شورای دولتی ترکیه با حکمی بنای تاریخی ایاصوفیه در استانبول را به مسجد تبدیل کرد و آن را به سازمان امور دینی ترکیه واگذار کرد. اردوغان این حکم را امضا کرد و تبریک گفت. گامی دیگر در جهت تضعیف سکولاریسم در ترکیه.
شعبه ۱۰ شورای دولتی ترکیه، جمعه ۲۰ تیر / ۱۰ ژوئیه مصوبه هیئت وزیران این کشور به تاریخ ۲۴ نوامبر ۱۹۳۴ مبنی بر تبدیل بنای تاریخی ایاصوفیه به موزه را لغو و آن را تبدیل به مسجد کرد.
براساس این تصمیم، ایاصوفیه در مالکیت بنیاد فاتح سلطان محمدخان قرار می‌گیرد.
در حکم شورای دولتی ترکیه آمده است: «ایاصوفیه به‌عنوان مسجد در سند ثبت شده و این قابل تغییر نیست. مانع‌تراشی برای استفاده از اموال غیرمنقول و حقوق متعلق به بنیاد که در اختیار عموم گذاشته شده است، میسر نیست.»
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه شامگاه جمعه بازگشایی ایاصوفیه به‌عنوان مسجد و واگذاری آن به سازمان امور دینی را تبریک گفت و حکم شورای دولتی ترکیه را امضا کرد. فرمان اردوغان برای واگذاری ایاصوفیه به سازمان امور دینی در روزنامه رسمی منتشر شد.
«ایاصوفیه» یا «حاجیاسوفیا» کلیسای مسیحیت شرق بود که در دوره امپراتوری بیزانس به سال ۵۳۲ میلادی بنا به دستور امپراتور کنستانتین اول ساخته شد. در قرن ششم میلادی این عمارت توسط جاستنیانوس مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. این کلیسا نخست کلیسای بزرگ نام گرفت، اما پس از فتح استانبول، سلطان محمد دوم دستور داد کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کنند. سلیمان اول دستور داد نقاشی‌ها و نگارگری‌های داخل ایاصوفیه را بپوشانند تا نماز جمعه در آنجا خوانده شود و در زمان مراد سوم هم، مناره و منبر و محراب به ساختمان ایاصوفیه افزوده شد.
پس از اعلام حکومت جمهوری در ترکیه و به قدرت رسیدن مصطفی کمال آتاتورک، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد و تا امروز به همین شکل باقی ماند.
چندین کشور، به‌ویژه روسیه و یونان که از نزدیک سرنوشت میراث بیزانسی ایاصوفیه در ترکیه را دنبال می‌کنند، و همچنین آمریکا و فرانسه نسبت به تبدیل این بنای تاریخی به مکانی برای عبادت مسلمان‌ها هشدار دادند. اقدامی که اردوغان سال‌ها خواستار آن بود.
تبدیل ایاصوفیه به مسجد گامی دیگر از سوی اردوغان به سوی هرچه اسلامی‌تر کردن جامعه ترکیه است.
ترکیه، که به دست آتاتورک به‌عنوان یک جمهوری سکولار در پایان جنگ اول جهانی تأسیس شد، برای مدت‌ها موفق شده بود که شریعت را بیرون از فضای رسمی سیاسی نگه دارد، و از این بابت کشوری استثنائی و منحصر به فرد در میان کشورهای مسلمان بود. امروز اما، به‌رغم آن‌که نظام حقوقی و سیاسی سکولار هنوز در این کشور پابرجاست، تغییرات در ترکیه در جهت دیگری سیر می‌کند.
در سال‌های اخیر، حکومت اردوغان نه فقط آزادی‌های فردی را محدود کرده، بلکه افرادی را نیز که «به اسلام اهانت می‌کنند» یا به انجام مناسک اسلامی تن نمی‌دهند، مجازات کرده است. از نوامبر ۲۰۱۷، پلیس ملی –که تحت کنترل حکومت مرکزی است– نظارت و کنترل اظهارنظرها و تفسیرهای آنلاین و اینترنتی در مورد مذهب را در دستور کار قرار داده است، و هرگاه مطلبی را «توهین به اسلام» تلقی کند، آزادی بیان را سرکوب می‌کند.
انتقاد عمومی به اسلام، حتی اگر خارج از رسانه‌ها صورت پذیرفته باشد، می‌تواند خطرناک باشد. نظام آموزشی ترکیه، همچون پلیس آن، تحت کنترل دولت است، و وزیر آموزش دولت اردوغان بر اجرای مناسک اسلامی، با قرائت محافظه‌کاران، در مدارس دولتی اصرار دارد. حکومت به‌طور رسمی در حال گنجاندن مناسک و آداب مذهبی در نظام آموزش عمومی است و تمام مدارس تازه تأسسیس در ترکیه باید مجهز به نمازخانه باشند.
بیشتر بخوانید:
دیکتارتورها و اقتدارگرایان میدونن که گول زدن آدمهای مذهبی و سوار شدن بر اونها خیلی راحت تر از به دست آوردن دل آزاداندیشان و لیبرال هاست به همین خاطر وقتی میبینن که موقعیت اجتماعی و قدرتشون به خطر افتاده چنین حرکتهایی رو میزنن تا حداقل یک بخش از جامعه رو هرچند کوچک همراه خودشون داشته باشن .
با اینکه همین دیکترتورها باعث و بانیه هزاران مشکل و بدبختی در مملکت هاشون هستن اما اون آدم مذهبی این چیزها رو نمیبینه وقتی در ایاصوفیه میاد و نمازش و میخونه و سقف بلند و معماری قشنگ اونجا رو میبینه احساس میکنه به خدا نزدیک تر شده و دعا به جون اردوغان میکنه و ازش همه جا خوب میگه .
واقعا چه زیبا گفت مارکس که دین باعث افیون ملتهاست . یعنی مثل مواد مخدر یک حس کاذب در مغز آدمها ایجاد میکنه که عقل و شعور در اون لحظه تعطیل میشه و میره و میشه به راحتی افسار بر گردن طرف انداخت .
دقیقا مثل آدم معتادی که به خاطر خماری دیگه هیچی براش مهم نیست و ساقیش هر چی که بگه اون رو انجام میده .
ali / 10 July 2020
الحمدلله……بارک الله……مایه ی مباهات مسلمانانن شدایاصوفیه همیشه مسجد خواهد ماند …صلیبیون
تینا / 10 July 2020
ایاصوفیه را پس گرفتیم به زودی قدس راهم پس خواهیم گرفت
تینا / 10 July 2020
من فکر می کنم ، تبدیل موزه به مسجد در ترکیه باعث تضعیف سکولاریسم نخواهد شد ، بلکه بیشتر باعث تقویت ظاهرسازی دینی و پوپولیسم دینی خواهد شد . همین اتفاق 41 سال هست در ایران به شکلهای مختلف روی می دهد و عجیب اینکه هر چه جلوتر می رویم ، شکل موهن و مسخره و ریاکارانه و کاسب کارانه تر ، بیشتری به خود می گیرد.جمعیت دیندار سنتی و معتقد و دارای التزام واقعی در ایران خیلی خیلی کم شده است ، آنچه بیشتر می بینیم مجمعوعه ای از آدمهاست که اگر هم با دین کاسبی نکنند ، از روی عادت دین دار مانده اند و دین فقط با یک پوسته ظاهری ، شده بخشی از فرهنگ و رفتارشان .
امیر / 11 July 2020
تجربهء تلخ چهل سالهء ایران نشون داده برای نابودی یک فرهنگ
و پیامد آن غارت و به قهقرا رفتن یک کشور به لشگرکشی نیازی
نیست ؛اسلام و مسلمانی را به آن کشور صادر کنید که تا ابد در فقر
و ظلم و فساد پادوچرخه بزنند
reza / 11 July 2020
با امیر موافقم
داریوش / 12 July 2020