در روزهای اخیر دستکم سه کارگر مناطق نفتخیز در اثر کار در فضای باز در گرمای بالا جان باختهاند. هر هفته چند کارگر نیز در اثر گرمازدگی راهی بیمارستان میشوند. یکی از کارگرانی که در اثر گرمازدگی جان خود را از دست داد، موسی رضایی کارگرپیمانی شرکت تکاب صنعت مهر بود. او که در فاز ۴ و ۵ پارس جنوبی شاغل بود، به گفته برادرش، ناگزیر بود روزی ۱۲ ساعت در دمای بالای ۵۰ درجه کار کند.
نامدار رضایی برادر موسی رضایی به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفته است برادرش ۳۵ سال داشت و سالم بود. موسی رضایی دو فرزند ۲ و ۱۰ ساله داشت و نانآور خانواده بود. او دچار گرمازدگی شد اما به بیمارستان انتقال نیافت: «برادرم را در همان لحظات اول به جای اینکه به درمانگاه برسانند به داخل یکی از کانکسها برده و آب یخ به او دادند که گویا همین باعث شوک و ایست قلبیاش شده و زمانی او را به درمانگاه رساندند که دیگر کار از کار گذشته بود.»
بعد از درگذشت موسی رضایی در اثر گرمازدگی، او را به بیمارستان عسلویه منتقل کرده بودند. رئیس بیمارستان عسلویه در توضیح علت مرگ این کارگر گفته است:
«این کارگر داربستبند بوده و در فضای باز و گرمای عسلویه مشغول به فعالیت بوده، از همین رو احتمال میرود مرگ بر اثر گرمازدگی و سپس سکته بوده است.»
دمای هوا در روزهای اخیر در خوزستان به حدود ۶۵ درجه رسیده است. شرکت توزیع برق چهارشنبه ۲ مرداد از شهروندان خواست در مصرف برق صرفهجویی کنند.
کارگرانی که در فضای باز کار میکنند بدون در اختیار داشتن حداقل امکانات ساعتهای طولانی به کار واداشته میشوند. زیرا قانونی برای حفاظت از کارگران مناطق گرم در تابستان تدوین نشده است و قوانین حفاظت کار در هر صورت کارگران پیمانی، شرکتی و موقت را پوشش نمیدهند.
کار در این شرایط برای کارگرانی که در فضای باز کار میکنند مانند کارگران ساختمانی، کارگران شهرداریها و کارگران نفت و گاز ــ چنانچه تا کنون در مواردی اتفاق افتاده ــ میتواند به مرگ نیز منجر شود.
در استانهای با دمای بالا مسئولان ادارات دولتی را تعطیل میکنند اما این اقدامات شامل حال کارگران نمیشود.
تنها برخی کارگران مزایایی شامل بدی آب و هوا دریافت میکنند. اما دریافت این مزایا هم شامل همه کارگران نمیشود. از جمله کارگران پیمانی شهرداریهای مناطق جنوب مشمول بخشنامه کاهش ساعت کار نمیشوند و مشمول بازنشستگی پیش از موعد هم نیستند. از همین رو یکی از خواستهای کارگرانی که کار سخت و زیانآور انجام میدهند ــ مانند کارگران نفت و گاز و کارگران ساختمانی ــ بهرسمیت شناخته شدن سختی کارشان است.
برادر موسی رضایی در انتقاد از شرایط کار کارگرانی مانند برادرش گفته است:
«نمیدانم این حرفها به گوش مسئولان میرسد یا نه. ما مردم بدبخت دردمان را از هر طرف که بنویسند درد است. مسئولان از کارگر فقط انتظار کار دارند بدون اینکه شرایط ایمن و مناسب کار را فراهم کنند. برادرم به خاطر این جانش را از دست داد که مجبور بود در گرمای بالای ۵۰ درجه به مدت ۱۲ ساعت کار کند. آیا مسئولان خودشان حاضرند در چنین شرایطی کار کنند؟»
به گفته علی اکبر فاطمی نماینده بوشهر در مجلس، ساعتهای کاری کارگران پارس جنوبی زیاد است و شرایط کار بسیار سخت. به گفته این نماینده مجلس عواملی مانند «آلایندگی محیطی، گرما و رطوبت زیاد وزیدن باد بسیار گرم، هوای شرجی شدید، آلایندگی و گرما» همراه با کار کارگران در این شرایط در فضای باز باعث گرمازدگی و در برخی موارد فوت آنها میشود.
نماینده بوشهر گفته است وضعیت کارگران شرکتی به مراتب از کارگران رسمی و حتی قراردادیها بدتر است:
«آنها روزی دوازده ساعت و گاهی حتی خیلی بیشتر کار میکنند؛ در ماه نهایتاً ۳ الی ۴ روز مرخصی دارند، در حالیکه رسمیها ۱۴-۱۴ یا در نهایت۷-۲۱ کار میکنند؛ برای شرکتیها نه ساعت کار و نه حق مرخصی و تعطیلات رعایت نمیشود؛ اکثر آنها بیرون و در فضای آزاد کار میکنند و در معرض انواع آسیبها و بیماریها قرار دارند.»
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) گزارشی از وضعیت کار کارگران در بندر عباس منتشر کرده و با چند کارگر رشتههای مختلف گفتوگو کرده است.
علی که شاطر نانوایی است دو شیفت کار میکند. او به ایرنا گفته است:
«مشتریان حواسشان به ماست که چگونه عرق سر و صورتمان را خشک میکنیم، نکند نان آلوده شود اما باور کنید ما دوست نداریم نان آغشته به عرق به مشتریان بدهیم. در این هوای گرم آن هم پای تنور صورتمان قرمز میشود، گاهی دستمان از کَندن نان از تنور میسوزد.»
مجتبی یک کارگر شرکت فولاد که پای کوره ذوب کار میکند صورتش از داغی کوره زخم شده . او به ایرنا گفته است:
«پشتم از گرما و حرارت کوره جوشها و تاولهای قرمز بیرون زده است. ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کردم، پمادی تجویز کرده که نه تنها بهتر نشدم بلکه بدتر هم شده است. بار دیگر به متخصص پوست رفتم، پزشک گفته حرارت کوره بدنت را سوزانده هر چند ویزیت و داروهایش گران است اما اکنون بهتر شدهام.»
بیشتر بخوانید: