دفتر و چاپخانه نشریه فکاهی توفیق تخریب شد

عباس توفیق، سردبیر و رییس هیأت تحریریه نشریه «توفیق» و یکی از روزنامه‌نگاران کهنه‌کار ایران در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از تخریب ساختمان دفتر تحریریه و چاپخانه توفیق در تهران که نمایانگر بخشی از تاریخ مطبوعات انتقادی و اجتماعی ایران از دوران پهلوی اول تا انقلاب بهمن ۵۷ است خبر داد.

هفته‌نامه توفیق در سال‌های دهه ۱۳۴۰ دو عمارت در اختیار داشت یکی در خیابان جمهوری (استانبول) جنب پاساژ مصطفی پایان که جلسات تحریریه مجله توفیق سه‌شنبه هر هفته در آنجا برگزار می شد و دیگری چاپخانه رنگین در خیابان صف که محل استقرار هیأت تحریریه مجله بود. چندی پیش بخش غربی چاپخانه رنگین شبانه و ظاهراً بدون اطلاع مدیران شهری از داخل تخریب شد. مالک عمارت درصدد تخریب بخش شرقی مجله توفیق برآمد و قسمت‌هایی از ملک را نیز در مدت کوتاهی ویران کرده است.

عباس توفیق چهارشنبه ۲۳ بهمن در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا گفت:

«به دلیل تمام اتفاقاتی که در سال‌های قبل از انقلاب در چاپخانه رنگین رخ می‌داد، این ساختمان از پیشنیه تاریخی  برخوردار است. آن زمان چاپخانه رنگین، پاتوق سانسورچی‌ معروف آن زمان (محرمعلی خان) شده بود. در تمام آن سال‌ها به خاطر اینکه حاضر نشدیم روزنامه را به دولت بفروشیم، توانستیم همچنان استقلال نشریه را حفظ کنیم اما در نهایت تمام نشریات «توفیق» (هفته‌نامه، ماهنامه، سالنامه و کتاب و غیره) را با وجود اینکه اکثر آنها سیاسی نبودند، برخلاف قانون مطبوعات و قانون اساسی توقیف کردند. حتی به چاپخانه رنگین همانند اینکه می‌خواهند یک پایگاه چریکی را تصرف کنند، حمله، همه ما و کارگران را از چاپخانه بیرون و آن‌جا را لاک و مهر کردند و ما آن را به چاپخانه‌دار دیگری به قیمت مفت فروختیم.»

توفیق در ادامه این مصاحبه گفت:

«چاپخانه را با این عنوان دروغ که مدیر مسئول آن صلاحیت ندارد، بستند و متاسفانه این ساختمان قدیمی مدتی بعد به یک انباری تبدیل شد و اکنون نیز می‌خواهند آن را تخریب کنند.»

شخصیت‌های اصلی توفیق، کاکا توفیق، گشنیز خانم (عیال کاکا)، ممولی (میمون کاکا) و ملت بود. از موضوعات همیشگی توفیق هم، شخصیت نمایندگان مجلس به عنوان چهره‌هایی نادان و عقب‌افتاده بود. نخست‌وزیران، به ویژه امیر عباس هویدا نیز دستمایه اصلی کاریکاتورهای توفیق بودند. یوسف خسروپور، ابوالقاسم حالت، پرویز خطیبی، محمد امین محمدی، کریم فکور، ابوتراب جَلی، حسین توفیق و عباس توفیق در دوره‌های مختلف سردبیری توفیق را به عهده داشتند. در طی نیم قرن این نشریه کارتونیست‌های با استعداد را هم معرفی کرد: علی وثوق، پتگر، حسین بنایی، روح‌الله داوری، کوروش سلیمانی، غلامعلی لطیفی، کامبیز درم‌بخش، هادی اشرفی، ایرج زارع، ناصر پاکشیر، سخاورز، بهمن رضایی، احمد عربانی و پروین کرمانی.

حسین توفیق بنیان گذار، صاحب امتیاز و اولین مدیر توفیق در سال ۱۳۰۱ موفق به گرفتن امتیاز این نشریه شد. او در ۲۹ بهمن ۱۳۱۸ اداره مجله را به محمد علی توفیق سپرد و چشم بر جهان فروبست.

در دوران مشروطه نشریه «ملانصرالدین» به سردبیری جلیل محمدقلی‌زاده به زبان ترکی آذربایجانی در زمینه طنز اجتماعی منتشر می‌شد. این نشریه روحانیون متحجر را به خاطر سرکوب حقوق زنان دست می‌انداخت. روحانیون ایرانی میرزا جلیل را تکفیر و فتوای قتل او را دادند. دفتر این مجله در تفلیس که زمانی مرکز فرهنگی قفقاز جنوبی بود به یک موزه تبدیل شده است. صوراسرافیل و توفیق در ایران تحت تأثیر ملانصرالدین فعالیت خود را آغاز کردند.