موضوع جلسه نخست:
مفهوم اقتصاد سیاسی به‌طور عام و اقتصاد سیاسی غارت به‌طور خاص
سخنران: مهرداد وهابی، استاد اقتصاد در دانشگاه سوربن شمالی
مضمون:
مقدمه
نگرش اول: اقتصاد سیاسی بمثابه حوزه تولید ثروت
- اقتصاد کلاسیک: آدام اسمیت (۱۷۷۶) ، ژان باتیست سه (۱۸۰۴)
- اقتصاد نئوکلاسیک : لئون والراس (۱۸۷۴)
- کارل مارکس (۱۸۵۷ ، ۱۸۶۷) و نقد اقتصاد سیاسی
- پرسشها در مورد اقتصاد سیاسی غارت
نگرش دوم: اقتصاد به مثابه روش مطالعه رفتار عقلائی آدمیان (طرح این موضوع به جلسه دوم موکول شد)
- امپریالیسم اقتصادی در حوزه علوم اجتماعی، تعمیم دو فرضیه اقتصاد به دیگرعلوم
- تعمیم منطق بازار بر سایر شیوه های روابط اجتماعی
- پرسشها در مورد اقتصاد غارت
نتیجه‌گیری
◄ ویدئوی وبینار:
جلسه دوم از مجموعه چهار جلسه، جمعه، ۱۵ فروردین ۱۳۹۹ (۳ آوریل۲۰۲۰)، ساعت ۲۰:۳۰ به وقت ایران (۱۸ به وقت اروپای مرکزی)
◄ لینک شرکت در وبینار https://bit.ly/webinar2zamaneh
اطلاعات بیشتر درباره مضمون وبینار:
رابطه اقتصاد سیاسی غارت و خرده بورژوازی را چگونه می‌توان تبیین کرد؟
جواد عباسی توللی / 27 March 2020
با اجازهء اساتید, سوالی خارج از موضوع .
این واژهء “تبیین” تلفظ صحیحش چیست؟
تبیون؟ یا
و فرقش با “تعیین” چیست؟
با تشکر بسیار.
دانش آموز / 28 March 2020
آقای دکتر وهابی
سلام
اگر امکان دارد در بخش پاسخ به سوالات در جلسه دوم، مفهوم “توزیع” ثروت (یا ارزش) در چارچوب تفکر مارکس (تولید، توزیع، مصرف در گروندریسه) را بطور خلاصه شرح دهید.
تشکر از برگزاری این سلسله درسگفتار
ایمان / 28 March 2020
آقای دکتر وهابی
جسارتاً در ارتباط با بخش پایانی گفتار شما در جلسه اول در باب مصداق صفت “نئولیبرالیسم” بر اقتصاد ایران، اشاره به دیوید هاوروی، عدم باور او به نئولیبرال بودنِ اقتصاد ایران و مرجعیتِ او نزد اقتصاددانان چپ در ایران در باب این مسأله، بنظر من رعایت انصاف صورت نگرفته است.
نکته اول اینکه برآورد و محاسبه اشتباه از وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران نزد فعالین چپ در جهان مسبوق به سابقه است و چیز جدیدی نیست (از جمله در بحث هاوروی، به روند تندوتیز کالایی‌سازی بهداشت و درمان در سه دهه اخیر، نبود پوشش بیمه همگانی، خصوصی‌سازی بیمارستان‌ها و پولی کردن درمان توجهی نشده است). دلیل اصلی برآوردهای اشتباه نیز، ایزوله بودن کشور در تمام وجوه و در عین حال تلاش هیأت حاکمه در پس‌زمینه جهت ادغام حداکثری در بازار جهانی با هدف انباشت اولیه بوده است.
از طرفی جدال بر سر مصداق داشتن یا نداشتن صفت “نئولیبرالیسم” بر اقتصاد سیاسی ایران ، عمدتاً از جانب مروجان این نظریه، چه در ایران و چه فعالین ایرانی خارج از کشور، پیگیری و برجسته می‌شود که موجد بدفهمی بسیار نسبت به درک گفتمان چپ داخل ایران در مبارزه با سوبه‌های نئولیبرالیستی اقتصاد سیاسی پس از جنگ شده است.
مبارزه با سویه‌های نئولیرالیستی در اقتصاد سیاسی پس از جنگ (خصوصی‌سازی‌ها، مقررات‌زدایی، کالایی‌سازی در عرصه‌های مختلف، تغییر قانون کار و …) به هیچ عنوان اینهمان دانستن اقتصاد ایران با اقتصادهای شاخصِ نئولیبرالیسم در جهان نیست.
به ترکیبِ پیچیده اقتصاد سیاسی ما و پیوندش با حاکمیت دوگانه، قدرت نظامی، وجود انحصارات در حوزه‌های مختلف و لزوم توجه به واقعیتِ اجرای بسیاری از احکام بنیادینِ نئولیبرالیسم در ایران و درعین حال درنظرگرفتنش در بستر اقتصاد سیاسی جهان پس از دهه هشتاد، بسیار پرداخته شده است.
لذا چگونگی طرح این مسأله از جانب شما، در نظر بنده گونه‌ای از تقلیل‌ِ گفتمان مبارزه با نئولیبرالیسم (یا سویه‌های مختلف آن در اقتصاد سیاسی ما) در داخل تلقی شد.
چنانچه به اشتباه تعبیر شده است، پیشاپیش عذرخواهی میکنم.
ایمان / 29 March 2020