سازمان عفو بینالملل با صدور بیانیهای از مقامات حکومتی در ایران خواست تا ضمن متوقف کردن تخریب گورهای جمعی در خاوران، اجازه دهند شهروندان بهایی فوتشدگان خود را با وقار و شرافتمندانه به خاک بسپارند.
این سازمان حقوق بشری از جامعه جهانی خواست تا مقامات دولتی جمهوری اسلامی از جمله مسئولان شهرداری تهران و سایر شهرها و همچنین وزارت کشور که مدیریت گورستانها را برعهده دارند، برای حفاظت و نگهداری خاوران و سایر گورهای جمعی به عنوان اسناد جنایت در سراسر ایران، تحت فشار قرار دهند.
دیانا الطحاوی، معاون دفتر خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بینالملل درباره تلاش حکومت برای تخریب گورستان خاوران گفت:
«این آخرین تلاش جنایتکارانه مقامات ایران برای تخریب گورهای دسته جمعی قربانیان قتل عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ (کسانی که به زور ناپدید شدند و به طور غیرقانونی اعدام شدند)، در جهت از بین بردن شواهد مهم جنایات علیه بشریت، انکار حقیقت، عدالت و جبران خسارت به خانوادهها بوده است.»
به گفته الطحاوی، مقامات جمهوری اسلامی علاوه بر اینکه درد و رنج اقلیت بهایی تحت آزار و اذیت را در مورد دفنِ با عزت عزیزانشان مطابق با اعتقادات مذهبی خود میافزایند، عامدانه «صحنه جرم» را نیز نابود میکنند.
اوایل اردیبهشت ماه ۹۹ انتشار تصاویر قبرهای جدید حفر شده در گورستان خاوران خبرساز شد. حفر این گورها بازماندگان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ را نگران کرد که حکومت برای تغییر چهره خاوران دست به ترفند جدیدی زده است.
در قبرهای جدید حفر شده، دو شهروندان بهایی تازه درگذشته دفن شدهاند.
- بیشتر بخوانید: ۱۰ قبر جدید در گورستان خاوران حفر شده است
عفو بینالملل در بیانیه خود اعلام کرد که در همین رابطه با یک گروه حقوق بشری بهایی در ایران و چند تن از بازماندگان قتلعام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ در خارج از کشور مصاحبه کرده است.
از سوی دیگر ۷۲ خانواده دادخواه خاوران در نامهای که خطاب به آزادیخواهان، خانوادههای بهایی و نهادها و سازمانهای بینالمللی آزادیخواه و مستقل نوشته شده و برای جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل و اینس (اگنس) کامالار، دبیرکل سازمان عفو بینالملل فرستاده شده، تأکید کردهاند «خاوران سند جنایت است» و باید حفظ شود.
امضاکنندگان این نامه به عنوان خانوادههای دادخواه از مردم ایران، جامعه بهاییان و تمامی نهادها و سازمانهای مستقل بینالمللی آزادیخواه خواستهاند که اجازه ندهند خاوران به عنوان سند جنایتهای حکومت، نابود شود:
«فاجعهای در خاوران در حال وقوع است و ضرورت دارد هر کاری از دستمان بر میآید انجام دهیم تا بتوانیم جلوی این فاجعه را بگیریم. حفظ خاوران به آسانی به دست نیامده است و نباید اجازه دهیم که آن را نابود کنند؛ حتی اگر استخوانهای عزیزان ما را از آنجا برده باشند.»
پیش از این دیان علایی، نماینده جامعه بینالمللی بهایی در مقر سازمان ملل در ژنو، تخریب و هتک حرمت گورستان بهاییان در ایران را «بخشی از سیاست دیرینه دولت برای آزار و سرکوب بهاییان» توصیف کرد.
سیمین فهندژ، سخنگوی جامعه بهاییان ایران در دفتر سازمان ملل در ژنو هم در همین زمینه به زمانه گفته است:
«بهاییان از روز اول با دفن فوتشدگان خود روی زمین خاوران مخالفت کرده و مقاومت زیادی هم کردهاند. در مواردی که خانوادهها مقاومت شدیدی در برابر درخواستهای دولت داشتهاند، مأموران امنیتی با توسل به زور، اجساد را به قسمت دیگری از خاوران برده و بدون اجازه برگزاری مراسم بهاییان، دفن کردهاند.»
به گفته فهندژ، گلستان جاوید تهران یکی از گورستانهای بهایی شامل بیش از ۱۵ هزار قبر بود که بعد از انقلاب تخریب شد. سپس حکومت جمهوری اسلامی قطعهای زمین موسوم به لعنتآباد را در منطقه خاوران به بهاییان اختصاص داد. به تازگی بهاییان حتی از استفاده از این زمین هم منع شدهاند:
«به آنها گفته شده باید بین گزینههای غیرممکن و غیرقابل قبول انتخاب کنند. یکی از این گزینهها انتخاب فضای باریک بین گورهای قبلی برای دفن درگذشتگان جدید بود. گزینه دیگر انتخاب محل دفن هزاران زندانی سیاسی که در سالهای دهه ۱۳۶۰ اعدام شدهاند.»