مرکز آمار ایران میگوید جمعیت کشور ۸۳ میلیون نفر شده و سرعت افزایش سالمندان سه برابر رشد جمعیت کشور است. از سرشماری سال ۱۳۶۵ نرخ رشد جمعیت مدام کاهش یافته است. این در حالی است که رهبر جمهوری اسلامی و مقامهای حکومتی همواره بر زادوولد بیشتر و افزایش جمعیت تأکید و تبلیغ کردهاند.
علیاکبر محزون، مدیرکل دفتر جمعیت، نیروی کار و سرشماری مرکز آمار ایران چهارشنبه ۱۶ مرداد اعلام کرد که برآوردهای این مرکز نشان میدهد در سال ۱۳۹۸ جمعیت ایران به حدود ۸۳ میلیون نفر رسیده است و رشد جمعیت در فاصله بین دو سرشماری اخیر ۱,۲۴ درصد بوده است.
بر این اساس، حدود ۲۴,۶ درصد جمعیت کشور زیر ۱۵ سال، ۲۲ درصد جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال، حدود ۴۷ درصد میانسال ۳۰ تا ۶۴ سال و ۶,۴ درصد جمعیت بالای ۶۵ سال است.
بهگفته محزون نرخ رشد جمعیت سالمند ایران در حال حاضر ۳,۶۲ درصد است.
تا پیش از سال ۱۳۷۵ بیش از ۴۰ درصد زیر ۱۵ سال بودند و از سال ۷۵ تا ۹۰ ایران در فاز جوانی جمعیت قرار گرفت و از سال ۹۰ به بعد وارد فاز میانسالی شد.
محزون گفت در سرشماری سال ۱۳۶۵ نرخ رشد جمعیت ۳,۹ درصد بود و در سرشماریهای بعدی بهترتیب ۱,۹، ۱,۶، ۱,۳ و ۱,۲ درصد بوده است.
برآوردهای رسمی مرکز آمار نشان میدهد که تا سال ۱۴۳۰ کاهش شاخص رشد جمعیت ادامه خواهد داشت و در این سال از مرز ۲۶,۱ درصد عبور خواهد کرد.
از سوی دیگر محمدجواد محمودی، رئیس کمیته مطالعات جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی میزان تولد در سال ۱۳۹۵ را یک میلیون و ۵۲۷ هزار، در سال ۹۶، یک میلیون و ۴۸۰ هزار و در سال ۹۷ یک میلیون و ۳۶۶ هزار تولد اعلام کرد که بهگفته او یکی از بیشترین کاهشهای نرخ زادوولد در طول تاریخ ایران است.
رسانههای ایران این آمار را چهارشنبه ۱۶ مرداد، دو روز پس از انتشار سخنان فروردینماه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی درباره ضرورت افزایش جمعیت ایران منتشر کردهاند.
در فرازی از این سخنان رهبر جمهوری اسلامی گفته است: «اگر عدد ملّت مسلمان – حالا در یک کشور اسلامی مثل کشور ایران یا در فضای اسلامی مثل امت اسلامی – زیاد باشد، این زمینه و امکان برای رشد و تعالی در آنها وجود دارد؛ یعنی وقتی که عده زیاد است، افراد صالح در آن قهراً زیادترند.»
خامنهای از هند و چین مثال آورده و افزوده است: «در هند و چین خود این جمعیت زیاد بهعنوان یک ارزش اجتماعی، ارزش سیاسی، یک ارزش بینالمللی برای آنها توانسته موفقیتهایی را به وجود بیاورد.»
سیاستهای جمعیتی در ایران در پی سخنرانی علی خامنهای در ۱۹ مهرماه ۱۳۹۱ تغییر کلی یافت. او موضعگیری سالهای قبل خود در مورد کنترل جمعیت در ایران را اشتباه خواند و از خداوند خواست او را بهخاطر این سیاست ببخشد. پس از آن، «طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت» در مجلس نهم تصویب و اعلام شد که با کسانی که از موارد ذکر شده در این طرح تخلف کنند، مطابق با قانون مجازات اسلامی رفتار میشود.
سالها از پیشبرد این برنامه گذشته و عملاً طرح افزایش جمعیت و سیاست جمعیتی جمهوری اسلامی شکست خورده است.
پدرام کاویان، مدیر گروه جمعیت شبکه کانونهای تفکر ایران (ایتان) درباره سیاستهای جمعیتی که رهبر جمهوری اسلامی بارها آن را اعلام کرده میگوید: «بهطور کلی در ساختار حکمرانی کشورمان سیاستهای کلی قابلیت اجرا ندارند و این سیاستها برای سه قوه خط مشی را ترسیم میکند که اقدامات فرادستی را انجام دهند.»
بهگفته کاویان «دولت در این پنج سال یک لایحه برای تبدیل شدن به قانون برای تغییر رویکردهای جمعیتی باید ارائه میکرد، اما در این مدت هیچ لایحهای در اینباره تدوین نشده است».
سیاست افزایش جمعیت در حالی مدام در ایران تبلیغ میشود که وضعیت اقتصادی کشور بیش از پیش رو به رکود نهاده و بر وخامت آن افزوده میشود.
فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار روز گذشته، سهشنبه ۱۵ مرداد، اعلام کرد که هزینههای خانوار در تیرماه امسال، از مرز هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان گذشت. این هزینهها نسبت به هزینههای زندگی در خردادماه امسال، ۶۲۲ هزار تومان افزایش یافته است.
کمیته مزد شورای عالی کار زمستان سال گذشته اعلام کرده بود که سبد معیشت یک خانوار، حدود سه میلیون و ۷۶۰ هزار تومان است اما این شورا حداقل دستمزد ماهانه کارگران برای سال جاری را یک میلیون و ۷۶۰ هزار تومان تعیین کرد.
بیشتر بخوانید:
احمدی نژاد کجایی، احمدی نژاد کجایی؟
مسعود / 07 August 2019
محیط زیست و اقتصاد ایران تاب تحمل جمعیتی بیش از بیست میلیون نفر را ندارد!
علی / 21 March 2020