستیار رئیس جمهوری اوکراین گفت:
«روسیه و اوکراین به‌زودی کانال‌های ارتباطی و همکاری برای سازماندهی این گذرگاه‌ها را ایجاد خواهند کرد.»
ولادیمیر مدینسکی، رئیس هیئت روسی، این تحول را تأیید کرد و گفت که دو طرف «مسئله اصلی» نجات جان غیرنظامیان را حل کرده‌اند. او افزود:
«مذاکره‌کنندگان همچنین در مورد سایر موضوعات برجسته از جمله مسائل نظامی و بشردوستانه و مصالحه سیاسی آینده نقاط مشترکی پیدا کردند.»
با این حال طرف اوکراینی گفت به نتایجی که از مذاکرات انتظار داشت دست نیافته است. او بدون اشاره به زمان و مکان مذاکرات بعدی افزود انتظار می‌رود دور سوم مذاکرات در آینده نزدیک برگزار شود.
روز جمعه وزارت دفاع بریتانیا نیز اعلام کرد که شهر بندری مهم ماریوپول همچنان تحت کنترل اوکراین است، اما توسط نیروهای روسیه محاصره شده است.
این وزارتخانه در آخرین به‌روزرسانی اطلاعاتی روزانه خود افزوده است که زیرساخت‌های غیرنظامی شهر «در معرض حملات شدید روسیه قرار دارد».