لیدا حسینی‌نژاد – مسابقه بین‌المللی عکاسی با عنوان «نگاه کودکان به کره زمین» از ۲۶ خرداد ۱۳۹۱ آغاز شده و آخرین مهلت برای شرکت در این مسابقه ۲۵ شهریور ۱۳۹۱ در ساعت ۱۱ و ۵۹ دقیقه شب خواهد بود.
در سایت ویژه مسابقه «نگاه کودکان به کره زمین» هدف از برگزاری این مسابقه حساس کردن کودکان و نوجوانان به مسائل و بحران‌های محیط زیست عنوان شده است. کودکان و نوجوانان جهان، دیدگاه‌هایشان را بر پایه دو مقوله «عشق به طبیعت» و «هراس از آلودگی» در قالب عکس‌هایی که می‌گیرند ارائه خواهند کرد.
این مسابقه به ابتکار «لیلا علیوا»، مؤسس انجمن گفت‌وگوی بین‌المللی برای حمایت از محیط زیست (IDEA) و رضا دقتی، عکاس وخبرنگار بین‌المللی برگزار می‌شود. همچنین بنیاد‌ها و نهادهای مختلفی مانند بنیاد فرهنگی و مطبوعاتی آینه، آژانس عکس «وبیستان» (Webistan) و همچنین وزارت جوانان و تربیت بدنی جمهوری آذربایجان در برگزاری این مسابقه مشارکت داشته‌اند.
بسیاری رضا دقتی را با عکس‌هایش در نشریه نشنال‌جئوگرافی می‌شناسند. او در آثارش درگیری‌ها، انقلاب‌ها و فجایع انسانی را به تصویر کشیده است و این تصاویر در نشریات معتبر دنیا مثل نیوزویک، اشترن، تایم و همچنین در کتاب‌های او منتشر شده است. یکی دیگر از فعالیت‌های رضا دقتی برنامه‌های آموزش عکاسی در نقاط مختلف دنیا، از کمپ‌های پناهندگی در کشورهای جنگ‌زده تا حاشیه‌های شهرهای بزرگ اروپایی بوده است. او به طور مثال با راه‌اندازی بنیاد فرهنگی آینه در افغانستان توانست صد‌ها روزنامه‌نگار را آموزش دهد.
رضا دقتی، عکاس ایرانی مقیم پاریس، در سال ۲۰۰۵، از سوی رئیس جمهور فرانسه به پاس خدماتش در راه احیای مطبوعات آزاد، اشاعه آزادی بیان در دنیا و مبارزه برای احیای حقوق کودکان نشان شوالیه ملی لیاقت را دریافت کرد. او بار‌ها برنده جوایز بین‌المللی مختلف عکاسی شده، از جمله جایزه «ورلد پرس فوتو» و جایزه «لوسی» که به اسکار عکاسی معروف است. او در سال ۲۰۱۰ جایزه لوسی خود را به مردم ایران و ندا آقاسلطان تقدیم کرد.
مسابقه کم‌نظیر عکاسی «نگاه کودکان به کره زمین» برای ساکنان زیر ۱۷ سال همه کشورها آزاد است.
در مورد جوایز این مسابقه و مقررات آن در وب‌سایت مربوط به این مسابقه می‌توانید اطلاعات لازم را بیابید. (لینک)
به مناسبت برگزاری مسابقه « نگاه کودکان به کره زمین» سراغ رضا دقتی، یکی از مبتکران این مسابقه رفتم و با او گفت‌وگویی انجام دادم.
●آغاز گفت‌وگو با رضا دقتی
رضا دقتی: اگر کودکان و نوجوانان چیزی می‌بینند که دل خودشان را می‌لرزاند، حتماً بدانند که آن چیز دل همه را هم می‌لرزاند.
آقای دقتی چه طور شد که شما به فکر برگزاری مسابقه عکاسی برای کودکان و نوجوانان افتادید؟
سال‌هاست که با عکاسی تلاش می‌کنم به شناختی از جهان و مسائلی که در اطرافمان هست دست پیدا کنم. در عین حال می‌دانید که نزدیک ۳۰ سال است که از طریق بنیاد آینه و برنامه‌ها و فعالیت‌های دیگرم به تعلیم عکاسی، تعلیم خبرنگاری و تعلیم اینکه نگاه جدیدی به دنیا داشته باشیم پرداخته‌ام. مدت‌ها بود که به این مسأله فکر می‌کردم که چه‌طور می‌شود از طریق اینترنت تعداد زیادی از کودکان و نوجوانان را از تعلیم و تربیت برخوردار کرد. فکر‌هایم را که روی هم ریختم و به تجربه‌هایم که مراجعه کردم به این نتیجه رسیدم که بهترین راه این است که برای نوجوانان یک مسابقه عکاسی برگزار کنیم. چون خود کلمه «مسابقه» نوجوانان را تشویق میکند که به عکاسی علاقمند شوند. بنابراین قصدم این بود که در وهله نخست سوژه‌ای انتخاب کنم که فکر کودکان و نوجوانان را به خود مشغول کند و توجه و کنجکاویشان را برانگیزد. این مسابقه در حقیقت ادامه برنامه‌هایی مثل بنیاد آینه و یا برنامه‌های دیگر تعلیم و تربیت است که در دست انجام دارم .
مسابقه «نگاه کودکان به کره زمین» با مشارکت سازمان‌ها و نهادهای مختلف برگزار می‌شود. وزارت جوانان و تربیت بدنی جمهوری آذربایجان هم در فهرست مشارکت‌کنندگان هست. می‌توانید توضیح دهید که چه‌طور جمهوری آذربایجان در این زمینه با شما همکاری میکند؟
در حقیقت به‌جز وزارت جوانان آذربایجان، یک «ان جی اوی» (NGO) آذربایجانی هست که ما با آن‌ها کار می‌کنیم. به نام IDEA یا انجمن گفت‌وگوی بین‌المللی برای حمایت از محیط زیست. کار آن‌ها این است که نوجوانان را به حفاظت از محیط زیست تشویق کنند و نه فقط بین نوجوانان آذربایجان، بلکه در تمام دنیا. فکر این همکاری از زمانی آغاز شد که من در مورد دریای خزر برای مجله نشنال جئوگرافی کار می‌کردم. آلودگی دریای خزر به‌قدری زیاد بوده و به قدری مسئله‌ساز و مشکل است که در تحقیقاتی که کردم، دیدم که دنیا اصلاً چیز زیادی از آن نمی‌داند. از این نظر همکاری با یکی از ارگان‌هایی که در کنار دریای خزر هستند، کمک بسیار زیادی میکند به اینکه توجه مردم جهان و مردم آن منطقه را به مسئله زیست‌بوم دریای خزر و حفاظت از آن جلب کنیم. به این ترتیب در جریان تحقیقاتی که پیرامون خزر و آلودگی آن می‌کردیم، این «ان جی اوی» آذربایجانی و از آن طریق وزارت جوانان آذربایجان هم وارد گروه شدند.
آقای دقتی استقبال کودکان و نوجوانان از این مسابقه چه‌طور بوده و تا الان بیشتر از چه کشورهایی در این مسابقه شرکت کرده‌اند؟
رضا دقتی: تا امروز نوجوانان از بیش از ۸۴ کشور در این مسابقه شرکت کرده‌اند.
تا جایی که خبر دارم تا امروز نوجوانان از بیش از ۸۴ کشور در این مسابقه شرکت کرده‌اند. بالا‌ترین میزان شرکت‌کننده از آمریکاست و بعد از فرانسه و گویا سوم ایران باشد. از ایران شرکت‌کننده خیلی زیاد است و این برای من بسیار باعث خوشحالی و خوشبختی و افتخار است که علی‌رغم تمام مشکلاتی که در ایران وجود دارد، چه از نظر عکس گرفتن و چه از نظر سیستم اینترنت و فرستادن عکس، کودکان و نوجوانان ایرانی تا این حد استقبال نشان داده‌اند.
موضوعی که شما برای عکس‌ها انتخاب کرده‌اید، عشق به طبیعت و هراس از آلودگی‌ست. اگر مروری داشته باشید بر عکس‌هایی که کودکان و نوجوانان تا امروز فرستاده‌اند، از نظر شما چه‌قدر دید کودکان و نوجوانان با دید بزرگسالان نسبت به این موضوع متفاوت است؟
سه سال پیش در یکی از حومه‌های بسیار فقیرنشین ایتالیا در منطقه سیسیل چنین تجربه‌ای را از سر گذراندم. سه سال است که با صد نوجوان زیر ۱۷ سال دارم کار می‌کنم. دریافته‌ام که نگاه این کودکان و نوجوانان به دنیا و اطرافشان اصلاً برای ما بزرگسالان باورنکردنی‌ست و حتی مرا بیشتر به این نتیجه می‌رساند که اصلاً نگاه نوجوانان پیشرفته و تیز و هوشیارکننده است. می‌دانید که اصولاً ارتباط نوجوانان با دنیا و مشکلات آن بسیار متفاوت است با نگاه یکی دو نسل قبل. چند سال پیش هم تجربه دیگری داشتم در کشور اوگاندا، در یکی از اردوگاه‌های پناهندگی، که آنجا هم به تقریباً ۶۰ نوجوان عکاسی یاد داده بودم، با این قصد که برای اولین بار خود پناهندگان عکاسی کنند و اردوگاه را از دریچه چشم خودشان به ما نشان دهند. چون با خودم می‌گفتم تا به‌حال همه اردوگاه‌های پناهنده‌ها از طریق عکاس‌های حرفه‌ای، که از خارج می‌آمدند، عکاسی شده و به همین خاطر هم این عکس‌ها شبیه کلیشه شده است. اما نگاه کودکان پناهجو از درون، از داخل و حتی از همان ارتفاع پایینی که دارند بسیار متفاوت است. باید عکس‌ها را دید تا متوجه این مسئله شد. فعلاً در این سه موردی که مطرح کردم، عکس بچه‌های اوگاندا هست که روی اینترنت قرار دارد و کارشان هم نمایشگاه شد و حتی سازمان ملل متحد در نیویورک در مقرش کار این بچه‌های پناهنده را به نمایش گذاشت و در واشنگتن هم نشنال جئوگرافی این آثار را به نمایش گذاشت. معتقدم در جهان آینده، در دنیای قرن بیست و یکم، اولاً تعداد نوجوانان در اکثر کشورها بر بزرگسالان فزونی می‌گیرد و دوماً عکاسی زبان خاص این نسل شده است.
آخرین مهلتی که شرکت‌کنندگان در مسابقه «نگاه کودکان به کره زمین» می‌توانند آثارشان را ارسال کنند ۲۵ شهریور است…
بله تا ۱۵ سپتامبر یا ۲۵ شهریور.
و بعد از اهدای جوایز، قرار است نمایشگاهی از این آثار برپا شود. این نمایشگاه قرار است در کجا و به چه شکلی برگزار شود؟
اول اینکه هیئت داوران بین‌المللی که اسمشان در همان سایت است، یکی از معتبر‌ترین گروه‌های داوری هستند که از همه کشورها در عکاسی بین‌المللی وجود دارند. دوم اینکه جایزه‌ای که قرار است داده شود، یک دوربین بسیار حرفه‌ای عکاسی‌ست، یک کامپیو‌تر همراه است، یک چاپگر است و بعد بلیط سفر با یکی از والدینشان. یعنی برای برنده این مسابقه همراه با یکی از والدینش برنامه سفری به آذربایجان به باکو گذاشته‌ایم که اولین فستیوال عکاسی بین‌المللی هم در شهر باکو از اول ماه اکتبر به مدت یک هفته شروع می‌شود. این برند‌ه‌ها سوای آنکه در این فستیوال شرکت می‌کنند و در طول نمایشگاه‌شان هم آنجا خواهند بود، دو روز هم با من کار تعلیم و تربیتی خواهند داشت. من برنامه‌ای گذاشته‌ام که دو روز به آن‌ها کار عکاسی یاد دهم. بعد این نمایشگاه در کشورها و شهرهای مختلف ادامه پیدا میکند. مثل پاریس، واشنگتن، لندن، مسکو و استانبول.
کسانی که در این مسابقه شرکت می‌کنند، علاوه بر نکاتی که باید از لحاظ فنی رعایت کنند، باید به نظر شما از نظر دید عکاسی از چه ویژگی‌ای برخوردار باشند که بتوانند در این مسابقه برنده شوند؟
ببینید عکاسی الان نوعی زبان است و برای خودش حساب و کتابی دارد. از نظر کادربندی، از نظر نور و از نظر آن لحظه‌ای که آدم عکس‌اش را می‌گیرد. تمام این ترفندها وقتی با هم‌دیگر جور می‌شوند، می‌تواند یک عکس خوب شود. البته آدم می‌تواند یک عکس خیلی خوب داشته باشد، اما در دل بیننده تأثیری نگذارد. تمام این ترفندها یعنی لحظه درست و انتخاب زاویه دید درست، از چیزهایی هستند که یک عکس خوب را به‌وجود می‌آورند. اما مهم‌تر از همه، و آن چیزی که من می‌خواهم بگویم، این است که مخصوصاً نوجوانان چون فن را نمی‌شناسند، بهتر هم هست که دنبالش نروند و فقط دنبال دلشان بروند. اگر چیزی به نظر آن‌ها خوب بیاید، اگر چیزی می‌بینند که دل خودشان را می‌لرزاند، حتماً بدانند که آن چیز دل همه را هم می‌لرزاند.
در همین زمینه:
لیدا حسینی‌نژاد در رادیو زمانه
سایت «نگاه کودکان به کره زمین»
ویدئو: «نگاه کودکان به کره زمین»