طرح پیشگیری از شیوع کرونا در میان معتادان بی‌خانمان از مدتی پیش در تهران و سایر شهرهای بزرگ ایران اجرا می‌شود. این طرح ساده است: معتادان بی‌خانمان را سوار اتوبوس می‌کنند و در میدان‌ها و خیابان‌های شهر به حال خود رهایشان می‌کنند. سازمان بهزیستی می‌گوید این طرح موفقیت‌آمیز بوده است.
وزارت بهداشت مسئول جلوگیری از ابتلای معتادان بی‌خانمان به بیماری کووید ۱۹ و غربالگری آنان است. در اواسط اسفند ۹۸ که شیوع ویروس کرونا از قم به تهران و گیلان سرایت پیدا کرده بود، مراکز درمانی هنوز تجهیز نشده بودند و کمبود تخت و امکانات حفاظتی وجود داشت، وزارت بهداشت دستور داد طرح جمع‌آوری معتادان متجاهر متوقف شود. بهزیستی پذیرفت و به این ترتیب معتادان در سطح شهرها پخش شدند. مأموران بهزیستی با موتورسیکلت گاهی به پاتوغ‌های این معتادان بی‌خانمان سر می‌زنند، آموزش‌های مختصری در حد نحوه استفاده از ماسک به آن‌ها ارائه می‌دهند و اگر به مورد مشکوکی بربخورند، درجه حرارت فرد مشکوک به ابتلا را اندازه می‌گیرند. فرید براتی سده، مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور جمعه ۱۵ فروردین در مصاحبه با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت:
«تاکنون همه‌گیری در این پاتوق‌ها گزارش نشده است. گزارش‌های ارسال شده در استان‌های مختلف نشان‌دهنده این است که کار به خوبی پیش می‌رود. در تهران نیز وضعیت مناسب است.»
قرنطینه زیر سقف آسمان
آموزش برای جلوگیری از ابتلا به کرونا در شرایطی که خیابان خانه فرد و آسمان سقف بالای سر اوست و حفظ فاصله از دیگری آن هم در خیابان به عنوان تنها راه پیشگیری؟ مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در ادامه مصاحبه با ایلنا گفت:
«تیم‌های سیار و مراکز کاهش آسیب به معتادان تاکید می‌کنند که در مصرف مواد از وسایل مشترک استفاده نکنند. همچنین دیگر زباله‌گردی نکرده و به ماسک‌ها و دستکش‌های استفاده شده رها شده در سطل‌های زباله یا خیابان‌ها دست نزنند و از طرفی به معتادان گفته می‌شود در پاتوق‌ها با فاصله معین از هم باشند.»
از توزیع غذا و جایگزین‌هایی برای مواد مخدر در میان معتادان و انجام منظم تست روزانه و از قرنطینه این اشخاص در مکان‌های امن زیر نظارت وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی خبری نیست. براتی سده در ادامه مصاحبه با ایلنا گفت اگر معتاد بی‌خانمان علامت‌دار شود (تب، سرفه، تنگی نفس) او را به مراکز درمانی منتقل می‌کنند:
«اگر افراد مشکوکی در پاتوق‌ها مشاهده شوند سریعاً به اورژانس گزارش داده شده و این افراد به مراکز درمانی منتقل می‌شوند، اگر در مراکز درمانی مشکل این افراد شدید تشخیص داده شد مانند همه افراد جامعه از خدمات درمانی بهره می‌گیرند، اما اگر این افراد علائم شدید نداشته باشند به مکان‌های نقاهتگاهی منتقل می‌شوند و به پاتوق‌ها برنمی‌گردنند.»
فیلم: صبح جمعه ۱۵ فروردین: معتادان بی‌خانمان در میدان شوش تهران (توییتر)
یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بودجه
باید توجه داشت که بسیاری از اشخاصی که به بیماری اعتیاد مبتلا هستند و در خیابان‌ها سر می‌کنند، نه تنها از پیامدهای جسمانی اعتیاد رنج می‌برند، بلکه به بیماری‌های زمینه‌ای (ریه، کبد و کلیه) و گاهی حتی به بیماری‌های عفونی (هپاتیت بی و سی) نیز مبتلا هستند. این اشخاص بیش از افراد دیگر در خطر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ قرار دارند و اگر مبتلا شوند احتمال بهبود آنان نیز اندک است. مسئول سازمان بهزیستی هیچگونه آماری درباره تعداد معتادان بی‌خانمانی که در همه‌گیری کرونا به کووید ۱۹ مبتلا شده و در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند ارائه نداد. بهزیستی یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بودجه برای کمک به این افراد اختصاص داده. با این پول حتی نمی‌توان در تهران یک خانه کوچک خرید.
شهرداری به دلیل شیوع کرونا در ایران پارک‌ها را بسته است. به همین سبب معتادان که تا پیش از این در پارک‌ها تجمع می‌کردند، ناگزیر به خیابان‌ها آمده‌اند. شهرداری‌ها از این وضع خشنود نیستند. اما به گفته مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کمکی هم برای بهبود وضعیت معتادان بی‌خانمان، برای مثال توزیع غذا و اقلام بهداشتی در میان آن‌ها انجام نمی‌دهند.
بیشتر بخوانید: