سید مصطفی هاشمی‌زاده، دانشجوی مهندسی عمران دانشگاه تهران که در اعتراضات دی ماه ۹۸ بازداشت و از سوی دادگاه انقلاب به شش سال زندان و تحمل ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد، برای اجرای حکم حبس به واحد اجرای احکام اوین احضار شده است.
یک منبع مطلع از درون دانشگاه که خواست نامش فاش نشود، در گفت‌و‌گو با زمانه می‌گوید که روند پرونده هاشمی‌زاده از لحظه بازداشت تا صدور حکم حبس و شلاق برای او، یکی از «عجیب‌ترین» برخوردهایی است که در طول سال‌های گذشته از سوی نهادهای امنیتی و قضایی با یک فعال دانشجویی شده است.
مصطفی هاشمی‌زاده در تاریخ ۲۶ دی ماه ۱۳۹۸ و پس از شرکت در مراسم یادبود جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی در محوطه پردیس مرکزی دانشگاه تهران از سوی حراست این دانشگاه احضار شد و با همکاری مستقیم اسماعیل سلیمانی، رئیس حراست دانشگاه با مأموران امنیتی لباس شخصی، به محض خروج از دانشگاه در خیابان ۱۶ آذر بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل شد.
هاشمی‌زاده یک روز پس از بازداشت به دادسرای تجریش منتقل و سپس از آنجا به دادسرای اوین شعبه هفت بازپرسی تحویل داده شد.
نکته قابل توجه در پرونده این فعال دانشجویی این است که قاضی پس از ورود به اولین جلسه دادگاه و استقرار در جایگاه خود، به صراحت اعلام کرده که رأی خود را «پیش از برگزاری دادگاه» صادر کرده و اشد مجازات را درباره این فعال دانشجویی در نظر گرفته است.
منبع مطلع از وضعیت هاشمی زاده در همین رابطه به زمانه می‌گوید که قاضی در حالی چنین برخوردی با این دانشجو داشته که خانواده و وکیل این فعال دانشجویی نیز در دادگاه حضور داشته‌اند.
به گفته او، دادگاه بدون در نظر گرفتن دفاعیات مصطفی هاشمی‌زاده، دو روز بعد حکم صادر شده را به او ابلاغ کرده است.
به نحوی که در گزارش‌های منتشر شده درباره مصطفی هاشمی‌زاده در رسانه‌ها آمده، قاضی پرونده او ایمان افشاری است که همزمان ریاست شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب و ریاست حفاظت اطلاعات دادگاه انقلاب تهران را بر عهده دارد. هاشمی‌زاده توسط این قاضی بابت اتهامات «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» و «اخلال در نظم و آسایش عمومی» به تحمل شش سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده است.
افشاری همچنین دو سال ممنوعیت از ورود به خوابگاه دانشجویی و سه ماه خدمات عمومی رایگان و عام‌المنفعه در بیمارستان روان‌پزشکی نیایش تهران را نیز به عنوان مجازات تکمیلی برای این فعال دانشجویی در نظر گرفته است.
منبع مطلع از وضعیت هاشمی‌زاده اما می‌گوید قاضی در همین جلسه دادگاه به ایراد «خطبه و سخنرانی و ارشاد متهم» به مدت ۴۵ دقیقه پرداخته و در آخر به توهین و تخفیف و تحقیر متوسل شده و گفته است:
«تو یک فرد بی‌تربیت و بی‌ادبی که لیاقت تحصیل در دانشگاه تهران را نداری چون به پدر امت اسلامی توهین کرده‌ای و دانشگاه تهران محل تحصیل انسان‌های شریف و قدردان است که قدر امنیت ایجاد شده و امکانات دانشگاه تهران را می‌دانند نه افرادی مثل تو که مزدور و عامل بیگانگان هستید.»
گذشته از موارد بالا، هاشمی‌زاده در طی روند بازجویی نیز از سوی مأموران امنیتی مورد تهدیدهای عجیبی قرار گرفته است.
به نوشته کانال تلگرامی دانشجویان متحد، هاشمی‌زاده در زمان بازداشت بارها توسط بازجو تهدید به کشته شدن با «آمپول هوا» و سپس «رها شدن در محل نامعلوم» شده است.
این کانال تلگرامی همچنین نوشته که مأموران امنیتی چندین بار به او گفته‌اند «صبح اول وقت تو را خواهیم کشت» مگر آنکه اعترافات مورد نظر ما را در برگه بازجویی بنویسی.
منبع مطلع از وضعیت مصطفی هاشمی‌زاده اما با اشاره به مورد عجیب دیگری که در پرونده این فعال دانشجویی وجود دارد، می‌گوید:
«در پرونده مصطفی، آقای افشاری حکم بدوی را داده و پس از اعتراض به این حکم، پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارسال شده است. جالب اینجاست مصطفی در حالی برای اجرای حکم احضار شده که هنوز نتیجه دادگاه تجدیدنظر مشخص نیست و این مسأله نشان از بی‌برنامگی گسترده‌ای است که در دستگاه قضایی وجود دارد.»
کرونا، تعطیلی دانشگاه‌ها و تداوم سرکوب‌ها
منبع مطلع طرف گفت‌و‌گو با زمانه اما در تشریح وضعیت سرکوب دانشجویان در ماه‌های پس از شیوع کرونا معتقد است که گرچه دانشگاه در حال حاضر تعطیل شده و دانشجویان نمی‌توانند در صحن دانشگاه حضور میدانی داشته باشند اما سرکوب دانشجویان از سوی نهادهای امنیتی همچنان در دستور کار است:
«نکته اصلی که در مورد کرونا محل بحث است فقدانی است که برای سازماندهی کار جمعی و تجمعات اعتراضی و در واقع تشکیلات‌یابی در فضای دانشگاه احساس می‌شود. قبل از کرونا اتحادیه‌ای و تشکیلاتی چه در سطح دانشگاه‌ها و در بین آنها در حال شکل‌گیری بود اما شیوع این ویروس، این روند را متوقف کرد.»
این منبع مطلع اقدامات هماهنگ و هم‌راستای فعالان دانشجویی در سال‌های اخیر و پیش از شیوع کرونا را به‌عنوان شاهدی برای گفته‌های خود می‌آورد و می‌گوید:
«حتی در روزهای منتهی به انتخابات مجلس، “دانشجویان متحد” بیانیه مشترکی دادند که بیانیه خوبی بود اما بعد از کرونا به واسطه گسست در تشکل‌یابی و شبکه‌سازی و ارتباطات میان دانشجویان، امکان مقاومت جمعی از آنها گرفته شد و به همین دلیل وقتی با یک دانشجو برخورد امنیتی می‌شود، جایی برای اعتراض وجود ندارد.»
در ماه‌های اخیر و همزمان با افزایش خطر شیوع ویروس کرونا در ایران، در حالی که دانشگاه‌ها در سراسر کشور به حالت تعطیل درآمده‌اند، سرکوب فعالان دانشجویی همچنان ادامه دارد. تنها چند روز پس از اعلام تعطیلی دانشگاه‌های کشور، چندین فعال دانشجویی در سراسر کشور از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
بیشتر این بازداشت شدگان در ارتباط با اعتراضات سراسری آبان ۹۸ و همچنین شرکت در تجمعات اعتراضی که علیه ساقط کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط پدافند هوایی سپاه پاسداران بر پا شده بود، بازداشت شدند یا تحت پیگرد قرار گرفتند.
نهادهای امنیتی همچنین با سوء‌استفاده از تعطیلی دانشگاه‌ها اقدام به انتقام‌جویی از دانشجویانی کرده‌اند که در مواردی به غیر از شرکت در اعتراضات سراسری آبان و دی ماه ۹۸، فعالیت‌های اعتراضی داشته‌اند.
در یکی از آخرین این اقدامات، حراست دانشگاه بوعلی سینا در همدان، با عنوان اتهامی «توهین به وزیر علوم» تعدادی از دانشجویان معترض به وضعیت دانشگاه را احضار و مورد بازخواست قرار داده است.
نکته قابل توجه در احضاریه‌هایی که به دست دانشجویان این دانشگاه رسیده این است که در این احضاریه‌ها بند اتهامی «توهین به وزیر علوم» و «سر دادن شعار بر خلاف مصالح ملی» قید شده است.
منبع مطلع طرف گفت‌و‌گو با زمانه اما این برخورد با دانشجویان را ناشی از «مناسبات چاکرمآبانه در ساختار استبدادی حکومت ایران» می‌داند و می‌گوید:
«این آقای غلامی که الان وزیر علوم است قبلا رئیس دانشگاه همدان بوده و این رئیس جدیدی که آمده به واسطه حس سرسپردگی که به غلامی دارد، دانشجویانی که علیه غلامی شعار داده بودند را به کمیته انضباطی احضار کرده است.»
او همچنین درباره دیگر مسئولان دانشگاه در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی می‌گوید:
«در چند مورد همدستی سلیمانی، رئیس حراست دانشگاه تهران با نهادهای امنیتی برای بازداشت دانشجویان را می‌بینیم. نکته مهم این است که تکلیف فعالان دانشجویی با دولت [محمود] احمدی نژاد و [محمدمهدی] زاهدی، وزیر علوم او روشن بود اما در مورد دولت روحانی که با ادعا و وعده سر کار آمده، واقعا اینکه رئیس حراست دانشگاه در بازداشت بهاره هدایت و مصطفی هاشمی‌زاده مستقیما معاونت داشته، با وعده‌ها هم‌خوانی ندارد.»
بهاره هدایت، فعال دانشجویی و زندانی سیاسی سابق روز ۲۱ بهمن ماه ۹۸ بازداشت شد. در خبرها آمده بود که او در پی احضار به حراست دانشگاه تهران و حضور در آن محل، بازداشت شده است.
اسماعیل سلیمانی، رئیس حراست دانشگاه تهران اما در روزهای پس از بازداشت این فعال دانشجویی همکاری خود با مأموران امنیتی را رد کرد و گفت:
«پلیس نیازی به همکاری ما ندارد. پلیس یا هر مرجع امنیتی که ضابط دادگستری و قضایی است، می‌تواند بر اساس وظیفه‌اش اقدام کند. حالا اگر دانشجویی در دانشگاه نباشد، او را بیرون از دانشگاه می‌گیرند.»
منبع مطلع از وضعیت دانشگاه‌های کشور اما درباره تشدید سرکوب‌ها در ماه‌های اخیر می‌گوید:
«به لحاظ احکام قضایی که در سطح کشوری علیه دانشجویان صادر می‌شود، در دوره روحانی از دولت‌های قبلی وضعیت بدتر شده است. یعنی صدور احکام سنگین حبس علیه فعالان دانشجویی تبدیل به روالی عادی شده و نهادهایی همچون وزارت علوم هم هیچ‌گونه مسئولیت‌پذیری‌ای برای پیگیری این مسأله ندارند.»
- در همین زمینه