دولت تحت رهبری کُردها در شمال شرقی سوریه یک زن هلندی، دو پسر کوچکش و یک دختر هلندی را که در اردوگاه خانوادههای جنگجویان گروه داعش زندگی میکردند، به هلند تحویل داد.
هیاتی از هلند به رهبری امیل دو بونت، فرستاده ویژه این کشور در سوریه، این چهار نفر را روز شنبه ۵ ژوئن در شهر قامیشلی در دفاتر دولت کُرد پذیرفت.
این گروه چهارنفره به زودی به هلند منتقل میشوند و مقامات کُرد اعلام کردهاند که این زن بزرگسال با هیچگونه اتهام کیفری از سوی دولت آنها روبهرو نیست.
این اقدام، گام کوچکی برای حل یک مسئله پیچیده برای کشورهای اروپایی و خاورمیانه است: با هزاران شهروندی که به مناطق تحت کنترل داعش در سوریه و عراق سفر کرده بودند، چه باید کرد؟
در یک کنفرانس خبری که برای تحویل این افراد ترتیب داده شد، دی بونت گفت که این چهار نفر در یک شهرک کوچک معروف به اردوگاه روژ زندگی میکردند. بیشتر زنان غربی که به سوریه و عراق سفر کرده بودند و همچنین فرزندانشان در آنجا زندگی میکنند.
دی بونت گفت:
«این یک مأموریت کنسولی بسیار خاص است که دولت من تصمیم گرفته آن را به عهده بگیرد؛ زیرا دادگاه هلند در این موارد خاص احکام صادر کرده است.» او در مورد این احکام جزئیات بیشتری نداد.
وی افزود:
«ما در اینجا هستیم تا به دولت قانون خدمت کنیم و آنچه را که میتوانیم انجام دهیم تا به روند قانونی رسیدگی کمک کنیم.»
«خطرناک ترین اردوگاه»
این دومین بار است که شهروندان هلند از اردوگاههای شمال شرقی سوریه به کشور بازگردانده میشوند. هزاران خارجی از زمان شکست گروه داعش در سال ۲۰۱۹ در این اردوگاهها زندگی میکنند. دو کودک یتیم هلندی در ژوئن ۲۰۱۹ به کشور خود بازگردانده شدند.
کشورهای اروپایی تمایلی به بازگشت اتباع خود در چنین شرایطی ندارند. اکثر آنها میگویند که شواهد کافی برای محاکمه کسانی که به این گروه پیوستهاند وجود ندارد و میترسند این افراد با داعش ارتباط برقرار کنند.
دادگاه هلند سال گذشته حکم داد که مقامات موظف نیستند گروهی متشکل از ۲۳ زن هلندی و ۵۶ فرزندشان را که اکنون در شمال سوریه زندانی هستند، به کشور خود بازگرداند. کارشناسان گفتند که در موارد خاص استثنائاتی وجود دارد.
حداقل ۲۲۰ کودک از این دست با ملیت هلندی در سوریه یا ترکیه باقی ماندهاند که ۷۵ درصد آنها زیر چهار سال نیستند و از پدر و مادری با تابعیت هلند در این منطقه متولد شدهاند.
مقامات کُرد سوریه که بخشی از ائتلاف بین المللی بودند، تا زمان سقوط «خلافت» خود خوانده داعش در مارس ۲۰۱۹ علیه این گروه جنگیدند. آنها میگویند اردوگاههایی که بیش از ۷۰ هزار نفر از اعضای خانواده داعش در آن اقامت دارند، تهدیدی امنیتی و باری سنگین بر دوش آنهاست. کُردها هنوز در حال نبرد با جنگجویان هستند و نگرانند این اردوگاهها برخی اعضای فعال داعش را نیز در خود جای دهند.
عبدالکریم عمر، از مقامات دولت کُرد سوریه گفته:
«جامعه بینالمللی باید مسئولیتهای خود را در مورد محاکمه این شبه نظامیان و بازگرداندن اتباع خود به دوش بکشد.»
او تقاضای کمک کرد تا یک گروه دیگر اردوگاه «الحول» را که او «خطرناکترین اردوگاه جهان» نامیده، مدیریت کند.
گروههای امدادی شرایط وخیمی را در الحول توصیف کردهاند. مقامات کُرد سوریه برای کنترل آن تلاش میکنند اما شمار قتلها در این اردوگاه در حال افزایش است. اعتقاد بر این است که این قتلها توسط حامیان داعش به عنوان مجازات علیه افرادی که از ایدئولوژی این گروه دور می شوند، انجام میشود.
هزاران نفر از اعضای داعش هم در زندانها به سر میبرند که روندهای قانونی رسمی ندارد و دادگاه برای آنها به ندرت برگزار میشود.