محمود خوشنام – به یکی از فرهیختهترین موسیقیدانان پیشرو در ایران میپردازیم: دکتر هرمز فرهت. او تحصیلاتش را در ایالات متحده آمریکا تا مرحله دکترای موسیقیشناسی پیش برده و رسالهاش را هم درباره موسیقی دستگاهی ایران نوشته و مفهوم «دستگاه» در موسیقی ایران را از نظر علمی تبیین کرده است.
به کوشش هرمز فرهت کرسی تاریخ و تئوری موسیقی ایران در دانشگاه کالیفرنیا بهوجود آمد. او همچنین در سالهای اقامتش در آمریکا مقالات علمی بسیاری در زمینه موسیقی ایران در مطبوعات انگلیسی زبان انتشار داد.
پس از بازگشت به ایران، فرهت به عنوان استاد در گروه موسیقی دانشگاه تهران آغاز به کار کرد و پس از مدتی هم به سرپرستی این گروه برگزیده شد.
پژوهش دکتر هرمز فرهت پیرامون مفهوم «دستگاه» در موسیقی ملی ایران
فرهت در سالهای اقامت در ایران از اعضای عالیرتبه شورای موسیقی رادیو تلویزیون و نیز از مشاوران فرهنگی جشن هنر شیراز بوده است. او پس از انقلاب برای ادای چند سخنرانی به آمریکا و ایرلند دعوت شد و در آخرین سفر، در شهرهای بلفاست و دوبلین در ایرلند بهکار دانشگاهی مشغول گردید.
هرمز فرهت موسیقی سنتی و شهری ایران را ارج مینهد و ارزشهای انسانی و عرفانی آن را ستایش میکند.
او بر این نظر است که موسیقی ملی ایران ظریف و شکننده است و مصرف زیاد از حد به آن آسیب میزند و با توجه به تنگناهای کمی و کیفی که موسیقی ملی ایران با آن مواجه است، اجراهای مکرر، یکنواخت و ملالآورش میکند.
فرهت میگوید موسیقی ملی ایران را باید مانند یک گنجینه حفظ کرد و از دستکاری در امان نگه داشت. همزمان میبایست برای رفع نیازهای موسیقیایی مردم، از همین گنجینه و با بهرهگیری از شگردهای فنی بینالمللی موسیقی تازهای آفرید.
مجموعه آوازهای ایرانی بر روی هفت رباعی از خیام، کوارتتهای شماره یک و دو، قطعاتی برای پیانو و راپسودی مازندران از آثار بهیادمانی هرمز فرهت است.
فرهت پس از بازنشستگی نیز به طور آزاد با دانشگاههای ایرلند همکاری دارد. تکههایی از راپسودی مازندران از او را هم میشنویم.
این برنامه را میتوانید از طریق فایل صوتی زیر بشنوید:
مجموعه «موسیقی پیشرو در ایران» از محمود خوشنام در رادیو زمانه:
جلوههای تازه در موسیقی ملی ایران
امینالله حسین و موسیقی رمانتیک ملی
روبیک گروگوریان و گردآوری ترانههای محلی
ثمین باغچهبان و پیوندش با ادبیات ایران
حسین ناصحی، بنیانگذار صداخانه ملی ایران
مرتضی حنانه و بازسازی ترانههای مورد پسند مردم