سخنگوی دولت روحانی اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران سرانجام صبح دوشنبه ۱۵ دی در تأسیسات هسته‌ای فردو غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم را آغاز کرد. این امر عملا به معنای آخرین گام ایران برای خروج از توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.
بر اساس طرحی که در واکنش به ترور محسن فخری‌زاده در مجلس به تصویب رسید، چنانچه پس از سه ماه روابط بانکی ایران در اروپا و میزان خرید نفت آنها از ایران به شرایط «عادی و رضایت‌بخش» بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند. مصوبه «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» دارای نه ماده است که بر اساس مواد ۱، ۲ و ۳ دولت مکلف شده تا بلافاصله پس از تصویب قانون به تولید اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد بپردازد، ماهانه ۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده انباشت و نگهداری کند و حداکثر ظرف مدت سه ماه هزار دستگاه ماشین‌های نسل دوم و ۱۶۴ دستگاه ماشین‌های نسل ششم را نصب کند.
علی ربیعی، سخنگوی دولت روحانی دوشنبه ۱۵ مهر درباره چگونگی اجرای مصوبه هسته‌ای مجلس گفت:
«دولت پیش از این هم اعلام کرده که قانون مصوب مجلس را لازم الاجرا می‌داند و به آن پایبند خواهد بود. هرچند دولت از ابتدا این طرح را به مصلحت ندانسته و به خاطر طرف مشورت قرار نگرفتن دولت در تصویب نهایی آن انتقادهایی را وارد می‌دانست اما این مسائل تاثیری بر تعهد دولت به اجرای این قوانین نداشته است.»
ربیعی سپس در ادامه این سخنان از آغاز غنی‌سازی اورانیوم در تأسیسات هسته‌ای فردو خبر داد:
«رئیس جمهوری در روزهای گذشته دستور راه‌اندازی غنی‌سازی ۲۰ درصدی را صادر نمودند و از ساعاتی پیش پس از انجام اقدامات اولیه از قبیل اطلاع‌رسانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تحویل پرسشنامه طراحی بر مبنای تعهدات پادمانی کشور، فرآیند تزریق گاز شروع شد و تا ساعاتی دیگر اولین محصول UF6 به دست خواهد آمد.»
هگزافلوراید اورانیوم با فرمول UF6 ترکیبی است که از کیک زرد گرفته می‌شود و در غنی‌سازی اورانیوم بکار می‌رود.
اختلاف بر سر آیین‌نامه اجرایی
مصوبه هسته‌ای مجلس پس از تصویب دو فوریت آن در روز یک‌شنبه ۹ آذر و بررسی و تصویب جزئیات در روز سه‌شنبه ۱۱ آذر، نهایتاً با رفع ایراد شورای نگهبان در روز چهارشنبه ۱۲ آذر نهایی شد و در تاریخ ۱۸ آذر برای چاپ به روزنامه‌های کثیرالانتشار ارسال و در تاریخ ۲۰ آذر منتشر شد. مطابق قانون دولت می‌بایست ۱۵ روز بعد در تاریخ ۵ دی مصوبه مجلس را اجرا کند. بر اساس آیین‌نامه اما دولت به سازمان انرژی اتمی دو ماه مهلت داده بود گزارش جامعی از وضعیت موجود و نیز موارد نیاز به اورانیوم با غنای ۲۰ درصد و پیش‌نیازهای فنی و مالی تهیه و به دولت ارائه دهد. سپس بعد از تأمین اعتبار غنی‌سازی را انجام دهد. این امر اما با انتقاد نمایندگان جبهه پایداری مواجه شد، بدان حد که علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای تحت فشار قرار گرفت.
صالحی یک‌شنبه ۱۴ دی گفت بود:
«برای اجرای غنی سازی ۲۰ درصد منتظر دستور روحانی هستیم. غنی‌سازی ۲۰ درصد مصوب مجلس است و ما باید آن را اجرا کنیم. ما دستمان روی ماشه‌است و منتظریم دستور رئیس جمهور هستیم.»
در چارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، ایران در تأسیسات زیرزمینی نطنز فقط باید با سانتریفیوژهای نسل اول IR-1 به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش اخیر خود که ۱۱ نوامبر / ۲۱ آبان منتشر شد، اعلام کرد میزان ذخائر اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۲ برابر محدودیت اعلام‌شده در توافق هسته‌ای برجام است. ایران پیش از این رسما به شورای حکام اعلام کرده بود که غنی‌سازی اورانیون به میزان ۲۰ درصد را از سر می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: