بیژن روحانی − کشورهای مختلف جهان در حالی در هفته گذشته به استقبال «روز زمین» رفتند که نشانههای اندکی از تغییر مثبت در وضعیت محیط زیست در بسیاری نقاط دنیا مشاهده میشود.
«روز زمین» امسال در ایران با خبرها و وعدههای دلگرمکنندهی مسئولان محیط زیست همراه بوده است.
چندین سال است که بیست و دوم آوریل روز زمین نام گرفته و در این روز در کشورهای مختلف سازمانهای دولتی و غیردولتی و انجمنهای مدافع محیط زیست برنامههای آموزشی و فرهنگی در خصوص حفاظت از محیط زیست برگزار کرده و چگونگی رفتار صحیح با محیط را ترویج میکنند. نامگذاری این روز از سال ۱۹۷۰ و به ابتکار یک سناتور آمریکایی آغاز شده است.
روز زمین در ایران
در ایران نیز برنامههای مختلفی به مناسبت این روز اجرا شد. مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و استانداران چند استان به برگزاری جشنهایی به مناسبت «پایان دفن غیر بهداشتی پسماند» پرداختند. این جشن که روز سهشنبه در قزوین برگزار شد قرار است در مشهد، تبریز و اصفهان نیز انجام شود. مسئولان استان قزوین اعلام کردهاند این استان اولین نقطه در ایران است که نابودی پسماندهای بیمارستانی در آن با استفاده از ساز و کارهای بیخطر ساز پسماند انجام میگیرد.
از سوی دیگر یک مقام ارشد در سازمان محیط زیست اعلام کرده است ایران حداکثر تا سه سال دیگر قادر است تمام پسماندها و زبالههای خانگی را به درستی مدیریت کند. علی محمد شاعری، قائم مقام این سازمان به خبرگزاریها اعلام کرد اکنون هشتاد درصد پسماندهای خانگی مدیریت میشود و بیست درصد باقی مانده نیز که مربوط به شهرهایی مانند تهران، شیراز و کرج است به زودی در دستور کار قرار میگیرد. به گفتهی این مقام سازمان محیط زیست، قرار است تا سال ۱۳۹۴ از پسماندها به عنوان کالاهای بازیافتی استفاده شود. او همچنین اعلام کرد با راهاندازی مدیریت پسماند میتوان سالانه ۲۰۰ هزار شغل در ایران ایجاد کرد. آقای شاعری در روز جهانی زمین به شهروندان ایرانی وعده داد که تا پایان امسال تمام بیمارستانهای کشور به سیستمهای نابود کننده و بیخطر ساز پسماند بیمارستانی مجهز شوند.
این وعده مسئولان در صورت عملی شدن، خبری بسیار دلگرمکننده برای محیط زیست ایران است، زیرا پسماندهای بیمارستانی در ایران یکی از مشکلات جدی در زمینه دفع و مدیریت زباله هستند و خطرات زیادی را متوجه انسان و محیط زیست کردهاند. مطابق آمار روزانه بیش از ۴۰۰ تن پسماند و زباله بیمارستانی خطرناک در ایران تولید میشود که بخش زیادی از آن به صورت غیراصولی دفع میشود. به گفتهی وزارت بهداشت، در حال حاضر تنها ۶۰ درصد از بیمارستانهای ایران مجهز به دستگاههای بیخطر کردن پسماندهای پزشکی هستند. اما اکنون سازمان محیط زیست ایران وعده داده است به زودی این نقص برطرف میشود.
روز زمین در کشورهای دیگر
در سایر نقاط جهان نیز برنامههای مختلف و متنوعی در این روز برگزار شد و در بعضی کشورها، این برنامهها به مدت یک هفته و یا بیشتر ادامه خواهد داشت. به گزارش پایگاه «شبکه روز زمین» این برنامهها با موفقیت در ۱۹۲ کشور جهان برگزار شده و بیش از یک میلیارد نفر به روشهای گوناگون در آن شرکت کردهاند. در عراق، وزارت آموزش و پرورش آن کشور جزوههای آموزشی در ارتباط با روز زمین را به مدرسهها فرستاده و از این راه بیش از یک میلیون دانش آموز عراقی در ۳۰ هزار مدرسه با مفاهیم مربوط به حفاظت محیط زیست آشنا شدهاند.
در یکی از شهرهای مراکش، دانشآموزان به صورت داوطلبانه در یک برنامه بسیج عمومی شرکت کرده و به پاکسازی محیط و درختکاری پرداختهاند. در سالانگور در مالزی، صدها نفر از مردم به پاکسازی یکی از آبشارهای آن منطقه که به عنوان یک جاذبه طبیعی مهم شناخته میشود پرداخته و محیط آن را از هرگونه زباله تمیز کردهاند. در واشنگتن دی.سی در آمریکا، هزاران نفر در برنامهای بزرگ با حضور فعالان جامعه مدنی و محیط زیست، نهادهای مردمی و افراد مشهور شرکت کردند و این روز را با انجام سخنرانی، اجرای موسیقی و نمایش فیلم گرامی داشتند.
در برخی جوامع و کشورها، رهبران مذهبی نیز همه ساله به طور فعال در این مراسم شرکت کرده و از پیروان خود میخواهند به طبیعت احترام گذاشته و در حفاظت از آن کوشا باشند. در شهر واشنگتن در آمریکا، کنفرانسی به همین منظور و با شرکت نمایندگانی از مذاهب مختلف به مدت یک هفته در حال برگزاری است.
برگزارکنندگان این روز در سرتاسر جهان امیدوارند فعالیتهای آنها در درجه اول باعث افزایش آگاهی عمومی و حساسیت لازم در جامعه برای حفاظت از محیط زیست شود. همچنین تاثیر بر سیاستگذاران نیز یکی دیگر از اهداف برگزارکنندگان این مراسم بوده است.
در همین زمینه