جو بایدن و ولادیمیر پوتین، رئیسان جمهوری آمریکا و روسیه چهارشنبه ۱۶ ژوئن/۲۶ خرداد برای نخستین بار از زمان ورود بایدن به کاخ سفید با یکدیگر در ژنو دیدار و گفتوگو کردند. طرفین با یکدیگر بر سر کنترل و نظارت بر سلاحهای هستهای به توافق رسیدند.
بایدن از این دیدار به عنوان یک دیدار «مثبت» و پوتین به عنوان یک دیدار «سازنده» و بدون اظهارات «خصومتآمیز» یاد کرد.
رئیسان جمهوری آمریکا و روسیه در پایان نشست ژنو نشستهای خبری جداگانهای برگزار کردند. بایدن گفت در گفتوگو با پوتین به جای تهدید روسیه، مشخص و روشن کرده است که آمریکا تهدیدات سایبری را تحمل نمیکند:
«من به او نگاه کردم و گفتم: اگر خط لوله نفتی شما هدف حملات سایبری قرار بگیرد، چه حس و حالی دارید؟ او هم گفت: [در این صورت] اتفاق مهمی افتاده.»
در مه/ اردیبهشت سال جاری در اثر خط لوله شرکت کلنیال که بزرگترین خط لوله انتقال نفت در آمریکاست هدف حمله سایبری قرار گرفت و به مدت چندین روز از کار افتاد و ایالات متحده با کمبود سوخت مواجه شد.
بایدن در ادامه نشست خبری خود گفت:
«من به او توضیح دادم که ما توانایی سایبری بالایی داریم و حالا او این را میداند.»
پوتین نیز در نشست خبری مجزای خود اتهام حمله سایبری روسیه علیه آمریکا را رد کرد و گفت قرار است دو کشور رایزنی درباره امنیت سایبری را آغاز کنند و هر دو طرف باید در این زمینه تعهدات خاصی را بپذیرند.
مسأله ناوالنی
طرفین به توافق مهمی دست یافتند: سفیران دو کشور کار خود را از سر می گیرند.
در ماههای گذشته روابط واشنگتن و مسکو رو به تیرگی گذاشته بود. بایدن در مارس سال جاری پوتین را «قاتل» خواند و مسکو هم سفیر خود در واشنگتن را فراخواند. واشنگتن هم در پاسخ سفیر خود در مسکو را به پایتخت بازگرداند.
پوتین از روند گفتوگوها با همتای آمریکایی خود در ژنو اظهار رضایت کرد. با اینحال اختلافات بر سر نقض حقوق بشر همچنان باقی است. بایدن گفت: چنانچه آلکسی ناوالنی، منتقد کرملین در زندان بمیرد، پیامدهای آن برای روسیه بسیار «سنگین» خواهد بود.
پوتین در نشست خبری در ژنو در جمع خبرنگاران گفت آمریکا نیرو به مرز اوکراین میفرستد و در همان حال از حملات سایبری گلایهمند است.
رئیس جمهوری روسیه به جنبش سیاهان آمریکا و حمله ششم ژانویه به کنگره اشاره کرد و تلویحا گفت روسیه با بازداشت ناوالنی قصد دارد مانع چنین اتفاقاتی در مسکو شود.
بایدن مقایسه حمله ششم ژانویه به کنگره با بازداشت ناوالنی را «مضحک» خواند. گفت:
«عدهای تبهکار به کنگره هجوم آوردند، یک افسر پلیس را به قتل رساندند و حالا میبایست در پیشگاه قانون پاسخگو باشند. این فرق دارد با اینکه عدهای به طرف کنگره راهپیمایی کنند و بگویند به ما اجازه داده نمیشود انتقادات خودمان را بیان کنیم.»
پیمان استارت نو
پوتین در نشست خبری خود در ژنو درباره بحران اوکراین گفت بایدن با حل مسئله اوکراین از طریق توافقنامه مینسک موافقت کرده است. رئیس جمهوری روسیه در خصوص پیوستن اوکراین به ناتو هم گفت:
«فکر نمیکنم چیزی برای بحث در اینباره وجود داشته باشد.»
رئیس جمهوری روسیه همچنین اعلام کرد که مسکو و واشنگتن گفتوگوها درباره پیمان «استارت نو» را از سر میگیرند. رئیس جمهوری روسیه یادآوری که مسکو و واشنگتن مسئول کنترل سلاحهای هستهای و ثبات هستهای در جهان هستند.
پیمان استارت نو که در سال ۲۰۱۰ به امضا رسید تعداد کلاهکهای هستهای، بمبهای هستهای و موشکها در زرادخانههای هستهای آمریکا و روسیه را محدود میکند.
در بیانیه مشترکی که طرفین بعد از نشست ژنو امضا کردند آمده است:
«ما “جوزف آر. بایدن”، رئیس جمهوری آمریکا و “ولادیمیر پوتین” رئیس جمهوری روسیه خاطر نشان میکنیم که ایالات متحده و روسیه نشان دادهاند که حتی در دورههای پرتنش میتوانند در اهداف مشترک قابل پیشبینی در حوزه راهبردی، کاهش خطر درگیریهای نظامی و تهدید جنگ اتمی پیشرفت کنند.»
در بخش دیگر این بیانیه آمده است:
«تمدید اخیر پیمان “استارت نو” نمونهای از تعهد ما در زمینه کنترل تسلیحات اتمی است. امروز، ما این اصل را دوباره تایید میکنیم که جنگ هستهای فاتح ندارد و هرگز نباید وارد چنین جنگی شد.»