در طی مذاکرات غیرمستقیم در وین مقامات آمریکایی از گفت‌وگو درباره تحریم‌هایی که قرار است لغو شوند خودداری کردهاند. اما آن‌ها اعلام کردهاند آماده‌اند تحریم‌هایی را که به برنامه هسته‌ای ایران مرتبط نیست و یا مانع از بهره‌برداری ایران از منافع برجام می‌شود لغو کنند. برخی از تحریم‌های بانکی ایران، هم به برنامه هسته‌ای ایران و هم به مقابله با تروریسم و حقوق بشر ربط دارد و لذا تفکیک تحریم‌ها به لحاظ حقوقی دشوار است.
پیچیدگی مذاکرات
نشست کمیسیون مشترک برجام سه‌شنبه گذشته با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) و نماینده اتحادیه اروپا در شهر وین برگزار شد. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران و رئیس هیأت ایرانی در وین اعلام کرده بود که قرار شده است روند مذاکرات تسریع شود. محمود واعظی، رئیس دفتر روحانی صبح پنجشنبه ۹ اردیبهشت با پیچیده خواندن مذاکرات وین گفت: «اما نسبت به پیچیدگی‌اش، آنچه که تا به امروز انجام شده امیدوارکننده است و گام‌های خیلی خوبی تاکنون برداشته شده است.»
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران پیش از این تاکید کرده بود:
«اگر آمریکا می‌خواهد بتواند به برجام برگردد، باید کلیه تحریم‌ها را بردارد و فهرست تمامی تحریم‌ها را ارائه دهد. طبق برجام وظیفه آمریکاست که کلیه تحریم‌ها را اولاً اعلام کند و ثانیاً بردارد و این سیاست غیرقابل تغییر ماست. ایران هم اعلام کرده است».
مقامات دولت بایدن به آسوشیتدپرس گفته‌اند لغو برخی از این تحریم‌ها اجتناب‌ناپذیر است. زیرا دولت ترامپ برای جلوگیری از احیای برجام و بازگشت آمریکا به توافق این گروه از تحریم‌ها را علیه ایران وضع کرده است.
به گزارش آسوشیتدپرس، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت:
«بازگشت به برجام به معنای لغو برخی تحریم‌ها است. اما ما در نظر داریم فقط تحریم‌هایی را برداریم که با برنامه هسته‌ای ایران مرتبط است. حتی اگر ما به برجام برگردیم که فعلا در حد یک فرضیه است، تحریم‌هایی را که در ارتباط با برنامه موشکی ایران و حمایت این کشور از تروریسم و نقض حقوق بشر است حفظ می‌کنیم.»
لغو اجتناب‌ناپذیر برخی تحریم‌ها، اما کدام تحریم‌ها؟
مقامات پیشین دولت ترامپ ادعا می‌کنند که همه تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه ایران قانونی است و کارشناسان حقوقی آن را تایید کردهاند. یک مقام بلندپایه وزارت خارجه آمریکا که در مذاکرات وین حضور دارد، به آسوشیتدپرس گفته است که کلیه تحریم‌ها علیه ایران می‌بایست از نظر قانونی مجدداً بررسی شوند. تحریم بانکی ایران و تحریم کشتی‌رانی برای محدود کردن برنانه موشکی ایران وضع شد اما منافع ایران از برجام را به خطر می‌اندازد. مارک دوبوویتز، از حامیان سرسخت تشدید تحریم‌ها علیه ایران در دوران ترامپ به آسوشیتدپرس گفته است که دولت بایدن در نظر دارد دسترسی بانک مرکزی ایران به دلار را از طریق بانک‌های آمریکایی برقرار کند. این گروه از تحریم‌ها موسوم به چرخه دلار یا U-turn مانع اصلی تعاملات بانکی ایران و مانع بزرگ بهره‌مندی ایران از منابع برجام است. به گفته عراقچی کارگروهی در وین در حال شناسایی این تحریم‌هاست.
لغو تحریم‌ها علیه بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی و شرکت ملی نفت در چارچوب قانون کاتسا وضع شده. عباس عراقچی سه‌شنبه گذشته گفته بود: ایران بر لغو همه تحریم‌ها از جمله کاتسا تاکید دارد.
عراقچی درباره ترتیبات اقدامات آمریکا و ایران تاکید کرد: مواضع ما هیچ تغییری نکرده است. آمریکا ابتدا باید همه تحریم‌ها را لغو کند و ایران تنها پس از راستی‌آزمایی لغو تحریم‌های آمریکا، به تعهدات برجامی خود بازمی‌گردد.
عراقچی افزود: این موضع ایران تغییر نخواهد کرد.
بیشتر بخوانید: